Beton in plaats van houtVloeren in de woningbouwdoor ing. G. J. HamerHout is altijd ??n van ,de belangrijkstematerialen in het bouwvak geweest; ditgeldt wel in het bijzonder voor dewoningbouw. Voor de oorlog was houtgemakkelijk en goedkoop te verkrijgen,zodat er geen directe aanleiding bestond,naar een andere of betere oplossing tezoeken. In ieder geval, men was er toenmede tevreden, want aan bv. geluid- enwarmte-isolatie en brandveiligheid werdnog niet veel aandacht besteed.Toen de houtpositie zorgen baarde en ookde deviezen schaars bleven, werd naaroplossingen gezocht, die minder of geendeviezen vroegen, en zo mogelijk geheelNederlands fabrikaat zouden zijn. Tegelijktrachtte men ook andere voordelen tebereiken.Vrij algemeen bekend zijn thans de hollebaksteenvloeren (Nehobo, Perfora,Bendor, enz.), andere holle vloeren en dedoor gehele of gedeeltelijke bekistingverkregen vloeren, die alle in gewone enin ge-prefabriceerde woningen, scholen enboerderijen worden verwerkt. Een van denieuwste vloertypen is de ,,Elco-vloer",welke te Utrecht door de Betonindustrie,,Elco" wordt gefabriceerd.De dragende elementen van dit vloertypezijn stroken aan elkaar verbondenT-balkjes (zie fig. 1) vanlig. 1. een strookje T-balkgetrild en gewapend beton; aan deonderzijde bevindt zich een laaglichtbeton voor isolatie envocht-absorptie. De vloerstroken wordenmachinaal vervaardigd en kunnendaardoor aan hogere eisen voldoen dandie, welke op een bouwwerk zelf wordengestort. Door het trillen wordt deisolerende lichte beton-laag aan deonderzijde goed glad (zie foto 5).De economische lengte der vloer-elementen bedraagt max. 6,60 m, al danniet vrij opgelegd, zodat de stroken in degewone woningbouw de ruimte vanbouwmuur tot bouwmuur kunnenoverspannen. Hierdoor is het mogelijk bv.de gangmuur van niet-dragend, dus vanlicht materiaal of vanhalf-steensmetselwerk, te maken of destroken op 3 punten op te leggen;gangmuren ter dikte van 18 cm, omde stroken te vergaren, zijn hierbij dusniet nodig.De elementen zijn in elke breedte tevervaardigen; zij worden meestaluitgevoerd met 3 vrij grote kanalen enhebben dan een breedte van 54 cm (zie fig.2) en een totale hoogte van 19 cm (= 3lagen metselwerk). Door deze kanalenwordt bereikt, dat de vloer lichter en de af-stand tussen trek- en drukzwaarte-punt vande doorsnede groter wordt. Hierdoorworden de inwendig optredende krachtenverkleind, waardoor ook mindertrekwapening nodig zal zijn, terwijlbovendien een stijve vloerconstructiewordt verkregen, welke het gehelebouwwerk ten goede zal komen. Het eigengewicht van de vloer kan wordenaangenomen op 220 kg/m2. Destrookbreedte wordt echter steedsafhankelijk gesteld van de indeling van hetbouwplan en kan hieraan geheel wordenaangepast. Met openingen voorrookkanalen en andere doorvoeringenwordt volgens plan in de fabriek rekeninggehouden.De zijkanten van de betonelementen zijngeprofileerd, zodat er tussen de strokeneen gleuf ontstaat, die in het werk wordtvolgestort en die gelegenheid biedtleidingen e.d. weg te werken, zonder dateen afdeklaag nodig is. De profileringdraagt ertoe bij, de belasting over deaanliggende stroken te spreiden.De uitstekende rand onderaan voorkomthet doorvallen van de vul-specie; zodathet afsluiten van de naden vervalt.Aan de zijkanten steken om de 50 cmoogjes van de beugelwapening uit, doorwelke een staaf rondstaal kan wordengestoken, zodat een extra langswapeningontstaat (zie flg. 2 en 3). Na het volstortenvan de sleuven met betonspecie wordt eenvastliggende vloerconstructie verkregen.Ter plaatse van de oplegging (zie fig. 2)wordt de isolatielaag van devloerelementen