Om de Afsluitdijk te beschermen tegen hogere golven was een zwaardere dijkbekleding nodig. Daarbij is gebruikgemaakt van een nieuw dijkbekledingsblok: XblocPlus. Ten opzichte van gebruikelijke oplossingen geeft dit een betere stabiliteit tegen de hoge golven en verbruikt het minder beton.
1 Plaatsing van XblocPlus door de Titaan, gebruikmakend van de grijper (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Jan Wessels)
Een nieuwe jas voor de Afsluitdijk
Dijkbekleding met XblocPlus
1
56? CEMENT 7 2024
Bij een combinatie van springtij
en een langdurige uitzonderlijk
zware noordwesterstorm wordt
het water hoog tegen de Afsluit-
dijk opgestuwd en slaan de golven
op de dijk.
Om te voorkomen dat de dijk
onder een dergelijk superstorm zou bezwij-
ken, is aan de Waddenzeezijde een nieuwe
dijkbekleding aangebracht en is op sommige
delen het dijklichaam tot 2 m verhoogd. In 2017 startte Rijkswaterstaat een
aanbestedingsprocedure, met functionele
eisen en een landschappelijk beeldkwali -
teitsplan: het Masterplan Beeldkwaliteit [1].
Vastgelegd werd dat versterking met onregel -
matig geplaatste betonnen golfbrekerblokken
niet was toegestaan, omdat dit niet zou
passen binnen het beeld van een klassieke
zeedijk. Het was daarom niet mogelijk het
eerder (in 2001) door BAM ontwikkelde
Xbloc-golfbrekerelement toe te passen, om -
dat dat zou leiden tot een te onregelmatige
uitstraling (foto 2). Om te voldoen aan de zwaardere
golfbelasting én aan de esthetische eisen, is
een nieuw betonnen dijkbekledingselement
ontwikkeld: de XblocPlus. Als onderdeel
van de aanbieding voor de versterking van de
Afsluitdijk werd dit het Levvel-bloc genoemd. Dit nieuwe dijkbekledingsblok is zo
ontworpen dat het enerzijds een zeer hoge
stabiliteit heeft tegen de hoge golven vanuit
de Waddenzee en anderzijds veel minder
beton gebruikt ten opzichte van het referen -
tieontwerp met traditionele dijkbekleding
(56% CO2-besparing). Daarnaast is de vorm -
geving dusdanig dat de nieuwe Afsluitdijk zijn toonbeeld van eenvoud blijft behouden
door de regelmatige plaatsing van de blok -
ken (foto 3). XblocPlus vormde een belangrijk as-
pect bij de aanbesteding, waarbij Rijkswa -
terstaat aannemers stimuleerde om met
innovatieve oplossingen te komen die de
Afsluitdijk toekomstbestendig maken en die
tegelijkertijd toonbeeld zijn van een duurza -
me dijk. Dit onder meer omdat de Afsluitdijk
wordt gezien als een icoon van de Neder-
landse waterbouw.
Doorontwikkeling van Xbloc
naar XblocPlus
De ontwikkeling van XblocPlus, op basis van
Xbloc, startte in 2015. Hierbij werd rekening
gehouden met ervaringen uit eerdere Xbloc-
projecten. Zo gaven kraanmachinisten de
voorkeur aan regelmatige plaatsing van be -
kledingselementen, omdat dit eenduidiger
is dan onregelmatige plaatsing [2]. In een
regelmatig patroon kunnen de bekledings-
elementen dichter bij elkaar worden ge-
plaatst. Dit vergroot echter het benodigde
betonvolume per vierkante meter en daar-
mee de CO2-voetafdruk. Daarom is bij de
ontwikkeling van XblocPlus de focus gelegd
op de optimalisatie van de plaatsingsdicht-
heid (aantal elementen per m²) en het ver-
groten van de porositeit (minimaliseren van
het volume beton per m²). Alles bij elkaar waren de belangrijkste
factoren bij de ontwikkeling van het nieuwe
bekledingselement hydraulische stabiliteit,
structurele integriteit, gemak van productie
en plaatsing en een lage CO2-voetafdruk.
IR. BAS REEDIJK
Afdelingshoofd Water Levvel /
BAM Infraconsult
IR. MICHAEL VAN DE KOPPEL
Kustwaterbouwkundig IngenieurLevvel /
BAM Infraconsult
IR. COEN KUIPER
Kustwaterbouwkundig Ingenieur
Witteveen+Bos auteurs
Om de Afsluitdijk te beschermen tegen hogere golven was een zwaardere dijkbekleding
nodig. Daarbij is gebruikgemaakt van een nieuw dijkbekledingsblok: X blocPlus.
