62 thema Adviesfabriek voor constructeurs VeriCon One levert automatisch tekeningen en berekeningen voor grondgebonden woningen neeren, plannen, realiseren), is eigenlijk vergelijkbaar met dat van een product, hoewel een bouwwerk veel meer als uniek is te beschouwen dan een product uit een fabriek. De parallel is dat een product in veel kleine deelstapjes tot stand komt; van diverse grondstoffen, via allerlei deelproducten en tussenstap - pen tot ? bijvoorbeeld ? een scheerapparaat. Dit proces kan worden geoptimaliseerd door in alle schakels mechanisatie, automatisering en robotisering in te zetten. Voor het voort - brengingsproces in de bouw, bij engineering en voorbereiding, kan deze optimalisatie vorm krijgen met parametrisch ontwer - pen. Onderdelen van deze processen zijn ook te zien als een productieproces.     Ervaringen In 2006 is VeriCon gestart met BIM en het maken van 3D-modellen met betekenisvolle objectinformatie. Heel snel In de zoektocht naar specialisatie is VeriCon een aantal jaren geleden met een ontwikkeling gestart voor het automatiseren van de engineering van grondgebonden woningen. Dit heeft geleid tot een zelf ontwikkelde tool genaamd VeriCon One. Daarmee is inmiddels voor zo'n 400 grondgebonden woningen de constructieadvisering verzorgd. Voor opdrachtgevers en aannemers maar ook voor collega-constructeurs.   Mooi gezegd, is parametrische ontwerpen een 'machine' waar je een ontwerpvraag instopt en waar het ontwerpantwoord uitkomt. Dit kan in elke stap van het voortbrengingsproces van een bouwwerk. Dit proces, of delen ervan (ontwerpen, engi - thema Adviesfabriek voor constructeurs 7 2018 63 ontstond de behoefte repeterende handelingen hierbij sneller te kunnen uitvoeren. En dit resulteerde snel in de keuze om met C#-code en de API op Tekla Structures meerdere modelleer- taken te koppelen en zo het werk te vereenvoudigen en versnel - len. In feite ontstonden zo de eerste parametrische tools. De eerste poging omvatte een set van tools om een bouwlaag van prefab-betonnen gevelwanden, met sparingen, instortvoor - zieningen en onderlinge vertandingen in de hoeken, in één handeling te modelleren. Een bijzonder leerzame ervaring.   De output werd snel meer dan tekeningen alleen. Uit de model - len konden data op andere manieren worden geëxporteerd. De output van modellen konden worden gekoppeld aan rekenpro - gramma's. Maar klanten kregen steeds meer en steeds vaker behoefte aan meer informatie dan alleen een berekening en tekening van constructies en constructieve elementen. Als alle informatie op enig moment op een zinvolle manier is vastge - legd in betekenisvolle objecten in 3D-modellen, kan deze infor - matie er natuurlijk op allerlei manieren worden uitgehaald. Dus niet alleen in de vorm van een tekening zoals die altijd al gemaakt werd, maar ook als bestand om een machine aan te sturen in productie of als data die een ERP-systeem kan vullen waarmee voorraden worden beheerst of productie gepland. Vaak met zelf ontwikkelde software, bedoeld voor het op de juiste wijze exporteren van de juiste informatie, omdat de off-the-shelf software vaak net niet het goede levert. En net niet goed, dat is eigenlijk fout, zoals constructeurs wel weten. Deze tools waren feitelijk de vervolgstap in de parametrische ontwik - keling.   Nog steeds vervaardigt VeriCon software of parametrische tools om de eigen productiviteit te verbeteren en klanten van beter verwerkbare data te voorzien.   "Net niet goed is eigenlijk fout"   VeriCon One Een van de belangrijkste ontwikkelde tools binnen VeriCon is VeriCon One. Deze tool kan alles wat een ontwerpend constructeur moet doen voor projectmatige grondgebonden woningbouw (foto 1). En niet alleen voor eenvormige, saaie rijtjeswoningen. Met de tool kunnen allerlei verschillende typologieën van woningen worden verwerkt in allerlei onder - linge ordeningen. Zo kunnen woningen versprongen naast elkaar liggen, naast elkaar gelegen verschillende kapvormen krijgen die automatische goed op elkaar aansluiten, en uitbou - wen, aanbouwen en erkers krijgen (fig. 2).   