vervangen door een evendikke laag van normaal grindbeton.Hierdoor blijft de toelaatbare vlaktedrukboven de dragende muren gelijk aan dievan beton.Een uitsparing aan de einden biedtgelegenheid de vloerstroken metschiftijzers naar en tegen elkaar teschuiven.Bij proefbelastingen werd als resultaatvoor de doorbuiging bij volle belastingminder dan 1/1000 van de overspanninggemeten; de vloerconstructie is dan ookpractisch tril-lingvrij te noemen. Ookscheuren in de plafonds zullen niet zo lichtontstaan en de geluidstransmissie vanstoten zal weinig te betekenen hebben.Door de betrekkelijk lagemateriaalspanningen is de constructie eenslechte geleider van minder sterkoptredende geluiden, zodat het534fig. 2. Eico-vloerelementen met wapening, kanalen, geprofileerde zijkanten, uitstekende randen, uitsparingen bij de opleggingen en een laag lichtbetonaan de onderzijde 'normale geluid van bovenbewonersweinig hinder kan veroorzaken enzelfs bij een juiste uitvoering bijnaniet te horen zal zijn. Dagcapaciteit.Bij normale vloerstroken van elk 6,00 0,56 m of afgerond 3,5 m2vloeroppervlak zullen per daghonderd en meer vierkante metersvloer met ??n autokraan van defabriek kunnen worden gelegd (foto4). Het zal dus mogelijk zijn dehulpmiddelen zeer productief temaken en minder stagnatie op hetwerk te veroorzaken bij het leggen,der vloeren. Elke balkstrook is opzichzelf dragend en kan dus directworden belast; na het leggen kan dusonmiddellijk met het metselen van deopgaande muren worden doorgegaan,wat bij een juiste organisatie ook zallukken. De werkkrachten kunnenhierbij door de mogelijkheid vanspreiding goed worden verdeeld. Demetselaars zijn alleen voor de murennodig, zodat de bouwcapaciteit kanworden bespoedigd. De stucadoorszullen minder werk hebben te ver-richten, doordat de plafonds reedsvlak zijn, zodat deze in ??n dunnelaag zijn af te werken (foto 5). Extraisolatie is niet meer nodig.Volgens mededeling van de fabrikantis nog een interessante bijzonderheid,dat er geen vaklieden nodig warenvoor de fabricage van de vloerstroken,omdat een ongeschoolde arbeiderdoor het geperfection-neerdarbeidssysteem in de fabriek reedsspoedig het werk kan verrichten. Ookvoor het betdnvlech-ten, als telkensterugkerende handeling, is zelfs metongeschoolden begonnen.Bij flatbouw is een besparing op debouwkosten te bereiken, omdat doorde goede isolatie van de vloer deveelal toegepaste houten dekvloer opstroken niet meer noodzakelijk is.Eveneens gunstig, vooral bij flatbouw,is de mogelijkheid bij dezevloerconstructie, dat een muur nietprecies naar boven door behoeft telopen; op de hogere verdiepingen kanhierdoor soms een gunstigere indelingworden bereikt. Verder kunnen raveel-en staart-balken, die bij veleconstructies van trapgaten nodig zijn,bij deze vloerconstructie vervallen,door eenvoudig vloerstroken op 2steunpunten met overstek (balcon) toete passen. Daar de stroken reeds zijngekoppeld, is een verdere verbindinghierbij overbodig.Verschillende instanties, zoalsRa-tiobouw en Gemeente Bouw- enWoningtoezicht van Amsterdam,Rotterdam en Den Haag, hebben deproef constructies belast en door me-ting gecontroleerd. Zij kwamen tot deconclusie, dat de vloeren aan zeerhoge eisen voldoen. Op dezevloerconstructie is in binnen- enbuitenland octrooi aangevraagd.toto 5. De isolerende ?chtbetonlaag aan deonderzijde is zo glad, dat mef ??ndunne afwerklaag kan wordenvolstaan; de Joto toont deonafgewerkte onderzijde.foto 4. pas gelegde vloer voor het volstorten van de gleuven Met behulp vaneen autokraan kunnen per dag honderd en meer vierkantemeters vloer worden gelegd.138fig. 3. Elco-vloerstroken