Vaak hoor je dat ontwikkelingen in de bouw bijzonder traag gaan, zeker in vergelijking met andere industrieën. Geldt dat ook voor parametrisch ontwerpen? En hoe zit dat ten opzichte van het buitenland?
24
Parametrisch ontwerpen
over de grens
Loopt de bouw in Nederland
achter?
Parametrisch ontwerpen deed al zo'n
vijftien jaar geleden zijn intrede in de
bouw. Maar gek genoeg had vijf jaar
geleden nog steeds bijna geen enkele
partij in de bouw interesse om met
ons samen te werken op dit gebied.
Niemand zag er het voordeel van in,
op een paar specialisten na. Het was
vooral BIM dat de aandacht trok.
Maar de laatste twee jaar is daar het
een en ander aan veranderd. Sterker
nog, als je de snelheid van ontwikke-
ling op dit gebied vergelijkt met
andere industrieën, blijkt de bouw
het nog niet zo slecht te doen. Inte -
gendeel zelfs. Op bepaalde fronten,
zoals 3D-printen zou je kunnen stel-
len dat de bouw zelfs meer durft dan
andere industrieën. Zoek maar eens
een echt 3D-geprint onderdeel in een
auto, toch een industrie waar de
bouw vaak tegenop kijkt qua ontwik -
kelingen. Verder dan het printen van
wat cosmetische onderdelen komen
ze daar nog niet, terwijl in de bouw
hele constructies worden geprint. Er
zijn bedrijven in de bouw die honder -
den productgroepen maken, uniek
voor elk project, met moderne print-,
frees- en lastechnieken, zowel met
beton als andere materialen.
Een ander voorbeeld van hoe goed de
bouw het eigenlijk doet, is logistiek.
Prefab-betonfabrieken (foto 1) zijn vaak moderne logistieke centra, die
niet onder hoeven te doen voor logis
-
tieke centra uit andere industrieën.
Het grote verschil is dat het in de
bouw, en zeker in de betonindustrie,
vaak om bulkmaterialen gaat, waar -
door fabrieken iets minder schoon
ogen. Maar qua innovatie en automa -
tisering lopen ze zeker niet achter.
En opvallend: ook in andere indus-
trieën hoor je vaak de klacht dat het
daar (te) langzaam gaat. Verschillen met het buitenland?
Ook als je de ontwikkelingen in
Nederland vergelijkt met het buiten-
land blijkt dat we het gemiddeld
genomen nog niet zo slecht doen. Er
zijn weliswaar koplopers in het bui-
tenland die stappen naar bijvoor
-
beeld machine-learning aan het
maken zijn. Maar het is sterk de
vraag of dit niet vooral een 'hype' is
en of de verhalen wel kloppen. Er
zullen vast en zeker nuttige ontwik -
kelingen tussen zitten, maar slechts
een deel is daadwerkelijk bruikbaar
in onze bouwprojecten.
In die zin is er veel vergelijkbaar met
de gouden bergen die ons door de
komst van BIM werden beloofd. BIM
zou alle problemen de wereld uit helpen. Inmiddels heeft iedereen wel
ervaren dat dat niet is gelukt. Toch is
de stap die we met BIM hebben
gemaakt, of eigenlijk nog aan het
maken zijn, een heel nuttige, met
talloze voordelen. Maar er zijn nieu-
we stappen nodig om de overgeble
-
ven problemen op te lossen. Parame -
trisch ontwerpen is een van deze
stappen.
Parametrisch ontwerpen
Nederland pakt de adoptie van para-
metrisch ontwerpen erg voortvarend
op ten opzichte van het buitenland.
Buiten Nederland zijn er de specialis-
tische groepjes van 'computational
designers' bij ingenieursbureaus. Zij
beschouwen parametrisch ontwer -
Vaak hoor je dat ontwikkelingen in de bouw bijzonder
traag gaan, zeker in vergelijking met andere industrieën.
Geldt dat ook voor parametrisch ontwerpen? En hoe zit
dat ten opzichte van het buitenland?
1
dr.ir. Jeroen Coenders
White Lioness technologies
opinie
Parametrisch ontwerpen over de grens
6 2018
25
specifieke situatie, of gebouwd zijn
op archaïsche software of database-
systemen. De kracht van een echt
parametrisch model moet ook hier
gaan gelden.
Ook voor scenario's waarvoor veel
computerkracht nodig is, is gebruik
op een laptop vaak niet toereikend.
Denk aan alternatievenstudies waar -
bij duizenden opties automatisch
worden doorgerekend op basis van
een parametrisch model. Zeker als
die optimalisatie wordt geautomati-
seerd en alternatieven ook nog eens
worden gevisualiseerd. Ook hier
helpen nieuwe platformen, doordat
ze over meerdere computers heen
kunnen schalen. Hierdoor is de auto -
matisering eenvoudiger, goedkoper
en ook nog eens veel sneller.