1 Jos Hoonhout VeriCon 1 Met de tool VeriCon One kunnen allerlei verschillende typologieën van projectmati - ge grondgebonden woningen worden verwerkt in allerlei onderlinge ordeningen2 Typologiën Vericon One3 IFC-model van woning 2 3 Adviesfabriek voor constructeurs 7 2018 64 ? de bouwaanvraagtekeningen van constructies (fig. 7), met aanduiding van alle constructieve elementen, constructieve details en belastingopgaven ten behoeve van leveranciers; ? de werktekeningen van het palenplan en de funderingen (fig. 8); ? berekeningsrapporten.   Omdat al deze informatie wordt gegeneerd vanuit parameters, recepten en procedures, is het toevoegen van opties achteraf van bijvoorbeeld uitbouwen en erkers eenvoudig. Ook het wijzigen van de beukmaat is geen probleem, net als het achteraf wisselen van het bouwsysteem. Doordat de informatie altijd op dezelfde wijze geautomatiseerd wordt opgebouwd, zijn de gege - nereerde documenten altijd van dezelfde specifieke hoge kwali - teit. BIM (en BIM basis ILS) is default. En het werkt snel, van input naar output kan in één dag.     Voor elke constructeur Naast ontwikkelaars en aannemers, is het de bedoeling zoveel mogelijk collega-constructieadviesbureaus als klant te krijgen. En dat zo min mogelijk in concurrentie. Een collega-bureau met een opdracht voor een project met grondgebonden woningbouw, kan door VeriCon alle constructieve stukken laten genereren en tegelijkertijd zelf alle aandacht op de klant richten. VeriCon komt voor de klant van deze collega niet in beeld. Het collega-bureau heeft al het klantcontact, controleert stukken van leveranciers en is aanspreekpunt voor de project - betrokkenen. VeriCon One is de fabriek waar het collega- bureau zijn constructie-informatie afneemt. En de belofte is vervolgens dat de klanten van deze collega-bureaus niet worden benaderd om autonoom precies deze werkzaamheden te gaan doen. Door deze dienst kunnen constructeurs weer meer en comple - tere informatie leveren aan hun klanten en een meer integrale rol in het ontwerpproces vervullen. In de praktijk beperkt de uitvraag zich op dit moment misschien nog tot een hoofdbere - kening en een stippenplan als palenplan, waarbij alles door derden wordt uitgewerkt. Omdat de kosten laag zijn, ontstaat er nu meer mogelijkheid om dit type projecten met meer marge te realiseren of nog meer aandacht aan de klanten te geven. Werking De invoer van informatie in VeriCon One gaat via een eigen interface of door het inlezen van een IFC-bestand van een architect (fig. 3), die daarna in dezelfde interface kan worden gecontroleerd en/of verrijkt met de benodigde informatie. Zo wordt het bouwsysteem, de typologie en geometrie, de woning - types, bouwnummering en andere opties gekozen. Daarnaast heeft de tool als input ook het funderingsadvies nodig. Als alle informatie is ingelezen, kan de ontwerpengineering starten. Volledig automatisch worden vervolgens, afhankelijk van de gekozen parameters, gegenereerd (fig. 4): ? de gewichts- en stabiliteitsberekening; ? sterkteberekening bovenbouw (bijvoorbeeld toetsing kalk - zandstenen penanten, lateien, stalen balken); ? het 3D BIM-model en daaruit het IFC-model dat voldoet aan de BIM-basis ILS (fig. 5 en 6); 4 Preview in VeriCon One 5, 6 Gegenereerde blokken in Tekla 7 Fragment 3D-view gegenereerde bouw-aanvraagtekening 8 Fragment palenplan gegenereerde bouw-aanvraag tekening 6 5 4 7 thema Adviesfabriek voor constructeurs 7 2018 65 Eigen engineering Er zijn ook diverse klanten die constructieve bouwelementen leveren voor grondgebonden woningbouw waar VeriCon de engineering zelf voor verzorgt. Onderzocht wordt daarbij of en in welke mate op soortgelijke wijze met behulp van de tool ook de engineering voor dit soort elementen (deels) automatisch kan worden gedaan. Als proof-of-concept voor dit principe is het mogelijk gemaakt om rib-cassettevloeren van Betonson te engineeren met de toolset. Het is belangrijk dit soort ontwik - kelingen in samenspraak met klanten of leveranciers te doen, zodat het gebruik van de tool op dat gebied ook effectief is.   "De valkuil van alles aanpakken is dat je nergens écht goed in bent"     Specialisatie en parametrisch ontwerpen Het is belangrijk om je als constructeur te specialiseren. Zo niet als bedrijf, dan toch als business unit of afdeling. De valkuil van alles aanpakken is dat je nergens écht goed in bent en ook daar - door geen optimale marge kunt realiseren. Parametrisch ontwerpen en engineeren biedt enorm veel nieuwe kansen aan constructeurs. Constructeurs hebben van nature, door oplei - ding en achtergrond, de vaardigheid zich alle vormen van het parametrisch ontwerpen en engineeren en (visueel) program - meren succesvol eigen te maken. Het zou jammer zijn wanneer we als beroepsgroep elkaar met nieuwe vaardigheden op deze nieuwe kansen opnieuw zouden gaan beconcurreren. Daarom is de VeriCon One-tool voor collega-constructieadviesbureaus laagdrempelig toegankelijk. Hiermee wordt ook bijgedragen aan hun marge en daarmee de impact van de beroepsgroep. We zouden onze collega's willen oproepen om vooral niet tegen elkaar op dezelfde parametrische toolsets te ontwikkelen, maar juist de informatie over wat je hebt ontwikkeld zo breed moge - lijk te delen en aan collega's diensten te verkopen met deze nieuwe toolsets. Doordat er meer emplooi is voor je toolsets, kun je deze verder perfectioneren, afstemmen op andere onderdelen in het ontwerpproces of het voortbrengingsproces. En daarmee, behalve je marge te verbeteren en de kosten voor je collega's te verlagen, en de kwaliteit en constructieve veilig - heid van de gebouwde omgeving in belangrijke mate te verbe - teren. ? Software as a service VeriCon One is dus een dienst. Waarom wordt dan niet gewoon software geleverd in plaats van deze dienst? De tool bestaat voor een groot deel uit een autonome, eigen software - code, maar deze code stuurt ook bestaande software aan. Zo worden de funderingen voor balkroosters onder water bere - kend met software die ook veel andere bureaus gebruiken. Ze worden door de software (als een soort softwarebot) gemodel - leerd in een regulier 3D-modelleerpakket. En bovendien is het 'foolproof ' maken van software vooralsnog ook een te grote inspanning.   Tot nu toe is met de VeriCon One-toolset van circa 400 grond - gebonden woningen de constructieadvisering verzorgd. Sinds de start is de tool verder geperfectioneerd en die ontwikkeling gaat nog steeds door. Het aantal woningtypologieën en het aantal mogelijke ordeningen van woningen onderling zal worden uitgebreid. Ook het inlezen en verwerken van kwalita - tief minder goede IFC-bestanden wordt in de toekomst moge - lijk. Met parameters voor leveranciers kan het IFC-model nu al voor die leverancier specifiek worden gemaakt, bijvoorbeeld voor kalkzandsteen. Dit maakt de werkvoorbereiding bij de aannemer eenvoudiger en ook de controle op de engineering van de leverancier. Dit laatste wordt misschien zelfs overbodig.   Maar er zijn ook grenzen. 'In der Beschränkung zeigt sich der Meister' (beroemd citaat Goethe) geldt ook hier. De ambitie van VeriCon One is niet om alle woningen in alle complexiteit te kunnen ontwerpen en engineeren. Uitgangspunt is de 80-20 regel: ongeveer 80% van de projectmatige grondgebonden woningen moet met de tool kunnen worden verwerkt. Focus en specialisatie zijn belangrijk om ergens succesvol in te zijn. Feedback Feedback op ideeën en ontwikkelingen van VeriCon One is van harte welkom. Dat gaat vaak niet spontaan, is de ervaring. We zijn heel benieuwd welke ideeën en ontwikkelingen er bij anderen spelen. Hier komen we dus graag over in gesprek. We willen iedereen dan ook uitnodigen om hierover contact met mij op te nemen. 8 Adviesfabriek voor constructeurs 7 2018