De jonge constructeurde jonge constructeur3 2016ik ben1naam ing. Adri Verhoef MSEngleeftijd 29 jaaropleiding HBO Bouwkunde Constructie, MSEng betonconstructies enmomenteel MSEng staalconstructies TU Eindhoven, Structural designafstudeerproject beton Houthavenschool te Amsterdam: variantenstudiein beton met focus op afschuif- en ponsgedrag van bollenplaatvloerenafstudeerproject staal Aardbevingsbestendig ontwerpen van eenwoningconcept met ultralicht staalskeletwerkgever BV Bouwadviesbureau Strackeefunctie constructeurwerkzaam sinds december 2010baan gekregen door vervolg op stageplaatsbelangrijk in ontwikkeling kritische collega's, opdrachtgevers en klanteneerste project herinrichting Zuiderkerk, Amsterdamrol bij eerste project constructeurAdriVerhoefMijn meningDe constructeur alsimprovisatie-acteurOnlangs ging ik naar een voorstelling van improvisatie-theater,waarin een toneelgroep met suggesties en aanwijzingen uit hetpubliek een toneelstuk uitvoerde. Voor de toneelgroep was bijaanvang van het optreden nog niet bekend waar de voorstellingop uit zou draaien. Het doel van de toneelgroep was het aanwezigepubliek te amuseren. Het publiek kon, onder leiding van eenkritische jury, met sponzen en rozen laten weten hoe de toneel-groep het er vanaf bracht. En dat was positief: aan de meest onge-makkelijke thema's werd een komische draai gegeven. Rozenwaren hun deel en ik stapte na afloop met een glimlach de zaal uit.De voorstelling deed me denken aan ons constructeursvak. Netals de improvisatie-acteur heeft een constructeur voor aanvangvan een project vaak niet veel meer informatie dan een wensvan de opdrachtgever en een vlekkenplan van een architect.Gaandeweg worden vanuit alle betrokken partijen eisen,wensen en beperkingen geformuleerd, die vaak nog gedurendehet proces wijzigen. Het is aan ons als constructeurs de taakom, ondanks deze wijzigingen, een weloverwogen constructiete ontwerpen en advies te geven. Om een goed integraalontwerp neer te zetten moet de constructeur binnen hetprojectteam daarom een vergelijkbare houding aannemen alsde improvisatie-acteur. De obstakels en uitdagingen in hetproject worden door de constructeur beantwoord met verhel-derende inzichten en innovatieve oplossingen. Door meer tebieden dan `oplossingen uit het boekje', kunnen we de meer-waarde van onze rol binnen het projectteam bewijzen. Met deopgedane ervaring en technische knowhow kan aan de juisteonderdelen uit het ontwerp aandacht worden besteed. Ookkunnen daarmee potenti?le gevaren worden geneutraliseerd.Het einddoel van de constructeur blijft, ondanks het verander-lijke proces, ongewijzigd. In mijn ogen is dat het leveren vaneen constructieadvies waarbij de belangen van alle betrokkenpartijen zo goed mogelijk worden behartigd, waarbij de techni-sche kwaliteit boven alles gewaarborgd blijft. Zo nu en danmoeten we daarbij wat sponzen kunnen incasseren, om uitein-delijk de rozen te mogen ontvangen.Mijn projectUitbreiding Ons'LieveHeer op SolderHet Museum Ons' Lieve Heer op Solder, gelegen in het oudestadshart van Amsterdam, herbergt op zolder een schuilkerkuit de 17e eeuw. De bezoekersaantallen van het museumnemen jaarlijks toe, waardoor de wens tot uitbreiden ontstond.Het museumpand staat in de `Top 100 van de Nederlandse monu-menten' van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De enigemogelijkheid om uit te breiden bleek daarom de grond in. Vanuithet museum werd door de architect een ondergrondse plazabedacht, doorlopend onder het naastgelegen pand, aan de anderezijde van een tussen deze panden gelegen steeg (fig. 1). In ditnaastgelegen pand bevindt zich de nieuwe entree. De bestaande1 Het museum (links) heeft eenondergrondse plaza doorlopendonder het naastgelegen pand2 Bouwkuip onder het museum enhet naastgelegen pandDe jonge constructeur 3 2016 79fundering zou letterlijk onder het museum moeten worden weg-gezaagd, om de passage mogelijk te maken. Bijkomende eis vanuitde gebruiker was dat het