irJ.W.Jllnsz,Directeur Afd. Speurwerk enOntwikkeling, Holl, Beton GroepHet mechanisme vanhefapparatuurde8EVElUGlNGSCONTACTBCement XXII (1970) nr.160 PALTANDENSPOEOSamenvattlnq van e.en lezing, uitgesproken t?dens de op 20 november JI.gehouden Betondag te 's-GravenhageU.D.C.693.5.057:621.866-82Hydraulische vijzels voor het bouwen met geprefabriceerde betonelementenEen belangrijk element in de uitvoering volgens het Jackbleek- of het Jackpanelsysteemvormen de vijzels, waarmee gebouwen van 30000 ton en meer feilloos en veilig kunnenworden opgedrukt.De hydraulische vijzel bestaat in principe uit een cilindermantel met bodem, waarin eenplunjer voorkomt, die aan de buitenomtrek van schroefdraad is voorzien. Hierover loopt eenmoer (fig. 19).De spoed van de schroefdraad bedraagt 30 mm, dat wil zeggen dat de moer na ??n heleomwenteling 30 mm gestegen is. Deze volledige omwenteling wordt gerealiseerd in 60fasen, dus per stapje van 0,5 mm, een maat die in de berekeningen als nauwkeurigheids-tolerantie is aangehouden.Voor de stapsgewijze opvijzeling in hoogtes van 0,5 mm zijn op de moeromtrek 60 pal-tanden aangebracht die een steek hebben van 25 mmo De kleine en daardoor moeilijk meet-bare verplaatsing wordt afgeleid uit de zoveel grotere horizontale beweging van 25 mm(fig 20 en 21).Aangezien de moer voortdurend op de cilinderwand blijft rusten, wordt onder alle ornstan-digheden de veiligheid gewaarborgd, ook al zou de oliedruk in alle vijzels weqvallen. Indat geval rust het gebouw via de moer op de vijzelmantels. Alvorens alle vijzels een vol-gend stapje van 0,5 mm kunnen maken, moeten alle palstanden weer in hun beginstandstaan. De vijzels zijn daartoe voorzien van beveiligingscontacten (A), die elektrisch in seriegeschakeld staan (fig, 20). Hier is een vergelijking te maken met de kerstboomverlichtingwaarbij alle lampjes uitgaan indien ??n ervan wordt losgedraaid.19Dwarsdoorsnede hydraulischevijzel20Details moer van de vijzel21Perspectivische schetsvan de vijze!10T'JDEl'JKE VOORSPANNINGT'JDEL'JK VULBLQKT'JDElIJKBOVENKANT VASTEVLOERBEKISTING. _IN SITUPREFAB WANDPANEELIN SITUIN SITUVLOERMONTAGE ONDERSTEUNING ------1-122Een communicerend verbonden vijzelqroepPOMPBij het reeds een aantal jaren toegepaste Jackbleeksysteem werd oorspronkelijk het gehelemeet- en beveiligingssysteem elektrisch uitgerust. Ook bij Jackpanel wordt overgegaan opeen elektronisch systeem, waardoor men de slijtage als gevolg van het schakelen voorkomt.De bij Jackpanel gebruikte vijzels bezitten een hefvermogen van 300 tf, bij een maximaleplunjerslag van 75 cm. De moer is berekend op een statische belasting van 500 tf en eenhorizontale belasting van maximaal 4% van de op de vijzel werkende verticale belasting.De vijzels zijn opgesteld in groepen. In elke groep onder een als stijf te beschouwenwand of wandgedeelte is ??n vijzel voorzien van een besturingsfunctie, terwijl de ande-ren communicerend de eerstgenoemde verbonden zijn (fig. 22). Wel bezitten alle vijzelsbevei Iigingscontacten.Als het gebouw over ??n vijzelslag van 70 75 cm omhooggevijzeld is, moeten alle plunjersweer omlaag gebracht worden.' Het zal duidelijk zijn dat dit in elke groep vijzel voor vijzelgebeurt.Voor het in de beginstand brengen van de plunjers wordt van een vijzel de moeraandrijvingomgekeerd; deze moer wordt als het ware in tegengestelde richting aangedreven, dus los-gedraaid. Alvorens dit te doen dient de moer van de erop rustende belasting te wordenbevrijd. Dit geschiedt door het gehele systeem nog een stapje te laten vijzelen, dus olieonder de vijzelplunjers toe te laten, waardoor het gehele gebouw weer 0,5 mm omhooggaat. Voor de moer waarvan de aandnjvtnq omgekeerd is, betekent dit een ontlasting. Ver-volgens gaat het terugdraaien van deze moeren volautomatisch, totdat de plunjers weer inhun beginstand zijn aangeland.Er is daarnaast nog meer gebeurd, nl. de beveiligingscontacten (B) zijn aangesproken omdatde ene moer in de verkeerde richting werd aangedreven (fig. 20). De olietoevoer onder allevijzelplunjers wordt daarom automatisch gestopt.Wanneer de plunjer zijn slag herwonnen heeft, ontstaat er boven de vijzel ruimte waarineen vulblok kan worden geplaatst. Van de vijzel wordt dan de moeraandrijving weer inde goede richting gezet. Uiteraard moet de omlaag gebrachte vijzel eerst weer meedragenvoordat de volgende plunjer de boven omschreven procedure ondergaat. Automatischwordt daarom eerst de speling tussen blok en vijzel tot nul teruggebracht, dit gebeurt met eenzodanige druk dat het gebouw plaatselijk nooit kan worden opgetild.Alle moeren steunen nu weer op de vijzelmantel, een aantal echter nog niet belast. Dit ge-schiedt automatisch alvorens de volgende plunjer uit de groep omlaag gebracht wordt. Deniet meetillende vijzels onder het vulblok gaan de belasting opnemen alvorens het gebouw inhaar geheel 0,5 mm omhooggedrukt wordt.Op de omschreven wijze herwinnen alle vijzels van de groep hun slag.Vermeld dient nog te worden dat aan weerszijden Van de uiterste hefvijzels van elke groepsteunvijzels voorkomen, die niet deelnemen aan het eigenlijke hefproces en slechts slagenvan enkele centimeters kunnen maken. Voordat de plunjers worden teruggehaald moeteneerst deze steunvijzels meedragen.Cement XXII (1970) nr. 1 11