naam Henrieke Harms leeftijd 25 jaar opleiding Hanzehogeschool Groningen, Bouwkunde afstudeerproject Aardbevingsbestendig bouwen bedrijf Arcadis, projectbureau Bouwkundig Versterken functie constructeur werkzaam sinds 2014 baan gekregen door doorgestroomd na afstudeerproject belangrijk in ontwikkeling samenwerking met anderen eerste project Bouwkundig versterken van monumentale woning rol bij eerste project constructeur Henrieke Harms Mijn mening Investeren in relaties Wat het constructeursvak zo interessant maakt, is dat je gebou- wen zo efficiënt mogelijk veilig en bruikbaar moet maken. Daarbij is het de uitdaging een helder constructief concept te vinden dat de ontwerpfilosofie van de architect kan versterken. Soms bestaat er een conservatief en stoffig beeld van het constructeursvak, maar tegenwoordig is juist dít het vak waar innovatie en creativiteit tot zijn recht kunnen komen. Als constructeur ben je een specialist en moet je voldoende kennis hebben van mechanische eigenschappen van materialen om weloverwogen keuzen te maken. Daarom zou ik me als constructeur verder willen ontwikkelen in de diepgang van de mechanica en de mechanische eigenschappen van bouwmate- rialen. Dan wordt het mogelijk de vorm van de constructie zo efficiënt mogelijk te ontwerpen en de toegepaste materialen optimaal te laten functioneren. Natuurlijk is het ontwikkelen van een succesvol ontwerp nooit een kwestie van één persoon, maar werk je als constructeur in een team. Om goed te kunnen begrijpen wat hun filosofie is voor het te realiseren project, is het van wezenlijk belang de verbinding aan te gaan met opdrachtgevers en architecten. Als constructeur moet je bereid zijn tot echte betrokkenheid, moet je echte relaties opbouwen. Ik zou dan ook alle startende constructeurs willen aanmoedigen zich niet alleen vakinhoude- lijk te ontwikkelen, maar ook te investeren in relaties met het team. Want dat maakt niet alleen het werk plezieriger; ook het bouwproces heeft er baat bij. Mijn project Bouwkundig versterken Momenteel werk ik als constructeur bij projectbureau Bouw- kundig Versterken van Arcadis. Dit is onderdeel van het programma Bouwkundig Versterken van NAM, waarbinnen een strategie wordt ontwikkeld voor het versterken van gebou- wen in de provincie Groningen, die tijdens een eerdere aard- beving constructieve schade hebben opgelopen. Omdat er in Nederland voorheen geen aanleiding was om met seismische belasting te rekenen, had de Nederlandse constructeur beperkt kennis van het rekenen met dit dynamische belastinggeval. Vandaar dat bij het opstarten van het projectbureau de voor - naamste focus lag op het ontwikkelen van een solide reken- methodiek. Inmiddels is er een gangbare methode opgesteld waarbij volgens de push-over-methode een niet-lineaire bereke- ning wordt gemaakt die de aardbevingsbelasting op een gebouw bepaalt. Vervolgens wordt de optredende belasting over de stabiliteitselementen verdeeld en worden de elementen getoetst. Verreweg de meeste gebouwen die worden versterkt door het projectbureau zijn vrijstaande woningen en boerderijen. Getrouw aan de Groninger traditie bestaat een boerderij meestal uit een schuur met voorhuis. De schuur bestaat uit houten dekbalkgebinten en gemetselde gevels van baksteen. 