museum tijdens alle werkzaamheden ingebruik zou blijven. Een geweldige constructieve uitdaging.Onder het bestaande museum was funderingsherstel noodza-kelijk. Dit funderingsherstel bestond uit een betonnen funde-ringsplaat, ingekast in de muren en opgelegd op nieuwe casingdraaipalen. Deze funderingsconstructie is met olievijzels 100%op spanning gebracht. Voorafgaand aan dit funderingsherstelzijn inwendig geheide combi-damwandpalen (inwendiggeheide stalen buispalen met aan weerszijden stalen damwand-schotten met slotverbinding gelast) ingebracht (fig. 2). Zo kon,vanuit sparingen in de funderingsplaat, onder het funderings-herstel worden ontgraven ten behoeven van het verbindings-niveau (kleine bouwkuip).Er is voor gekozen het entreegebouw te demonteren en teherbouwen, waardoor hier een relatief eenvoudige (grote)bouwkuip kon worden gerealiseerd. Hier is gebruikgemaaktvan gedrukte damwanden, die op minder dan 1 m van debelendingen zijn ingebracht. De grote bouwkuip is door middelvan een berlinerwand aangesloten op de combi-damwandonder het museum. Na het gereedkomen van de kelderbakbuiten het museum, is de damwand tussen de grote kuip en dekleine kuip doorbroken. Zo zijn risico's op zettingen van hetmuseum en belendingen door mogelijke gebreken aan debouwkuip beperkt. Ten slotte is de verbinding gerealiseerd.Uit onderzoek bleek dat een aantal panden rondom de bouw-kuip, sommige uit de 16e eeuw, op zeer zettingsgevoeligefunderingen stonden. Deze panden zijn voorafgaand aan hetgraafwerk van nieuwe funderingen voorzien.Mijn rolPraktijkonvoorspelbaarBij dit project ben ik als constructeur aangesloten in de besteksfase.Er werd een optimalisatie gevraagd om de bouwkosten te reducerenen het project haalbaar te maken. Deze optimalisatie werd gevon-den in het opsplitsen van de bouwkuip onder het museum en hetnieuwe deel. Ook werd het funderingsherstel als tafelconstructiebenut, waarmee kruising van de damwand met de bestaandefundering onder het museum sterk vereenvoudigd kon worden.Voorafgaand aan de uitvoeringsfase heb ik in samenwerkingmet een projectleider per bouwfase gedetailleerde werkplannenopgesteld. Kritieke stappen in stempelwerk, ontgraving enbemaling zijn daarbij uitgelicht voor de aannemer. Ook heb ikeen vijzelplan opgesteld om de nieuwe palen onder het museumvervormingsgestuurd op spanning te brengen, daarbij de grens-waarden van de vervormingen afgestemd op de toelaatbaremetselwerkspanningen.De praktijk blijkt soms onvoorspelbaar. Tijdens een kritiekeuitvoeringsfase leek het museum, volgens de monitoringsdata,progressief te verzakken of zelfs te bezwijken. Op weg naar debouwplaats bereidde ik me al voor op het interview met depers. Eenmaal aangekomen bleek het vals alarm: een timmer-man had bij het vastschroeven van een muurplaat een van deleidingen van het liquidlevel monitoringsysteem geraakt endaar was water uit gelopen.Het project werd in september 2015 feestelijk geopend doorkoningin Maxima. In 2016 ontving het een eervolle vermeldingbij de Schreudersprijs. PROJECTGEGEVENSproject Restauratie en uitbreiding Ons'Lieve Heer op Solder, Amsterdamopdrachtgever Stichting Museum Amstelkringarchitect uitbreiding Felix Claus Dick van Wageningen Architectenarchitect restauratie ir. F. Franken Bureau voor bouwhistorischonderzoek en restauratieconstructeur BV Bouwadviesbureau Strackeegeo-engineering en monitoringsbegeleiding CRUX Engineeringaannemer Bouwbedrijf van Schaik, Breukelenondergrondse plaza 200m2uitbreiding van museum 800m2start restauratie 2008oplevering 2015Rubriek`De jonge constructeur'In deze rubriek maken we kennis met een jonge constructeur. Hij ofzij deelt zijn/haar mening over het vak en belicht een van zijn/haareerste projecten. De rubriek is tot stand gekomen in samenwerkingmetYouCon, de vereniging van en voor jonge constructeurs.2nieuwe entreeOns' Lieve Heerop Soldergrotekuip(gedruktedamwand)kleinekuip(combi-damwand)berlinerwanddoor bouwmuurberlinerwanddoor bouwmuur