Ten opzichte van gebruikelijke oplossingen geeft dit een betere stabiliteit tegen de hoge golven en verbruikt het minder beton.
CEMENT 7 2024 ?57
2 Originele Xbloc, met onregelmatig legpatroon (foto: Levvel)
3 Versterking met XblocPlus (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Jan Wessels)
4 Stappen in de ontwikkeling van XblocPlus, met rechtsonder het eindesultaat
2
3
4
58? CEMENT 7 2024
Vorm
De ontwikkeling heeft geleid tot een vorm
van de XblocPlus als weergegeven in foto 5.
Deze vorm kan worden beschreven als een
vogel, met een snavel, een staart en twee
vleugels. Belangrijke stappen in de vormont-
wikkeling waren het aanpassen van de sna -
vel om de opwaartse waterdruk te minimali -
seren, het aanpassen van de vleugels in een
ruitvorm om de afstand tussen de blokken
te vergroten, het creëren van een opening in
de vleugels om de golfenergie af te voeren,
het toevoegen van een gat in het midden van
het blok om de opwaartse waterdruk van de
golven te verminderen en het creëren van
verticale randen om de in elkaar grijpende
structuur te verbeteren. Doordat BAM de beschikking heeft
over een eigen waterlaboratorium met een
25 m lange golfgoot, was het mogelijk de
hydraulische stabiliteit bij elke vormaanpas-
sing op schaal te beproeven op basis van 2D
fysische modeltesten (foto 6). Het gat in het midden van het blok
werd geïntroduceerd nadat instabiliteit door
opwaartse waterdruk van golven werd waar-
genomen. Het aanbrengen van het gat (ook
toegepast voor het hijsen, zie verderop) ver-
grootte de hydraulische stabiliteit aanzienlijk
[3] en resulteerde ook in een vermindering
van hoeveelheid beton. De gunstige invloed
van het gat werd bevestigd door numerieke
modellering met behulp van ANSYS CFD,
waarmee snelheden en golfdrukken in de be-
kleding kunnen worden gemodelleerd (fig. 7).
Betonsamenstelling
Xbloc- en XblocPlus-bekledingselementen
worden gemaakt van ongewapend beton,
met een betonsterkteklasse van meestal
C25/30 of C30/37, afhankelijk van de grootte
van het toe te passen blok. Betonnen bekle-
dingselementen zijn meestal ontworpen om
een storm van 100 jaar te weerstaan (SLS),
maar worden vaak ook beproefd met een
20% hogere golfbelasting (ULS). Bij onregelmatig geplaatste bekledings-
elementen zijn er altijd een paar bekledings-
elementen die enigszins kunnen bewegen
tijdens een ontwerpstorm. Dit wordt rocking
genoemd. Wanneer rocking vaker optreedt,
kan dit ertoe leiden dat elementen elkaar
raken en dat de bekleding faalt door breuk
van de elementen als gevolg van vermoeiing
of overschrijding van de treksterkte van
het beton door de impact van tegen elkaar
bewegende elementen [5]. Door de regelma -
tige plaatsing van XblocPlus is het risico op
rocking kleiner dan bij Xbloc en dus ook het
risico op falen van het element.
