1  Het leek de architect interessanter om een eenvoudig gebouw te maken, passend bij de natuurlijke omgeving (foto: Kris Provoost) BESCHEIDEN ÉN GROOTS in bruut beton Gingko Gallery, Jiaxing, China 64? CEMENT 8 2024 beton in beeld door ir. Kirsten Hannema EENVOUD De opdrachtgever vroeg om een iconisch gebouw, maar in reactie op de 'museum- gekte' die sinds 2010 gaande was in China, waarbij talloze spektakelgebouwen verre- zen, leek het architect Daan Roggeveen anno 2017 'inte- ressanter' om een eenvoudig gebouw maken, passend bij de natuurlijke omgeving. Hij zocht naar een manier om het zo simpel mogelijk te materialiseren, waarbij draagstructuur en ruimtelijke organisatie zouden samen- vallen met het materiaal. In het werk gestort beton bleek de perfecte oplossing. BESCHEIDEN ÉN GROOTS in bruut beton CEMENT 8 2024 ?65 beton in beeld 2 De oplossing werd gevonden in een gebouw dat is opgetrokken uit één materiaal: in het werk gestort beton (foto: Kris Provoost) PROJECTGEGEVENSproject Gingko Gallery, Jiaxing, China ontwerp 2018?2020 oplevering 2021?2023 architect MORE Architecture opdrachtgever Di Yuan Art Gallery constructeur/installaties 9LEON, Jiaxing aannemer Zhejiang Zhongcheng Construction Engineering Group MORE Architecture had een duidelijk beeld voor ogen bij het ontwerpen van de Gingko Gallery in de Chinese stad Jiaxing. Het 2500 m² grote museum moest een ingetogen uitstraling krijgen, passend bij de natuurlijke omgeving. Daarbij moesten de draagstructuur en ruimtelijke indeling samenvallen, en eenvoudig te bouwen zijn. De oplossing werd gevonden in een gebouw dat is opgetrokken uit één materiaal: in het werk gestort beton. 2 66? CEMENT 8 2024 beton in beeld 3 Op de wanden liggen bootvormige schaaldaken met een overspanning tot 17 m (foto: Kris Provoost) 4 Draagconstructie met haakse betonnen wanden en schaaldaken (bron: MORE Architecture) SCHAALDAK ALS BOOT De architecten ontwierpen een museum met halfopen zalen, waarbij bezoekers zelf hun route kiezen. De draagstructuur is opgebouwd uit een (installatie)kelder, met daarboven haakse beton- nen wanden, die schaaldaken dragen met een overspanning tot 17 m. Van zuid naar noord neemt de maat van de zalen in omvang en hoogte toe. Hoe ze de spectaculaire schaaldaken moesten maken, wisten de architecten niet direct. Ze waren bezig met het ontwerp en hadden nog maar een paar dagen tot de eerste presentatie, toen ze op de Shenzhen Biënnale twee bevriende Spaanse architecten tegenkwamen. Die adviseer- den om het schaaldak te benaderen als een boot. Op die manier is de bekisting uiteindelijk gebouwd. 3 4 CEMENT 8 2024 ?67 beton in beeld 5 6 5 Bekisting met houten planken op 10 m hoog steigerwerk 6 De afdruk van het ruwe hout geeft een fraaie textuur aan het beton (foto: Kris Provoost) SIMPEL PROCES Beton bood de mogelijkheid om het bouw- proces overzichtelijk te organiseren, omdat de ruwbouw tegelijk afbouw is. Het ruwe beton in beeld laten kon ook makkelijk, omdat de Chinese isolatie-eisen minder streng zijn dan in Nederland. De bouw van de 10 m hoge steigerwerken, het timmeren van de houten bekisting voor de wanden en de bootvormige schaaldaken, het plaatsen van de wapening en het storten van het beton ? 250-300 mm dik ? duurde in totaal 3 maanden. De planken voor de bekisting hebben de bouwvakkers naar eigen inzicht geplaatst; de architect gaf enkel aan waar ze horizontaal of verticaal moesten liggen. De afdruk van het ruwe hout geeft een fraaie textuur aan de gevels, wanden en plafonds. 68? CEMENT 8 2024 7 7 Het meest trots is de architect op hoe de rechte wanden en de rondingen in het dak bij elkaar komen (foto: Kris Provoost) EXPERIMENT Het proces verliep buitengewoon soepel, ook al was het project een soort experiment; beton wordt niet veel op deze manier toegepast in China. Om die reden wilde de opdrachtgever geen pigment toevoe- gen aan het beton; er is gewerkt met een standaard betonmix. Het meest trots is de architect op hoe de rechte wanden en de rondingen in het dak bij elkaar komen. Als je op de entree afloopt, ontwaar je ineens achter de massieve gevel de golvende schaaldaken. In contrast met het 'brute' beton kozen de architecten voor een strakke afwerking van het interieur met warme beukenhouten details en meubels. De Gingko Gallery in Jiaxing, China staat uitgebreid beschreven en geïllustreerd op www.tektoniek.nl. Tektoniek is het kennisnetwerk voor architectuur in beton. Via lezingen, projectbezoeken, workshops, expert meetings en online communicatie wordt informatie, inspiratie en onder- steuning geboden aan (toekomstige) architecten, constructief ontwerpers, bouw- kundig adviseurs en producen- ten. Daarbij gaat het altijd om de relatie tussen vormgeving, constructie en maakbaarheid. CEMENT 8 2024 ?69 beton in beeld