In deze aflevering van de rubriek De jonge constructeur maken we kennis met Pim van der Aa, structural engineer bij DIANA FEA. Pim benadrukt het belang van onderzoek in het constructeursvak en vertelt over zijn rol bij de krimpberekeningen voor het Protonentherapiecentrum Groningen (PTCG).
1
naam Pim van der Aa
leeftijd 28 jaar
opleiding TU/e Bouwkunde ? Structural Design
afstudeerproject Biaxial Stresses in SFRC ? Modelling the Pull-Out
Behaviour of a single Steel Fibre using FEM
werkgever DIANA FEA BV
functie Structural Engineer
werkzaam sinds juni 2014
baan gekregen via afstudeerbegeleider prof. Theo Salet
belangrijk in ontwikkeling leergierig zijn en innovatief denken
eerste project Optimalisatie constructie regeninfiltratiebekkens (A2)
rol bij eerste project constructief adviseur
Pim van
der Aa
Mijn mening
Blijf onderzoek doen
Een constructeur ontwerpt, berekent en toetst constructies.
Sommige constructeurs hebben een passie voor conceptueel
ontwerpen en werken nauw samen met de architect, vanaf het
begin van het ontwerpproces. Anderen hebben meer affiniteit
met rekenen en het werken met geavanceerde rekenmodellen
om de optimale constructie te bepalen. Eén onderdeel wordt
echter vaak niet benoemd of vergeten: onderzoek.
Uiteraard zijn er verschillende vormen van onderzoek. In prin -
cipe doet iedere constructeur onderzoek naar het vinden van
de 'optimale' constructie, waarbij optimaal betekent: de beste
balans tussen alle onderdelen die invloed hebben op de draag -
constructie. Denk hierbij aan veiligheid, duurzaamheid, mate -
riaaloptimalisatie, maakbaarheid enz. De diverse codes geven
hierbij belangrijke handvatten. Deze codes geven echter niet
overal een antwoord op en in sommige gevallen is innovatief
denken of extra onderzoek nodig. Dit is bijvoorbeeld het geval
bij het ontwerpen van een constructie met relatief nieuwe
materialen, zoals composieten of vezelbeton; hiervoor zijn nog
beperkte richtlijnen beschikbaar. Wanneer men dit materiaal
wil toepassen, zal men zelf moeten aantonen dat de constructie
veilig is.
Een voorbeeld waarmee ik zelf veel te maken heb, is het
ontwerpen met behulp van een niet-lineaire eindig-elementen -
analyse (NLFEA). De Eurocode is op dit moment nog niet
bruikbaar voor dit soort berekeningen, waardoor het lastiger is
de klant te overtuigen dat de constructie toch veilig geanalyseerd
is.
Voor de bouwsector is het belangrijk onderzoek te blijven doen
naar nieuwe rekenmethodes, nieuwe materialen en innovatieve
oplossingen, om op die manier de richtlijnen en codes te
blijven verbeteren. Dit zorgt ervoor dat de kwaliteit en veiligheid
van onze constructies omhoog gaat.
Mijn project
PTC Groningen
Het protonentherapiecentrum (PTC) is onderdeel van het
Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). In dit
centrum worden kankerpatiënten behandeld met behulp van
protonenbestraling. Bij bestraling komen neutronen vrij. Om te
voorkomen dat deze neutronen ontsnappen, zijn betonnen
wanden en vloeren benodigd met een dikte variërend tussen
1 en 4 m.
Het berekenen van de draagkracht en stabiliteit bij deze diktes
is één ding, maar maatgevend in dit geval is het krimpen van
beton. DIANA FEA BV heeft in opdracht van aannemer Visser
& Smit Bouw krimpberekeningen uitgevoerd ter optimalisatie
van de wapening. Daarbij is met behulp van het eindige-
elementenpakket DIANA 9.6 gekeken naar het krimpproces
van beton over een periode van 50 jaar.
