Dat beton carbonateert is bekend. Minder bekend is echter dat beton daarom ook CO2 opneemt gedurende levensduur, sloop en hergebruik.

Met dit fenomeen werd tot op heden niet echt serieus rekening gehouden, laat staan dat er aan werd gerekend. Uit het op 21 november jl. in Nature GeoScience gepubliceerde artikel ‘Substantial global carbon uptake by cement carbonation’ blijkt echter dat het bepaald niet om een verwaarloosbare hoeveelheid CO\(_2\) gaat. Integendeel: de onderzoekers concluderen dat bijna de helft van de CO\(_2\) die vrijkwam bij de productie van cement (bij de calcinatie van kalksteen) in de periode 1930 – 2013 in dezelfde periode ook weer is opgenomen door het beton en andere cementgebonden materialen.

In 2013 werd 2,5% van de wereldwijde door de mens veroorzaakte CO\(_2\)-emissie permanent vastgelegd door cementgebonden materialen. Met dit nieuwe inzicht daalt de wereldwijde netto bijdrage van cement aan de door de mens veroorzaakte CO\(_2\)-emissie van de tot nu toe algemeen aanvaarde 5% dus naar circa 2,5%.
 

Tot nu toe werd aangenomen dat in Nederland de bijdrage van beton aan de totale CO\(_2\)-emissie geen 5% maar slechts circa 1,6% bedraagt. Dit komt onder andere door het grote aandeel hoogovencement in beton. Nu is het wel zo dat de CO\(_2\)-opname van beton met hoogovencement minder is dan bij portlandcement. Met een slakgehlte van Nederlands beton van gemiddeld circa 43%, komt een ruwe schatting erop neer dat de CO\(_2\)-opname in Nederland ongeveer 30% lager zal zijn dan het wereldwijde gemiddelde, dat vrijwel volledig op portlandcement is gebaseerd. Dit zou betekenen dat de CO\(_2\)-opname door beton en mortel in Nederland 1,7% (70% van 2,5%) bedraagt van de totale emissie in Nederland. Tenminste, als we er gemakshalve en conservatief vanuit gaan dat de gemiddelde verhouding beton/totale emissie wereldwijd niet sterk afwijkt van deze verhouding in Nederland.

Aangezien, zoals eerder gesteld, de bijdrage van beton aan de totale CO\(_2\)-emissie in Nederland circa 1,6% bedraagt, zou je kunnen stellen dat de productie van beton in Nederland (inclusief de CO\(_2\)-emissie van geïmporteerd cement), beschouwd over de levensduur van het materiaal, dus CO\(_2\) neutraal is.
Dat is echter iets te kort door de bocht. Er is namelijk nog een correctie nodig voor de Nederlandse situatie. In het artikel in Nature wordt gesteld dat 30% van het geproduceerde cement wordt toegepast in mortel, terwijl de mortel verantwoordelijk is voor 70% van de CO\(_2\)-opname. Dit komt door de over de hele wereld grootschalige toepassing van mortels in dunne pleisterlagen. In Nederland bedraagt het aandeel mortel echter geen 30% maar grofweg 10% van het totale volume aan beton en mortel. Van die 70% CO\(_2\)-opname door mortel houden we dan maar 23% (30% van 70%) over. Als we het betonaandeel in de CO\(_2\)-opname conservatief in blijven schatten op 30%, blijft voor de Nederlandse situatie 53% over van de CO\(_2\)-opname die in het artikel in Nature wordt genoemd. Gecorrigeerd voor het gebruik van hoogovencement is de CO\(_2\)-opname door beton en mortel dan 0,9% (53% van 1,7%) van de totale CO\(_2\)-emissie in Nederland.
 

De consequentie van de nieuwe inzichten zoals gerapporteerd in Nature, is dus dat voor Nederland de bijdrage van de cement- en betonindustrie aan de totale CO\(_2\)-emissie geen 1,6% maar 0,7% (1,6% - 0,9%) bedraagt. Met de vele verduurzamingsopties voor cement en beton, waar nu hard aan wordt gewerkt, komt CO\(_2\)-neutraal beton of zelfs CO\(_2\)-negatief beton heel dichtbij!