1 De jonge constructeur de jonge constructeur 7 2015 ik ben 67 2 Het voorhuis heeft gemetselde steens buitengevels en half steens binnenwanden, een houten verdiepingsvloer en een houten dak. Bijna alle gebouwen hebben een gemetselde funde- ring op staal. De opbouw van een vrijstaande woning is verge- lijkbaar met dit voorhuis. Er wordt gestreefd naar het ontwikkelen van een generieke versterkingsmethode. Echter, ieder gebouw is niet alleen esthe- tisch en historisch uniek, maar ook constructief. Immers is het vaak door de jaren heen verbouwd. Een van de te versterken panden is een monumentale arbeiders- woning. Omdat de woning niet is gebouwd op een zware hori- zontale belasting, biedt ze onvoldoende weerstand tegen de aardbevingsbelasting. Daarom moet een constructieve verster - kingsmethode worden ontworpen die de belasting wel kan opnemen. De bestaande uitstraling van de woning is straat- beeld bepalend, dus mag versterking beperkt zichtbaar zijn. Tegelijkertijd is het wenselijk een slanke constructie te ontwer - pen zodat er voldoende leefruimte overblijft. Voor deze woning is een analyse gemaakt van verschillende versterkingsmethoden, zoals stalen portalen, houtskeletbouw (hsb) wanden en seismische isolatie. Door goed te analyseren wat de knelpunten van de bestaande woning zijn, kan een doel- treffende versterking worden ontworpen. Bij dit project is gekozen voor een versterking met constructieve hsb-wanden. Alle buitengevels krijgen een constructieve hsb-voorzetwand en binnenwanden worden vervangen door hsb-wanden. De verdiepingsvloer en de sporen van het dak sluiten aan op deze wanden, zodat het metselwerk wordt ontzien van bovenbelas- ting en spatkrachten. De hsb-wanden worden gekoppeld aan een nieuwe, betonnen beganegrondvloer. De betonvloer kan de trekkrachten vanuit de hsb-wanden opnemen, werkt als oneindig stijve schijf waardoor de seismische belasting goed wordt verdeeld over alle stabiliteitselementen en is een verbete - ring van de fundering. De methode die voor deze monumentale arbeiderswoning is gekozen, is erg grondig. Tegelijkertijd is het efficiënt omdat de hsb het bestaande metselwerk zowel in het vlak als uit het vlak kan ondersteunen. Mijn rol Beste resultaat door samenwerking Het project Bouwkundig Versterken is een erg interessant project omdat het een uniek en actueel onderwerp is dat veel media-aandacht krijgt. Het bouwkundig versterken van gebou - wen is zo uniek omdat voorheen nooit werd gerekend met aard - bevingsbelasting. De gebouwen die aardbevingsbestendig moeten worden gemaakt, hebben allemaal een eigen geschiedenis en verhaal. Daardoor moet ieder gebouw apart worden beschouwd. Als onderdeel van het projectbureau ben je een pionier die zoekt naar een geschikte rekenmethodiek en passend constructief ontwerp om gebouwen in de provincie Groningen aardbevingsbestendig te maken. Je bent voortdurend aan het ontwikkelen en gaat op zoek naar innovatieve ideeën waarvoor creativiteit volledig kan worden ingezet. Als het constructief concept eenmaal is goedgekeurd, wordt er een bouwteam samengesteld zodat je als constructeur om de tafel zit met opdrachtgever, bewoners, aannemer, installateur en in dit geval de monumentencommissie. Samen wordt gewerkt aan de realisatie van het versterkingsplan. Wat ik voornamelijk door dit project heb geleerd, is dat je goed overwogen keuzen moet maken, deze moet kunnen toelichten en dat je helder moet kunnen communiceren om voldoende draagvlak te creëren binnen het bouwteam. Ook het rekenen met seismische belasting is leerzaam. Maar het voornaamste wat ik heb geleerd, is dat onderlinge betrokkenheid en een goede samenwerking het beste resultaat leveren. ? ? PROJECTGEGEVENS project Bouwkundig versterken van monumentale woning opdrachtgever NAM opdrachtnemer Arcadis Rubriek 'De jonge constructeur' In deze rubriek maken we kennis met een jonge constructeur. Hij of zij deelt zijn/haar mening over het vak en belicht een van zijn/haar eerste projecten. De rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met YouCon, de vereniging van en voor jonge constructeurs. 1 Bestaande situatie van de woning 2 Versterkte woning met houtskeletbouw De jonge constructeur 7 2015