Een gebied waarin je 24/7 kunt wonen, ondernemen, werken en recreëren; dat was het doel van de markttender die de gemeente Breda uit- schreef voor de ontwikkeling van de locatie Coulissen West in het Stationskwartier. Dat heeft geleid tot het planconcept van 5TRACKS, in een groen park aan het spoor (foto 1 en 2). De naam van het plan refereert aan de mix van vijf programma's: hotel, kantoren, wonen, park en voorzieningen. Die functies zijn verdeeld over drie gebou - wen (Platform A, B en C) met een hoogte van circa 32 m. Het gaat onder meer om een hotel van circa 180 hotelkamers, circa 15.000 m² kantoorruimte, circa 150 apparte- menten, winkels en horeca (fig. 3). Onder een deel van het gebouw en het park is een parkeergarage gesitueerd. 5TRACKS heeft een aantal aspecten in zich waarmee een duurzame ontwikkeling mogelijk is gemaakt. Onder meer door de compacte footprint en het daklandschap boven de parkeervoorziening. Dit dakland - schap stimuleert de biodiversiteit. Constructieve opzet platform B en C Platform B en C zijn constructief het meest complex. Onder het maaiveld is hier de par- keerkelder gesitueerd, op de begane grond bevinden zich de commerciële ruimtes, daarbovenop de kantoorlagen en daar weer boven de woningen. Ondanks die verschil - lende functies is de constructie hier zo ont- worpen, dat sprake is van een logische sta - peling en dure overgangsconstructies worden voorkomen. De constructie van het hele project bestaat grotendeels uit in het werk gestort beton. In de onderste lagen is gebruik ge- maakt van een kolommenstructuur, waar- door grote vrij indeelbare ruimten zijn verkregen. Grid? De bovenbouw van de drie gebouwen hebben vanuit het stedenbouwkundig ont- werp een driehoekige vorm, terwijl de on - derliggende parkeerlaag en commerciële ruimten een langwerpig orthogonaal grid hebben. Na een variantenstudie waarbij de verschillende ideale stramienmaten voor de verschillende functies met elkaar zijn verge- leken, bleek een gemeenschappelijk stramien van 8,10 x 8,10 m² het beste te passen (fig. 5). Parkeerlaag? De onderste laag betreft groten - deels een parkeerlaag (fig. 5). Aan de zijde van de Stationstraat ligt deze op maaiveld- niveau en aan de zijde van de busbaan onder maaiveld (fig. 6). In de parkeerlaag is geen vloer toegepast, maar is een bestrating Verschillende functies verdeeld over drie gebouwen 5TRACKS ING. PAUL NOOMEN RC Projectleider IMd Raadgevende Ingenieurs ING. ROB STARK RO Raadgevend IngenieurIMd Raadgevende Ingenieursauteurs Tussen de rechtbank en het station in Breda is het nieuwe complex 5TRACKS gerealiseerd, met verschillende programma's. Het logisch stapelen van de programma's bleek essentieel voor de haalbaarheid van het project. Door een optimaal constructief ontwerp zijn bij die stapeling dure en zware overgangsconstructies achterwege gebleven. Ook het beperkte bouwterrein en de geringe afstand tot het spoor hadden consequenties voor het ontwerp. CEMENT 2 2024 ?7 voorzien. Dit had financiële en duurzaam- heidsvoordelen en was mogelijk gezien de (gedeeltelijke) ligging op maaiveldniveau. Aan de zijde van de Stationslaan be- vindt zich op de begane grond een commer- ciële strip en is de toegang voor de kantoren en de woningen voorzien. Hier is wel een vloer aanwezig in de vorm van een geïso- leerde kanaalplaat met druklaag. Daar waar de parkeerlaag grenst aan de hoger gelegen busbaan, is tussen parkeer- laag en busbaan een grondkerende construc- tie ontworpen. Deze is uitgevoerd met een stalen damwandconstructie, die tevens ver- ticaal dragend is uitgevoerd. Zowel vanuit de naastliggende busbaan als vanuit het spoor zijn randvoorwaarden aan de toelaatbare vervorming van deze keerwand gesteld. De damwand is tijdens de uitvoering uitgevoerd als een uitkragende damwand. In de ge- bruiksfase is de damwand aan de bovenzijde gesteund door het dek ten behoeve van het park. Dek? Op het dek boven de parkeerlaag (naast bouwdeel B en C) bevindt zich een daktuin. Vanwege het grondpakket is rekening ge- houden met een belasting tot 7,5 kN/m². Voor een optimale krachtafdracht zijn bo- men zoveel mogelijk boven de kolommen gesitueerd. Het dek is uitgevoerd met ka - naalplaten van 400 mm dik, opgelegd op geprefabriceerde geïntegreerde betonnen liggers. De liggers worden ondersteund door geprefabriceerde betonkolommen in een stramien van eveneens 8,10 x 8,10 m². Uitvoering in prefab was een wens van de aannemer, onder meer vanwege de bouw- snelheid. Om thermische vervorming in het dek op te kunnen vangen, is