Met de invoering van de Omgevingswet naar verwachting per 1 juli 2022, vervalt het huidige Bouwbesluit 2012 en worden de technische bouwvoorschriften opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving, kortweg het Bbl. Is dit Bbl beleidsneutraal? De wetgever heeft de verschillen met het Bouwbesluit 2012 niet systematisch inzichtelijk gemaakt. Door voorzichtig vooruit te kijken komen soms apen uit de mouw. Een voorbeeld is artikel 5.9, tweede lid, van het Bbl.

Artikel 5.9 (constructieve veiligheid)
1. Op het verbouwen van een bouwwerk zijn de artikelen 4.12 tot en met 4.14 van toepassing, waarbij in plaats van het in die artikelen aangegeven niveau van eisen wordt uitgegaan van het niveau voor verbouw zoals aangegeven in NEN 8700.
2. Voor zover door een verbouwing de in NEN 8700 bedoelde fundamentele belastingscombinaties op een bestaande bouwconstructie van het bouwwerk toenemen, zijn op die constructie de artikelen 4.12 en 4.14 van toepassing, waarbij in plaats van het in die artikelen aangegeven niveau van eisen wordt uitgegaan van het niveau voor verbouw zoals aangegeven in NEN 8700.

Over dit tweede lid is geen overleg gepleegd met marktpartijen. De onderdelen die bij het verbouwen fysiek niet gewijzigd worden, moeten bij de beoordeling van de verbouwing buiten beschouwing blijven (artikel 4 van de Woningwet). Nieuw in het Bbl is echter dat van deze algemene regel kan worden afgeweken. Dat is onder andere gedaan voor constructieve veiligheid. Maar waarom? Die afwijking maakt optoppen van een bestaand gebouw nagenoeg onmogelijk. Dat geldt evenzo voor andere constructieve verbouwingen. De reden die de wetgever daarvoor in de toelichting van Stb. 2018, 291 opgeeft, leert dat men het achtergrondrapport over de constructieve veiligheid¹ die hoort bij de Eurocodereeks en NEN 8700 niet tot zich heeft genomen.
Gelukkig heeft de wetgever ingezien dat de AMvB’s onder de Omgevingswet meer rariteiten kennen. Daarom komt er een verzamel-reparatie AMvB om alle ontstane omissies en onvoldoende doordachte voorschriften alsnog bij te stellen. Eenieder wordt opgeroepen voor die reparatie voorstellen aan te reiken. We hebben dus ook de kans dit artikellid te laten schrappen.

Een tweede punt van aandacht is het voornemen om voor gevolgklasse 3 gebouwen een APK constructieve veiligheid verplicht te gaan stellen. Dit naar aanleiding van de gedeeltelijke instorting van het AZ-stadion. Dit lijkt op een paniekreactie waarbij doel en middelen niet in verhouding staan. Alles wat aan het oog is onttrokken, kun je op de voorgestelde manier niet beoordelen. Wil je dit serieus doen, dan moeten die gebouwen langdurig worden gesloten, wat tot enorme exploitatieverliezen zal leiden. En dan nog kun je maar heel beperkt conclusies trekken, tenzij je bij zo’n APK naast brononderzoek ook destructief onderzoek gaat doen.
Nog voordat er over een dergelijk voorschrift overleg met marktpartijen en het parlement heeft plaatsgevonden heeft het ministerie van BZK aan NEN al opdracht gegeven een NTA op te stellen. Ook dit is vreemd omdat volgens de aanwijzingen van de wetgeving wetten, besluiten en regelingen niet naar een NTA kunnen verwijzen. Immers voor een NTA gelden niet de basisregels die zijn vastgelegd in de Nota normalisatie en certificatie² die daartoe door het Kabinet is vastgesteld.

Moet een aperte bouwfout in het ene bouwwerk leiden tot het verplicht inspecteren van andere bestaande bouwwerken? Het lijkt me raadzaam daar eerst een probabilistische beschouwing aan te wijden. Neem de gedeeltelijke instorting van het flatgebouw in Miami. Zijn nu plotseling alle flats verdacht en moeten die worden ontruimd? Of zoals Amsterdam het doet met zijn kades. Ergens stort een kade in (oorzaak overigens door schroefbewegingen jarenlang fundering ondergraven, gekoppeld aan botsingen van rondvaartboten) en dan plaatsen we voorlopig voor alle kades damwanden, waarbij we de ruimte tot de kade opvullen met zand. Dan weten we zeker dat CC1a-constructies, waarbij menselijke veiligheid geen enkele rol speelt, niet in het water zullen vallen. Zoiets als: u heeft een gebroken pink, laten we u maar van onder tot boven in het gips gieten, dan weten we zeker dat u niet nog een ander bot breekt de komende periode.

Samengevat: gezond verstand zou moeten zegenvieren boven angstreacties.