Jackpanelsysteem1Aanzicht van het vijzelsysteem; de beidekopstroken (gestippeld aangegeven) wordenondersteund door montagekolommen metsteunvijzels2Schematisch is aangegeven hoe de vul-blokken vervangen worden door een paneelmet behulp van een montagewagenHet Jackblocksysteem, waarmee tot nu toedrie gebouwen zijn gerealiseerd (te wetenhet Ministerie van CRM te Rijswijk met 18bouwlagen, het Transitorium in Den Haagmet 20 bouwlagen en het Transitorium II inUtrecht met 22 bouwlagen), heeft kort gele-den een vervolg gekregen in de vorm van hetJackpanelsysteem.Dit systeem, waarbij gebruik gemaakt wordtvan panelen (zoals de naam al zegt) in plaatsvan blokken heeft hetzelfde uitgangspunt alshet Jackblocksysteem en daarmee ook devoordelen ervan. Het is ontwikkeld ten be-hoeve van de woningbouw door de afdelingSpeurwerk en Ontwikkeling van de HBGN.V. in samenwerking met TNO/IBBC.Men beschikt nu over twee vijzelsystemendie elk hun specifieke gebruiksmogelijkhe-den hebben.De Intervam N.V., een der werkmaatschap-pijen van de HBG, zal in de toekomst hoog-bouwprojecten in de woningbouwsector methet Jackpanelsysteem gaan bouwen.Daartoe is al een eerste ontwerp voor woon-torens gemaakt door het architectenbureauE.F.Groosman N.V. Men heeft er, uitgaandevan de basisplattegrond nog zes variantenop gemaakt, om de mogelijkheden van dedragende (panel) wanden aan te tonen.Het systeem biedt goede mogelijkhedenvoor de toepassing van 'inbouw'-elementenzoals 'losse' wandpanelen voor scheidings-wanden.Bij het nieuwe systeem gaat men gebruikmaken van vijzels met een grotere slag (70cm in plaats van 50 cm) waardoor de bouw-cyclus kan worden teruggebracht van 10 da-gen tot ??n week.Dit wordt mede mogelijk door de toepassingvan elektrische verwarming van de vloerbe-kisting en de bekistingen van de kopstrokenen voegen waardoor de verharding van hetbeton bespoedigd kan worden.Bij het Jackpanelsysteem worden de dragen-de wanden (die door hun relatief grote diktevoor een goede geluidsisolatie zorg dragen)gebouwd met geprefabriceerde verdiepings-hoge panelen van hoogwaardig beton, dieaan weerszijden worden ingesloten door inhet werk gestorte kopstroken (fig. 1) en diedermate glad zijn afgewerkt dat pleisterenoverbodig is.De vloeren zullen in tegenstelling tot hetJackblocksysteem meestal als vlakke vloe-ren worden uitgevoerd zodat de onderkantervan het plafond kan vormen.Bij het opvijzelen van het gebouw wordt ge-bruik gemaakt van betonnen vulblokken diemet jukken aan de vijzels bevestigd zijn en??n voor ??n op de bijbehorende vijzel ge-plaatst worden. Na het vijzelen over dehoogte van ??n verdieping, vervangt men deblokken door de panelen, op een speciaaldaartoe ontwikkelde montagewagen aange-voerd, die tegen vaste aanslagen wordengesteld (fig. 1 en 2). De vulblokken kunnendus voor iedere cyclus opnieuw worden ge-bruikt.Elk paneel wordt opgevijzeld door ??n vijzel;elke kopstrook door ??n steunvijzel die dientom de wanden te ondersteunen tijdens hetplaatsen van de vulblokken. Voor het vijze-len worden de panelen van een tijdelijke ho-rizontale voorspanning voorzien ten eindede schuifkrachten te kunnen opnemen dieoptreden wanneer de vijzels worden afgela-ten om de vulblokken te plaatsen.De panelen rusten op elkaar. Aan de uitein-den zijn ze dunner zodat ze op elkaar ge-plaatst een inkassing vormen waarin devloeren worden opgelegd. Bovendien zijn zeaan de uiteinden voorzien van conische ga-ten waarin wapeningsstaven met een coni-sche omhulling worden aangebracht die menonwrikbaar vastlijmt met epoxyhars. De wa-peningsstaven worden in de vloeren opge-nomen zodat het geheel een monolitischeverbinding vormt.De panelen, die aan de zijkanten een vertan-ding hebben, worden met enige tussenruimtenaast elkaar geplaatst waarna men de voe-gen opvult met een fijne betonspecie. Ditgeeft een onderlinge verbinding die groteschuifkrachten kan opnemen.Door de kopstroken worden doorgaande ko-lommen gevormd, waartussen de panelen zoschuifvast zijn opgesloten dat er geen blij-vende horizontale voorspanning vereist is.De dikte van een paneel wordt bepaald doorde tijdens en na de bouw erop werkendekrachten. De kniklengte is daarbij ook eenbepalende factor. Daar deze tijdens de uit-voering tweemaal de verdiepingshoogte enna de bouw slechts eenmaal de verdiepings-hoogte bedraagt, beperkt men de kniklengtetijdens de bouw door steunrollen aan tebrengen op de stalen ondersteuningscon-structie van de vaste vloerbekisting.De horizontale windbelasting wordt tijdensde bouw door twee demontabele stalen to-rens van 9 meter hoogte overgebracht op defundering.Wanneer het gebouw bijna op hoogte is,worden er eindpanelen aangebracht, vanonderen voorzien van platte Freyssinetvij-zels, die blijvend in de wand worden opge-nomen. Deze brengen het gebouw op de uit-eindelijke hoogte waardoor de vijzels vrijkomen en verwijderd kunnen worden.Men hoopt met het Jackpanelsysteem nietalleen in de vrije sector te bouwen maar ookin de premie- en woningwetsector.Red.Cement XXI (1969) nr. 4 166