Hydraulische stabiliteit
Hoewel er bij de uiteindelijke vorm van
XblocPlus geen rocking werd waargenomen
tijdens de fysieke modeltesten, werden er
ook testen uitgevoerd waarbij met opzet een
paar bekledingselementen handmatig zijn
verwijderd. Hiermee kon worden geverifi -
eerd of dit niet direct leidde tot voortschrij -
dende onherstelbare schade (foto 8) [6]. De
testen lieten zien dat deze met opzet aan -
5 Vorm XBlocPlus als een vogel met een snavel, een staart en twee vleugels (foto: Levvel)
6 2D fysieke modeltestopstelling in het waterlaboratorium van BAM
Het gat in het
midden vergroot
de hydraulische
stabiliteit aan -
zienlijk
5 6
CEMENT 7 2024 ?59
7
7 Vergelijking van golfdrukken met en zonder centraal gat met behulp van ANSYS CFD [4]8 Model met twee XblocPlus elementen verwijderd
gebrachte schade niet direct resulteerde in
falen, doordat er boogwerking optreedt, met
als gevolg dat de bekleding met XblocPlus
zelfs met onbedoelde schade nog voldoende
reststerkte heeft. De stabiliteit van betonnen bekledingsele
-
menten wordt gedefinieerd door het stabili -
teitsgetal H
s/?D n. Dit is de ratio van de
significante golfhoogte (H
s) gedeeld door de
relatieve dichtheid (?) maal de nominale
8
60? CEMENT 7 2024
ondertaludboventalud
berm kruin
diameter van het element (D n). Uit fysieke
modeltesten met het oorspronkelijke Xbloc
werd geconcludeerd dat Xbloc over het
algemeen kan worden toegepast met een
stabiliteitsgetal van 2,77. Het loskomen van
blokken uit de bekleding door golfbelasting
kan plaatsvinden bij H
s/?D n-getallen boven
3,50; wat een veiligheidsmarge van 25% ople-
vert (fig. 9). Met de uiteindelijke vorm van
XblocPlus vonden er geen extracties plaats
tijdens fysieke modeltesten, tot een golfbe-
lasting van 200% van de ontwerpbelasting.
Hoewel de stabiliteit van XblocPlus hoger is
dan van Xbloc, is besloten om een lager sta -
biliteitsgetal van 2,50 te gebruiken. Het lagere
stabiliteitsgetal leidt tot meer robuustheid en veiligheid in het ontwerp [7]. Hierdoor
heeft bekleding nog steeds voldoende reserve-
capaciteit als de golfhoogtes toenemen als
gevolg van klimaatverandering.
Ontwerp Afsluitdijk
De vernieuwde Afsluitdijk bestaat uit een
buitentalud (Waddenzeezijde) en binnen -
talud (IJsselmeerzijde). Bij het ontwerp zijn
eisen gesteld aan het profiel, de maximale
hoogte, en het ruimtebeslag in de Wadden -
zee in verband met Natura 2000. De uitda -
ging was om binnen deze geometrische be-
perkte ruimte een dijkprofiel met bekleding
te ontwerpen voor het buitentalud van de
dijk (fig. 10) die voldoende robuust is om
1:10.000 jaar stormcondities te kunnen
Met de
uiteindelijke
vorm van
X blocPlus
vonden er geen
extracties plaats
tijdens fysieke
modeltesten
9 Aantal blokken dat bezwijkt bij een bepaald stabiliteitsgetal vergeleken met de ontwerp stabiliteitsgetal,
bepaald op basis van fysische modeltesten [5]
10 Impressie nieuwe bekleding Afsluitdijk
9
10
CEMENT 7 2024 ?61
weerstaan. Daarnaast moet in verband met
de grasbekleding op de kruin en het binnen -
talud, de golfoverslag over de kruin onder
10 l/s/m blijven (bij ontwerpcondities).
Ondertalud? Het buitentalud bestaat uit een
ondertalud en een boventalud met daartus-
sen een berm (fig. 10). Op het ondertalud
zijn XblocPlus-elementen toegepast, een
keuze die is gebaseerd op de grote hydrauli -
sche stabiliteit. Daarnaast zorgt de regelma -
tige plaatsing voor de gewenste strakke uit-
straling en werd ook een grote besparing op
het beoogde betonverbruik gerealiseerd.
De afsluiting aan de bovenzijde van het
ondertalud wordt gevormd door het speciaal
ontworpen Bermbloc, dat de overgang van de
XblocPlus naar de asfaltberm vormt (fig. 10).
Berm? Het nieuwe ontwerp is voorzien van
een berm: een vrijwel horizontaal deel in
het profiel rondom de verwachte stormwa -
terstand (in dit geval rond NAP +5,2 m). Het
toepassen van een berm is een effectieve
maatregel om golfoverslag te beperken.
Daarnaast biedt de in asfalt uitgevoerde berm
ruimte voor de aanleg van een fietspad en
wordt de berm gebruikt als onderhoudsweg.
Boventalud? Om onder de maximale toege-
stane kruinhoogte van NAP +10 m te blijven en de overslag te beperken tot 10 l/s/m, werd
het boventalud uitgevoerd in gezette (ge-
plaatste) betonelementen: de zogenoemde
Quattroblocks, van verschillende hoogtes.
Dit hoogteverschil creëert ruwheid waar-
door de golfoploop en golfoverslag worden
gereduceerd (fig. 10). Op deze Quattroblocks
wordt in dit artikel verder niet ingegaan.