Een andere ontwikkeling is parame -
trische dataverwerking op basis van
sensor-inputs. Hoe mooi zou het zijn
als u zelf uw dataverwerking para-
metrisch kan definiëren, terwijl de
data binnenstroomt uit honderden
sensoren in het veld, bijvoorbeeld bij
monitoringsprojecten? Geen black
boxes meer maar zelf aan de knop -
pen zitten en bepalen hoe de data
wordt verwerkt.
Morgen beginnen
Zoals u ziet, zijn er volop mogelijk-
heden in ons vak waarmee we nog
succesvoller kunnen worden. Op het
gebied van parametrisch ontwerpen
worden de eerste stappen gezet.
Maar er is durf voor nodig om ver -
volgstappen te zetten en de techno -
logie te adopteren, waarbij we ook
van andere industrieën kunnen
leren. U zou morgen kunnen
beginnen!
?
pen echter nog als een specialisme.
In Nederland zijn we verder. Hier is
het besef doorgedrongen dat we uit -
eindelijk allemaal parametrisch gaan
ontwerpen. Het is ook voor iedereen
toegankelijk.
In die zin is het te vergelijken met
het gebruik van spreadsheets. Para-
metrische tools zijn niet veel moeilij-
ker. Ingenieurs worden op grote
schaal getraind en de meesten pak -
ken het, na een kleine opstartcursus
of workshop, met een gezonde dosis
enthousiasme en wat hulp van het
internet zo op.
Informatiemanagement?
Je bedoelt de netwerkschijf?
Er zijn echter nog genoeg zaken te
noemen waarbij we wél achterlopen
op andere industrieën. Een duidelijk
voorbeeld is de manier waarop met
informatie wordt omgegaan. Het
gaat vaak om waardevolle informatie
van klanten, misschien wel informa-
tie die vertelt hoe een terrorist een
gebouw kan laten instorten (lees:
constructieve berekening). Hoe wij
in de bouw met deze informatie
omgaan, is in andere industrieën
ondenkbaar. Het risico is enorm.
Denk aan een stagiair die door een te laag stagecijfer als wraak de net
-
werkschijf met alle projectinformatie
wist. De afhankelijkheid van de back-
up door de systeembeheerder is
enorm. Maar hoe oud is de meest
recente back-up?
In andere industrieën worden docu-
ment- of informatiemanagementsys-
temen gebruikt die veel veiliger zijn.
Mensen hebben daarbij toegang tot
een 'need-to-know'-basis. Bovendien
kan met die systemen veel meerwaar -
de voor klanten worden gegenereerd.
Dat leidt tot meer tevredenheid bij
klanten, hogere omzetten en winst -
gevendheid. Die voordelen laten we
in de bouw nog massaal liggen.
Customer journey
Wat je met goed informatiemanage -
ment kunt doen, wordt concreet als
u eens kijkt in uw privésituatie. Denk
eens aan het laatste product dat u
hebt besteld. Eenvoudige bestelpro -
cedure, veel duidelijke communica-
tie over de voortgang en een leve -
ring wanneer u dat uitkomt, mis-
schien zelfs op zondag. Zonder dat
u het hebt gemerkt, hebt u een
'customer journey' ervaren met een
tevreden gevoel als resultaat. Maar 'klantbeleving' en 'customer journey',
dat zijn toch 'vieze termen' waar we
in onze industrie niet aan doen?
Misschien moeten we hier toch nog
maar eens over gaan nadenken.
Online platformen en
configuratoren
Ook op het gebied van parametrisch
ontwerpen moet goed worden
nagedacht over informatiemanage
-
ment. Zo levert het veel voordelen
op de parametrische modellen te
verhuizen naar een online omge -
ving. Met Grasshopper en Dynamo
kan veel worden geautomatiseerd
maar als de software op een laptop
draait, is het niet mogelijk andere
mensen (collega's of klanten) toe -
gang te geven tot de uitkomsten.
Online systemen (figuur 2) zijn altijd
beschikbaar en als ze ook nog een
keer webbased zijn, heb je zelfs
alleen maar een webbrowser nodig
om toegang te krijgen tot de model-
len. Hoe mooi zou het zijn als uw
klant zelf met de parameters van een
model kan spelen om uit te vinden
welke resultaten voor hem het meest
gunstig zijn? Technologisch kan het
al, de bouw moet dit voordeel nog
gaan benutten.
In andere industrieën, ook in de
bouwproducten-markt, zie je steeds
meer gebruik van online (of offline)
configuratoren: software waarmee je
parametrisch een product genereert
en bestelt (en produceert). Overi-
gens is het nadeel van deze configu-
ratoren echter dat ze vaak 'nep' zijn.
Ze leveren alleen plaatjes en geen
3D-informatie, zijn heel beperkt qua
logica of heel duur om te onderhou-
den. Dit komt doordat ze alleen
geprogrammeerd zijn voor die
1 Prefab-betonfabrieken zijn vaak moderne logistieke centra, die niet onder
hoeven te doen voor logistieke centra uit andere industrieën
foto: Serge Ligtenberg / Voorbij Prefab2 Voorbeeld van een online configurator met twee configuraties
2
Parametrisch ontwerpen over de grens6 2018
Reacties