Een 'bontjas van beton', zo omschrijven architecten Robert-Jan de Kort en Sander van Schaik het buitenverblijf dat ze bouwden bij jachthaven 't Raboes aan het Eemmeer; midden in een stiltegebied. Op deze plek wilde ondernemer Michel Schoonderbeek een familiehuis realiseren, waarin je leeft met de natuur en dat tegelijk beschermt tegen de elementen. Het moest duurzaam zijn in energiegebruik en gemaakt met 'pure, eerlijke' materialen.
1 Huis op 't Raboes is gemaakt met 'pure, eerlijke' materialen
EEN BONTJAS
van beton
Huis op 't Raboes,
Eemnes
62? CEMENT 1 2021
beton in beeld
door Kirsten Hannema foto's, tenzij anders vermeld Iwan Baan
MOBIELE
BETONCENTRALE
Het huis is opgebouwd uit
drie volumes ? leefruimtes,
hoofdslaapkamer en
logeerkamers ? onderling
verbonden door een
T-vormige tussenruimte
annex entreehal.
De architecten waren voor
de uitstraling van het
verblijf geïnspireerd door
een stampbetonnen (droge,
door aanstampen te
verdichten, betonspecie)
kantoorgebouw dat
architectenbureau DMOA
in Leuven bouwde. Het
geheim van de fraaie, in
lagen gestorte gevels bleek
het 'chocoladezand' uit de
Leuvense grond. Ze namen
een paar zakken van het
'chocoladezand' mee en
gingen op 't Raboes aan
de slag, maar het poreuze
stampbeton bleek te
kwetsbaar voor het ruwe
klimaat op 't Raboes. Ze
zochten naar alternatieve
betonsoorten bij de grote
betoncentrale in de regio,
maar de gewenste kleur
bleek niet leverbaar. De
oplossing werd gevonden in
een mobiele betoncentrale.
CEMENT 1 2021 ?63
beton in beeld
2 Huis op 't Raboes biedt uitzicht over het water, het veld en de aangeplante bomen
PROJECTGEGEVENSproject
Huis op 't Raboes, Eemnes
opdrachtgever
Michel en Greet
Schoonderbeek / Schipper Bosch architect
De Kort Van Schaik hoofdaannemer Karbouw
Betonwerk vloer en vensterbanken Betonreformoppervlak 230 m²
oplevering 2020
Een 'bontjas van beton', zo omschrijven architecten Robert-Jan
de Kort en Sander van Schaik het buitenverblijf dat ze
bouwden bij jachthaven 't Raboes aan het Eemmeer; midden
in een stiltegebied. Op deze plek wilde ondernemer Michel
Schoonderbeek een familiehuis realiseren, waarin je leeft met
de natuur en dat tegelijk beschermt tegen de elementen. Het
moest duurzaam zijn in energiegebruik en gemaakt met 'pure,
eerlijke' materialen.
2
64? CEMENT 1 2021
beton in beeld
3 Onderzochte samples, bron: Karbouw
4 Qua maatvoering sluiten de planken voor de bekisting precies aan op het hout dat voor de luifels en het dak is gebruikt
SAMPLE NO. 5
Op locatie onderzochten de
ontwerpers met proefstukken
hoe ze het beton in een keer
konden storten terwijl de sfeer
van het stampbeton overeind
zou blijven. Ze bepaalden
welke houtsoort het beste
werkte als bekisting en wat
het effect was van de plank -
dikte op de tektoniek van de
gevel. De keus viel op onge-
schaafd vurenhout; dat gaf
de monoliete uitstraling die
ze zochten. Qua maatvoering
sluiten de planken precies
aan op het hout dat voor de
luifels en het dak is gebruikt.
Om de samenstelling van het
beton te bepalen, maakten
ze vervolgens zes samples;
no. 5 gaf de beste plankaf -
druk. Als toeslagmateriaal is
wit rijnzand, donker (Leuvens)
zand en grind toegepast.
3
4
CEMENT 1 2021 ?65
beton in beeld
5
6
5 Voor de bekisting zijn lange planken gebruikt, zodat de gevel vrij zou blijven van stuiknaden
6 De gevel bestaat uit een betonnen buitenspouwblad en een metselwerk binnenspouwblad, bron: De Kort Van Schaik
RUWBOUW IS AFBOUW
De gevel, gemaakt zonder
zichtbare dilataties, bestaat
uit een 15 cm dik betonnen
dragend buitenblad en een
metselwerk binnenspouwblad
? gestuukt en afgeschuurd ?
met daartussen isolatie en
een forse spouw waarin de
schuifdeuren en -ramen
verdwijnen. Voor de bekisting
zijn lange planken gebruikt,
zodat de gevel vrij zou blijven
van stuiknaden. Wat normaal
gesproken ruwbouw is en
wordt omkleed, is hier het
beeldbepalende deel van de
architectuur geworden.
66? CEMENT 1 2021
8
7
7 De vloer, vensterbanken en de plinten zijn gemaakt van gepolijst beton
8 De raamdorpels zijn tegelijk met de wanden gestort, om te voorkomen dat er kleurverschil zou ontstaan
UITGEBALANCEERD
Tijdens het storten van de
wanden maakten de architec -
ten platen als proefstukken
voor de vloer, die is gepolijst.
Hetzelfde beton krijgt
daarmee een totaal ander
aanzien; door het schuren
komt de kiezel tevoorschijn.
De vensterbanken zijn tegelijk
met de vloeren in het werk
gestort, de raamdorpels ? als
prefab elementen - tegelijk
met de wanden, om te voor-
komen dat er kleurverschil zou
ontstaan. De dorpels zijn iets
langer dan de raamopening
gemaakt en daarna op maat
gezaagd. De plinten zijn ook
als prefab elementen ter
plekke gestort; hiervoor
maakten de bouwers met
lange planken mallen naast
het huis. De betonnen latten
zijn vervolgens op maat
gezaagd en gepolijst. Aldus
zijn drie betonvarianten
bedacht ? ruw, glad, gepolijst
? die samen met de andere
materialen een uitgebalan-
ceerd palet vormen en
waarmee de architecten een
gebouw hebben gemaakt dat
veel verfijnder is dan het
stampbetonnen voorbeeld.
Huis op 't Raboes in Eemnes staat
uitgebreid beschreven en geïllus-
treerd op www.tektoniek.nl.
Tektoniek is het kennisnetwerk
voor architectuur in beton. Via
lezingen, projectbezoeken, work -
shops, expert meetings en online
communicatie wordt informatie,
inspiratie en ondersteuning
geboden aan (toekomstige) archi-
tecten, constructief ontwerpers,
bouwkundig adviseurs en produ-
centen. Daarbij gaat het altijd om
de relatie tussen vormgeving,
constructie en maakbaarheid.
CEMENT 1 2021 ?67
beton in beeld
Reacties