de vloer los gehou - den van de kantoren. Door de vloer uit te voeren met een druklaag, werkt het dek als een schijf en was het mogelijk de vloer te stabiliseren met de kolommen, en was het mogelijk de vloer los te houden. Bijkomend voordeel van deze oplossing was dat het 2 De drie gebouwen van 5TRACKS, foto: Shift Architecture Urbanism / Powerhouse Company 2 PROJECTGEGEVENS project 5TRACKS Breda opdrachtgever J.P. van Eesteren / Synchroonarchitect Shift Architecture Urbanism / Powerhouse Company constructeur IMd Raadgevende Ingenieurs aannemer J.P. van Eesteren oplevering begin 2024 8? CEMENT 2 2024 3 Plattegrond van de drie gebouwen, met van links naar rechts platform C, B en A, bron: IMd Raadgevende Ingenieurs 4 3D-model van de constructie, met van links naar rechts platform A, B en C, bron: IMd Raadgevende Ingenieurs 5 Constructieve plattegrond eerste verdieping, bron: IMd Raadgevende Ingenieurs 3 4 5 CEMENT 2 2024 ?9 7 6 6 Doorsnede gebouw C, bron: Shift Architecture Urbanism / Powerhouse Company 7 Wandaanzicht. Door stapeling van functies zijn geen overgangsconstructies nodig, bron: IMd Raadgevende Ingenieurs dek later kon worden aangebracht, wat nodig was voor het realiseren van een bouw - terrein. Kantoorlagen? De constructie van de kan - toorlagen bestaat uit een kolommenstruc- tuur en een strokenvloer. Hierdoor was de benodigde constructiehoogte minimaal en de flexibiliteit van de indeling juist maxi - maal. Bovendien is het nadien kunnen aan - brengen van sparingen en het opvangen van geconcentreerde lasten met deze oplossing eenvoudig te realiseren; een groot voordeel voor een kantoorfunctie. De strokenvloer is opgebouwd uit breedplaatvloeren met een dikte van 10? CEMENT 2 2024 250 mm en in het werk gestorte stroken met een dikte van 550 mm. Langs de randen met de daktuin zijn in het werk gestorte balken aangebracht om de vloeren van de daktuin op te kunnen leggen. Woningen? Boven op de kantoorlagen zijn woningen voorzien. De eerste twee woon- lagen worden uitgevoerd met betonnen bouwmuren, die tevens dienst doen als wandligger. Deze wandliggers dragen direct af op de onderliggende kolommenstructuur van de kantoren/parkeerlaag (8,10 x 8,10 m²) (fig. 7). Ter plaatse van de overgang van de wandliggers op de kolommenstructuur worden lokaal betonnen kolomkoppen toe- gepast. De overige woonlagen hebben een constructie van dragende wanden en ko- lommen, waardoor de woningen een andere indeling kunnen krijgen dan de woningen ter plaatse van de onderste twee bouwlagen. De vloeren van de woningen zijn uitgevoerd als breedplaatvloeren met een dikte van 280 mm. Constructieve opzet platform A Platform A huisvest een hotel en staat naast de parkeergarage. Op de onderste twee lagen zijn de functies voor ontvangst, over- leg en restaurant gehuisvest. De bovenste zes lagen, waar de kamers zijn gesitueerd, worden opgebouwd uit betonwanden met een dikte van 250 mm, waartussen de be- tonvloeren spannen met een dikte van 250 mm. Op de onderste twee lagen worden de betonwanden opgevangen door betonkolom - men, zodat een open structuur ontstaat die flexibel indeelbaar is. Om dit mogelijk te maken worden de bovenliggende wanden uitgevoerd als wandliggers. De beganegrondvloer is opgebouwd uit geïsoleerde kanaalplaten A200 met druk- laag, die zijn opgelegd op funderingsbalken 600 x 750 mm². Lokaal worden bij de techni - sche ruimtes kanaalplaten A260 toegepast. De eerste verdiepingsvloer bestaat uit een in het werk gestorte strokenvloer (stroken 1800 x 450 mm²), waartussen een (breedplaat)vloer spant met een totale dikte van 250 mm. Fundering Om trillings- en geluidshinder voor de om - geving te voorkomen, is het geheel gefun - deerd op schroefpalen met verloren punt en constructieve groutinjectie. Er zijn verschil - lende diameters toegepast. Over de palen worden betonpoeren en betonbalken aange- bracht. Op de parkeerlaag zijn de poeren verdiept aangebracht zodat de bestrating over de poer heen kan lopen. Gezien de sonderingen was er sprake van zwaar boorwerk. Er is gewerkt met con - structieve groutinjectie. De constructieve groutinjectie dient als smering, waardoor de wrijving wordt verlaagd en zwaar boorwerk zoveel mogelijk wordt voorkomen. Trillingen Het plan is dicht bij het spoor gelegen. Door de bouwfysisch adviseur is beoordeeld of de trillingen veroorzaakt door het spoor trillingshinder geven in de woningen. Deze beschouwing heeft geleid tot een aantal randvoorwaarden ten aanzien van de con - structie, die in het ontwerp zijn verwerkt. Zo