VGBouw KWALITEITSPROGRAMMAKwaliteit:hoegaan weerinde bouwmeeom?Deze vraag heqt de redactie voorgelegd aanverschillende organisaties in de bouw. Inenkele afleveringen worden de antwoordengegeven.In Cement 5 kwam de Bouwdienst van deRijkswaterstaataan het woord als opdracht-gever van bouwwerken.In Cement 6 bracht de BNA haar activi-teiten op het gebied van de kwaliteitszorgrichting architectenbureaus naar voren.Tevens werd het certificatiesysteem voorbetonmortel toegelicht door de certificatie-instelling BMG.In deze aflevering komen de VGBouw en deONRIaan het woord.AGENDA2 - 6 augustus 19925th. International Conference onUnderground Space and Earth shel-tered Structures, ICUSESS 92, TUDelft; inl. Congresbureau ASD,postbus 40, 2600 AA Delft24-26 augustus 1992cm Symposium Visions & Structures,TU Delft; inlichtingen: congresbureauASD, tel. 015 - 12023414-16 september 1992International Conference StructuralEurocodes, IABSE, Davos, Zwitserland16 september 1992Symposium Bouwen met zonne~energie, MECC, Maastricht; inlich-tingen: werkgroep TU Delft, 015 ~78304229 september 1992Symposium'Hoe staat het met kwali-teitszorg in de bouw?', de Reehorst,Ede; Betonvereniging22 oktober 1992Belgische Betondag, Brussel; inlich-tingen: Belgische Betongroepering42Systematische vastleggingIntegrale kwaliteitszorg betekent hetbeheersen van alle relevante stappen inhet bouwproces, van acquisitie tot enmet nazorg. Deze beheersing vere?st eensystematische vastlegging van diestappen in een kwaliteitssysteem.Om de leden behulpzaam te zijn bij hetontwikkelen van een eigen kwaliteits~systeem, heeft VGBouw een kwaliteits-programma ontwikkeld. Ditprogramma bestaat uit een plan vanaanpak en eenModelKwaliteitssysteemBouw (MKSBouw).MKSBouwHet Nederlandse Model Kwaliteitssys-teemBouw (MKSBouw) is voor een be~22 oktober 1992Studiedag Nieuwe RegelgevingBrandwerend, Almere; Centrum Houten Betonvereniging22-23 oktober 1992International Symposium 'Automationand Logistics in Precast Concrete', TUDelft, Delft Precast Concrete Institute27 oktober 1992Milieu en (beton)bouw, De Reehorst,Ede; Betonvereniging19 november 1992Betondag,Jaarbeurs Congrescentrum,UtrechtADRESSENBetonverenigingPostbus 411, 2800 AK Gouda (01820 - 39233)Kring Noordp/a ?ngJ.H.Holthuis, Aduarderdiepsterweg 8a,9745 EL Hoogkerk (050 - 51 55 15)Kring Zuidp/a Ingen?eursbureau A.Palte BV, postbus 819,6300 AVValkenburg aid Geul (04406 - 13637)BMCPostbus 150,2800 AD Gouda (01820 - 32300)CDRPostbus 420, 2800 AK Gouda (01820 - 39600)StubecoPostbus 411, 2800 AK Gouda (01820 - 39233)langrijk deel gebaseerd op een in Noor~wegen ontwikkeld systeem voor debouwindustrie.Het bestaat enerzijds uiteen matrix, waarin systematisch kanworden aangegeven hoe stukken,procedures en werkinstructies in dediverse fasen van het bouwproces en perbeheersaspect kunnen worden vastge-legd. Anderzijds bestaat het MKSBouwuit een vijf-stappenplan waarin isaangegeven op welke wijze een organi-satie zijn kwaliteitszorg planmatig kanverbeteren.Daarnaast verzorgt TNO-Bouw in hetkader van dit programma introductiesop het MKSBouw voor organisatie-adviesbureaus. Bovendien ondersteuntde Stichting Behartiging OpleidingenStumicoKarel Doormanlaan 28, 2665 AT Ble?swijk(01892 - 1 37 11)Stupr?Bu?zerdlaan 2, 3435 SB N?euwege?n(03402 - 782 11)StutechPostbus 462, 1970 AL fj"MUIDEN(02514 - 9 12 39)StuvoPostbus 3011, 5203 DA 's-Hertogenbosch(073 - 40 12 22)BetondispuutTU Delft, C?v?ele Techniek, karnet 506,Stev?nweg 1,2628 CN Delft (015 ~ 784769)Bouwkundige studievereniging Cheops,sectie KoersTU E?ndhoven, postvak 7, Postbus 513,5600 MB EindhovenBelgische BetongroeperingC?sar Franckstraat 46, B-I0S0 Brussel(09-32-2-645 52 11)BFBNPostbus 194, 3440 AD Woerden(03480 - 1 0944)Stichting BouwkwaliteitTreubstraat 1, 2288 EG Rijsw?jk(070 - 3 99 84 67)VAGWW-sectie Werken in BetonPostbus 211, 3430 AB Nieuwegein(03402 - 3 90 74)VEcmINPostbus 225, 2280 AB Rijsw?jk(070 - 3 95 36 05)VBNKon. Jul?anaweg 122, 2264 BE Leidschendam(070 - 3 27 18 02)VBR BetonreparatiebedrijvenPostbus 256, 1170 AG Badhoevedorp(02968-9 80 96)VVN VoorspanbedrijvenPostbus 320, 2740 AH WaddinxveenCement 1992 nr. 7/8Bouwnijverheid (BOB) cursussen overhet MKSBouw ten behoeve van de me-dewerkers van deelnemende bedrijven.De matrixDe MKSBouw-matrix beoogt twee za-ken te combineren: de te onderscheidenfasen inhetbouwproces en de beheersa-specten. De laatste zijn aspecten van debedrijfsvoeringWaarmeeleidingen me-dewerkers de mate waarin