De jonge constructeur
de jonge constructeur
5 2017
ik ben
79
Twee types krimp zijn hierin belangrijk: thermische krimp/
expansie, veroorzaakt door het hydratatieproces van het beton
(Young Hardening Concrete), en uitdrogingskrimp. Thermische
krimp ontstaat gedurende het hydratatieproces van beton, waarbij
warmte vrijkomt die wordt veroorzaakt door de chemische
reactie tussen water en cement. In hele dikke betonwanden kan
de temperatuur behoorlijk oplopen, omdat het beton zijn
warmte niet goed kwijt kan. De warmteontwikkeling (opwarmen
en afkoelen) in combinatie met het uitharden van het beton
kan leiden tot significante scheuren. Dit is te voorkomen door
het toevoegen van koelingspijpen. Uitdrogingskrimp wordt
veroorzaakt door de uitwisseling van water in het beton met
zijn omgeving en is een lange termijn proces (50 jaar).
Het krimpproces (thermische krimp en uitdrogingskrimp) is
voor zowel één wand als voor de totale constructie gedetailleerd
gemodelleerd in DIANA. In dit model is goed te zien dat de
scheuren aan de buitenkant van de betonwand ontstaan. Overi -
gens blijkt uit deze analyse dat de binnenkant na 50 jaar nog
niet eens volledig is uitgekrompen! Het model van de totale
constructie neemt de stortvolgorde mee en geeft informatie
over de interactie tussen de verschillende onderdelen. De
vloeren laten hierin de meeste scheuren zien. Dit wordt veroor -
zaakt doordat de vloeren aanzienlijk dunner zijn dan de wanden
en worden belemmerd door de wanden eromheen. Met behulp
van beide analyses is de wapening geoptimaliseerd. Bovendien
is het betonmengsel zorgvuldig gekozen (lage adiabaat). Uitein -
delijk is aangetoond dat koelingspijpen overbodig waren.
Mijn rol
Numeriek onderzoek
In dit project ben ik verantwoordelijk geweest voor het uitvoeren
van de krimpberekeningen met DIANA. In eerste instantie heb
ik gekeken naar de thermische krimp. Hierbij heb ik onderzoek
gedaan naar de ontwikkeling van de temperatuur in een enkele
wand voor verschillende diktes, met én zonder koelpijpen.
Vervolgens heb ik gekeken naar de scheurontwikkeling, waarbij
de warmteontwikkeling en de sterkteontwikkeling van het
beton mee zijn genomen.
Hierna heb ik uitgezocht hoe uitdrogingskrimp van dikwandige
betonconstructies het beste gemodelleerd kan worden met
behulp van FEM. Hiervoor is een DIANA-model opgezet. De
resultaten van het model zijn vergeleken met een analytisch
model. De resultaten waren in goede overeenstemming, waar -
door het model gevalideerd kon worden. Met behulp van de
resultaten van beide onderzoeken zijn uiteindelijke berekeningen
uitgevoerd voor het model van één wand en het model van de
volledige constructie.
Dit project toont aan dat onderzoek een belangrijk deel van het
vak is en niet alles is beschikbaar in de codes. Beide zaken
maken het constructeursvak voor mij uitdagend. ?
? PROJECTGEGEVENS
project Protonentherapiecentrum Groningen (PTCG), UMC Groningen
opdrachtgever PTCG bv
architect Adviesburo Van der Plas / AAS Architecten
constructeur abtWassenaar
aannemer Visser & Smit Bouw
FEM-berekeningen DIANA FEA BV (voorheen TNO DIANA BV )
Rubriek
'De jonge constructeur'
In deze rubriek maken we kennis met een jonge constructeur. Hij of
zij deelt zijn/haar mening over het vak en belicht een van zijn/haar
eerste projecten. De rubriek is tot stand gekomen in samenwerking
met YouCon, de vereniging van en voor jonge constructeurs.
2
1 Scheurenpatroon in 4 m dikke wand2 Spanningen in de wapening na stort 2
De jonge constructeur 5 2017
Reacties