levert de permanente damwand ? de schei - ding tussen de busbaan en het parkeren ? de eerste remmende werking bij het door- geven van de trillingen aan de constructie van het gebouw. In een 3D-berekening is dit effect meegenomen. Gecontroleerd is of de constructieopzet voldoende massa heeft om hinderlijke trillingen in de bovenliggende woningen te voorkomen. Dit heeft geresul - teerd in het verzwaren van een aantal bal - ken in de overgang van de kantoren naar de woningen. Stabiliteit De stabiliteit van de bouwdelen wordt voor de onderbouw gewaarborgd door het toe- passen van een aantal betonnen kernen, bestaande uit betonwanden (fig. 8). Voor de stabiliteit van de woningen wordt gebruik- gemaakt van de woningscheidende beton - wanden in beide richtingen (fig. 9). De stabiliteit van het parkeerdek, die zoals gezegd is losgehouden van de overige bouwdelen, wordt gewaarborgd door por- taalwerking. Door toepassing van gewapende druklagen worden de prefab kanaalplaat- vloeren tot een schijf gemaakt. Na een variantenstudie bleek een stramien van 8,10 x 8,10 m² het beste te passen CEMENT 2 2024 ?11 Ten behoeve van de stabiliteit van de gebou- wen, moet ook de afdracht van de horizon - tale krachten naar de verticale stabiliteits- elementen worden gewaarborgd. Hiervoor moesten de vloeren worden uitgevoerd als een schijf. Door toepassing van gewapende betonvloeren is de schijfwerking gewaar- borgd. Tweede draagweg Het gebouw bestaat uit in het werk gestorte betonvloeren, wanden en kolommen. Door deze onderdelen deugdelijk te wapenen, wordt zorggedragen voor samenhang tussen de onderdelen en ontstaat een gebouw met een hoge ductiliteit. Brandwerendheid hoofddraag- constructie Voor de betonnen constructieonderdelen is de brandwerendheid gerealiseerd door de dekking op de wapening aan te brengen, conform de eisen opgenomen in de NEN- EN-1992-1-2 (Rekenkundige bepalingen van de brandwerendheid van bouwdelen). Het dek boven de parkeerlaag waarop de daktuin is gelegen, wordt - zoals hierbo- ven omschreven - door een dilatatie los ge- houden van de bouwblokken. Hierdoor kan bij brand in de parkeerlaag het dek bezwij- ken, zonder dat dit leidt tot voortschrijdende instorting en horizontale krachten op het bouwblok. Voor de stalen kolommen en liggers, lokaal nodig voor de ondersteuning van de balkons, is de brandwerendheid gereali - seerd door deze brandwerend te bekleden. De stalen kolommen die de galerijen dragen zijn overgedimensioneerd, zodat deze 30 minuten brandwerend zijn. Duurzaamheid Op het gebied van duurzaamheid is in de constructieopzet vooral rekening gehouden 8 8 Constructieve plattegrond verdieping 2 en 3, bron: IMd Raadgevende Ingenieurs De eerste twee woonlagen wor- den uitgevoerd met betonnen bouwmuren, die dienst doen als wandligger 12? CEMENT 2 2024 met flexibiliteit in indeelbaarheid voor de toekomst. Zo zijn de bovenste woonlagen voorzien van draaglijnen met kolommen in plaats van dragende gesloten betonwanden. In de kantoren en commerciële ruimten is een kolommenstructuur toegepast, wat ook hier tot flexibiliteit leidt. In de parkeergarage is de vloer uitge- voerd met een bestrating, waardoor het toepassen van beton in het project is ver- minderd. Daarnaast zijn de drie gebouwen voor- zien van gevels met steenstrips, die zijn ge- maakt van hoogwaardig hergebruikt bouw - afval. Deze steenstrips zijn gelijmd op een houtskeletbouw achterconstructie. Toepas- sing van deze steenstrips betekent het her- gebruik van 18 kilo hoogwaardig afval per m² gevelbekleding. Voor alle gevels samen loopt de teller op naar 385.519 kilo. Er is on - der meer bouwpuin en sloopafval verwerkt, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan het verminderen van een van de grootste afvalstromen ter wereld. Tot slot In een goede samenwerking met de overige projectteamleden is voor dit gebouw met verschillende functies een heldere con - structieopzet gerealiseerd. Door de keuze van een vast stramien, was het mogelijk de functies te stapelen zonder daarbij gebruik te maken van dure en ook minder duurzame overgangsconstructies. Met het gekozen stramien heeft het gebouw een flexibele in - deelbaarheid, wat de levensduur verhoogd. Door het skelet volledig in het werk te storten wordt zorg- gedragen voor voldoende samenhang in de constructie en is daarmee de constructieve veiligheid gewaarborgd 9 9 Voor de stabiliteit van de woningen wordt gebruikgemaakt van de woningscheidende betonwanden in beide richtingen, bron: IMd Raadgevende Ingenieurs CEMENT 2 2024 ?13