men kwali-teit levert kunnen be?nvloeden.De zeven fasen in het bouwproces zijn:- initiatief/acquisitie;- ontwerpzontwikkeling;- prijs- en contractvorming;- werkvoorbereiding;- uitvoering;- oplevering/onderhoud;- beheer.Deze fasen zijnopgenomenlangs de ho-rizontale as van de matrix.De negen beheersaspecten zijn:- organisatie;- communicatie;- eisen;- middelen;- inkoop;- tijd;- financi?n;- realisatie;- ervaringen.Deze aspecten zijn opgenomen langs deverticale as van de matrix. Langs beideassen bestaat bovendien de mogelijk-heid onderde titel 'algemeen' meer glo-bale informatie op te nemen.Voor de bouwondernemer met eenbreed dienstenpakket zijn meestal allebeheersaspecten in alle fasen van hetbouwproces van belang. Door de fasenen beheersaspecten in een matrix tecombineren, is een systeem gemaaktwaarin alle kwaliteitsdocumenten enprocedures een plaats kunnen krijgen.Ze kunnen niet alleenworden opgebor-gen, maar ook zeer eenvoudig wordenopgezocht, al dan niet met behulp vande computer. Daarmee wordt hetMKSBouw een soort van bibliotheek.De communicatie tussen bouwpartnerswordt gemakkelijker. Ervaringen ko-men terecht in de bibliotheek. Aldusontstaat een 'levend' systeem waaruit dekwaliteitsborging kan blijken: goed ge-structureerd, goed geordend en niet bu-reaucratisch. TNO-Bouw fungeert alssysteembeheerder van het MKSBouw.Het Vijf-stappenplanBedrijven die systematisch een kwali-teitssysteem willen opzetten, wordtaangeraden dit in een aantal stappen tedoen. Hiermee kan worden voorkomenCement 1992 nr. 7/8dat hetprocesverzandt ofdat het procesvan kwaliteitsbeheersing ontaardt ineen bureaucratisch stelsel van docu~menten en procedures dat niet leeft inde organisatie. De vijfstappen zijn:- start: analyse en beleidsontwikkeling;- verbeterprojecten;- procedures;- ontwikkelen kwaliteitssysteem;- invoeren kwaliteitssysteem.De stappen overlappen elkaar gedeelte-lijk. Het tempo waarin een organisatiede stappen kan doorlopen wordt sterkbepaald door de uitgangssituatie en deinspanning die het bedrijfverricht.Onderdeel van hetVGBouw kwaliteits-programma is dat de deelnemende be-drijven elkaarstimulerenbij hetdoorlo-pen van de vijf stappen. In dit verbandvinden in groepenvan circa acht bedrij-ven regelmatig bijeenkomsten plaats,waar men ervaringen en idee?n uitwis-seltenelkaarverderop weg helpt met dekwaliteitszorg.Namens VGBouw treedt een extern or-ganisatie-adviesbureau (Coopers & Ly-brand ManagementConsultants) op alsbegeleider van deze bijeenkomsten.Stand van zakenBegin 1992 zijn er zeven werkgroepenvan elk circa acht VGBouw~ledenbezigmet het invoeringstraject conform hetvijf-stappenplan. De eerste werkgroe-pen zijn eenjaar geleden gestart. Als zijconform de eerder opgezette planningde vijfstappen volgen, zullen zij mediovolgendjaar een eigen, in het bedrijfge-worteld, kwaliteitshandboek hebbenconform het MKSBouw.VGBouw. ZoetermeerONRISTARTKWALITEITSZORG-PROJECTIn bouwprojecten werken parti-cipanten uit diverse disciplinesdeels parallel en deels opvolgend inde tijd aan ??n gezamenlijk produkt: hetbouwwerk. Een middel om deze ketenvan participanten te versterken is, hetontwikkelen van systematieken ",ooraansluitende kwaliteitszorg. Dat wilzeggen dat de kwaliteitssystemen vanindividuele participanten in een bouw-proces qua aanpak en inhoud op elkaarmoeten aansluiten. Enkele branchesbinnende bedrijfskolom'bouw' zijnbe-zig met de ontwikkeling van op elkaaraansluitende branchemodellen voorkwaliteitszorg.Aangezien raadgevende ingenieurs-bureaus een zeer belangrijke rol spelenin de bouw in al zijn facetten, start deONRI in 1992 een kwaliteitszorgprojectom zich bij deze ontwikkelingen tekunnen aansluiten. Dit is in het belangvan de branche zelf, maar ook in het be-lang van de hele bedrijfstak 'bouw' inNederland.Het doel van het ONRI-kwali-teitszorgproject is, een branchemodelvoor kwaliteitszorg bij raadgevende in~genieursbureaus te ontwikkelen, waa-rin een implementatiemethodiek is op-genomen ren behoeve van individuelebureaus.Het resultaat zal zijn een 'Handboekkwaliteitszorg', waarin is terug te vin-den:- een draaiboekvoor het makenvan ge-nerieke procesbeschrijvingen voorprocessen, waarin individuele raadge-vende ingenieursbureauseen rol spe-len;- een plan van aanpak voor de ontwik-keling en implementatie van kwali-teitssystemen binnen raadgevende in-genieursbureaus.Naar verwachting zal het project eind1992 worden afgerond en aan de bran-cheworden gepresenteerd.?NRI. 's-Gravenhage43