Columncolumn32014 75Gewapend beton staat bekend alseen materiaal dat sterk is en eenlange levensduur heeft. Om dezeeigenschappen te verkrijgen, moethet materiaal wel met zorgvuldig-heid worden bereid en behandeld.Pas na toepassing van de juistesamenstelling en verwerking krijgthet beton de eigenschappen diewe graag willen. Het niet voldoenaan de verwachtingen leidt uitein-delijk tot schade en herstelwerk-zaamheden met bijkomendevertragingen en kosten.Een groot deel van de prestatiesvan beton wordt bepaald in debetoncentrale, met de keuze vangrondstoffen, mengverhouding enkwaliteitscontroles. Echter debetonspecie die op de bouwplaatsof bij de prefab mal wordt afgele-verd, moet nog wel goed wordenverwerkt en behandeld om tot eensterk en duurzaam product tekomen. Sterker nog, deze fase vanverwerken en behandelen is net zobepalend voor het bereiken van debenodigde kwaliteit als het procesop de betoncentrale.Tegenwoordig wordt in het bouw-proces steeds meer nadruk gelegdop optimalisatie van planning, kos-ten, lean werken en procesbeheer-sing. Ongeacht deze facetten, hoebelangrijk ook, vraagt beton nognet zo veel aandacht en zorgvuldig-heid als voor optimalisatie. Dit isnodig om van beton een duurzaamproduct te maken. Bedenk datbeton zich niets laat vertellen. Ikzeg altijd: `werken met materialen iswerken met de natuur'. In tegen-stelling tot bijvoorbeeld onderhan-delingen met mensen, kun je metbeton niet tot een compromiskomen. Zo kun je niet aan betonvragen `nu even niet uit te drogen,niet te krimpen of meer of mindertemperatuur te ontwikkelen'. Zodrawater is toegevoegd, kun je het ver-hardingsproces van beton nietstoppen. Alles wat met het procestot het bereiken van een duurzaamproduct te maken heeft, moetgoed zijn afgestemd en wordenuitgevoerd. Een gemaakte fout isachteraf niet meer eenvoudig teherstellen. Wat we wel kunnen metbeton (en materialen in het alge-meen), is gebruikmaken van dekennis die we hebben van grond-stoffen, hun onderlinge samenwer-king en uitvoeringsmethodieken.En we kunnen dit optimaliseren.Maar er zullen altijd zaken zijn diemoeten worden gerespecteerd.Gezien de complexiteit, veroorzaaktdoor de grote hoeveelheid variabe-len in het proces van producerentot en met verwerken, is beton inzijn totaliteit geen `commodity pro-duct'. Projecten worden in de hui-dige tijd technisch steeds uitdagen-der en klanten veeleisender. Elketoepassing van beton is specifieken elke projectorganisatie is weeranders ingericht en wordt bemanddoor verschillende mensen. Deonderlinge afstemming is telkensweer een uitdaging en van grootbelang voor het uiteindelijke resul-taat.Wanneer we kijken naar verwerkingvan beton op de bouwplaats of inde fabriek, is de juiste inzet vankennis en zorgvuldigheid h?tmechanisme om tot technisch enfinancieel goede prestaties tekomen. Zaken waarmee op debouwplaats of in de fabriek reke-ning moet worden gehouden, zijnonder meer: methode en uitvoeringvan nabehandelen, juiste beton-dekking, logistiek, ruimte tussen dewapening voor een goede omhul-ling van wapeningstaven en door-stroom van beton, afstemming vande juiste verwerkbaarheid op uit-voeringsmethode en te realiserenproduct, vers houden van stortfron-ten, bekistingssystemen, invloedvan omgevings- en materiaaltem-peraturen, het toelaten van vervor-ming, voorkomen van inwendigespanningen, de aanwezigheid vanvoldoende invoerpunten, beper-king van valhoogte en de zorg datbeton niet ontmengt na val op dewapening, wachttijden, methodevan afwerken, oppervlakteklassen,bescherming tegen weersinvloe-den, sterkteontwikkeling, goed ver-dichten, juiste bekisting en onder-houd gedurende de gebruiksfase.Als ik deze zaken zo opschrijf, zouje bijna het doel van deze columnuit het oog verliezen. Toch is hetslechts een greep uit de variabelendie van belang zijn om tot eengoed eindproduct te komen. Hetmaakt meteen duidelijk dat hetrealiseren van een goede beton-constructie een complex proces is.Het samenstellen en het verwerkenvan beton vraagt dus om gedegenvakkennis, een goede voorberei-ding en een hoge mate van zorg-vuldigheid. Het is dan ook belang-rijk dat aandacht voor dit soortzaken behouden blijft, ook in dezetijd. Gewapend beton is een sterkbouwmateriaal met een langelevensduur. Behandel de wapeningen de betonspecie echter met aan-dacht om tot een onverwoestbaarproduct te komen. Alleen danwordt beton het product waariedereen bewust of onbewust vankan genieten. Zorgvuldigheid vereist!Mark van der WolfWerken met materialenis werken met de natuurIng. Mark van derWolf is materiaal-specialist bij Ballast Nedam Enginee-ring en is werkzaam in de civiele-,utiliteits-, offshore- en industriebouw.Samen met ing.Theo vanWolfswinkelvan ABT verzorgt hij een jaar lang decolumn in Cement. Betontechnologiekrijgt daarbij speciale aandacht.