Afmetingen elementen
De versterkte Afsluitdijk moet voor het
zwaarst aangevallen dijkvak worden ont-
worpen voor significante golfhoogtes tot
4,2 m. De golfhoogte en het gewenste stabili -
teitsgetal leidde tot een XblocPlus-grootte
van 2,5 m³ (6 ton). Voor minder zwaar aan -
gevallen dijkvakken had een kleinere maat
XblocPlus volstaan. Meerdere maten blok -
ken zou echter resulteren in meer trans-
portbewegingen (meer blokken nodig per
oppervlakte-eenheid), meerdere productie-
en logistieke stromen en overgangen tussen
de verschillende maten op de dijk. Deze
mogelijkheid is in de ontwerpfase uitgebreid
onderzocht, omdat de lengte van de Afsluit-
dijk dusdanig groot is dat elke optimalisatie
in een doorsnede gelijk enorme consequen -
ties heeft. De analyse heeft geresulteerd in
de beslissing dat het toepassen van één
maat XblocPlus van 2,5 m³ over de gehele
dijk het meest CO2- en kosteneffectief is. De
Om te verifiëren
dat het
uiteindelijke
ontwerp aan de
eisen van
Rijkswaterstaat
voldeed, zijn
golfproeven
uitgevoerd op
grote schaal
11 Afmetingen XblocPlus zoals toegepast op de Afsluitdijk
11
62? CEMENT 7 2024
hoofdafmetingen van een 2,5 m³ XblocPlus-
element zijn weergegeven in figuur 11. Het aantal rijen XblocPlus-elementen
op de Afsluitdijk varieert van vijf tot zeven,
afhankelijk van de waterdiepte voor de dijk. Het Bermbloc heeft een afwijkende
vorm en is met een volume van 4,77 m³
bijna twee keer zo zwaar als het reguliere
XblocPlus-element, omdat het blok zwaar-
der wordt belast en het aan de bovenzijde
niet wordt ingeklemd. De achterzijde van
het Bermbloc is recht, wat de aanleg van de
in asfalt uitgevoerde berm eenvoudiger
maakt. De voorzijde heeft dezelfde vorm als
een regulier XblocPlus-element.
In totaal zijn circa 75.000 XblocPlus-elemen -
ten en Bermblocs toegepast, wat resulteert
in 200.000 m³ aan dijkbekledingselement op
het ondertalud. In het referentieontwerp
werd uitgegaan van 450.000 m³ betonkubus-
sen. Dit is een besparing van 56% op de CO2-
voetafdruk ten opzichte van het referentie-
ontwerp met enkele laag betonkubussen.
Ontwerpverificatie: golfproeven
in de Deltagoot
Om te verifiëren dat het uiteindelijke ont-
werp aan de eisen van Rijkswaterstaat vol -
deed, zijn golfproeven uitgevoerd van het
gehele ontwerp op grote schaal (1:3) in de
Deltagoot van Deltares. De Deltagoot in Delft
is de grootste golfgoot ter wereld met een
breedte van 5 m, een hoogte van 9,5 m en een lengte van 300 m. De proeven zijn uitge-
voerd voor een ontwerpstorm die eens in de
10.000 jaar voorkomt. Daarbovenop is ook
overbelasting van 10% getest met een golf -
hoogte tot 4,6 m (110% van de ontwerp golf -
hoogte van 4,2 m), in combinatie met een
10% zwakkere constructie. De 10% zwakkere
constructie werd gerealiseerd door de testen
uit te voeren met een lagere betondichtheid
van de XblocPlus-elementen (10% lichtere
XblocPlus-modelblokken). Tijdens de testen is de vormgeving van
de bermblokken geoptimaliseerd door nog
extra openingen aan te brengen om zodoen -
de de stabiliteit te vergroten. Ook zijn tijdens
de testen met opzet extra onregelmatigheden
aangebracht, zodat ook situaties die geduren -
de de levensduur kunnen optreden konden
worden getest op stabiliteit, zodat ook eisen
ten aanzien van onderhoud aan de XblocPlus-
elementen kunnen worden opgesteld. Foto 13 toont de constructie van het
1:3 schaalmodel, een project op zich. Foto 14
toont het breken van golven op de dijkbekle-
ding bij lagere waterstanden.
Plaatsing
De elementen werden vanuit Harlingen met
een ponton met sleepboten via de Wadden -
zee naar de Afsluitdijk vervoerd. Daarmee
werd wegtransport vermeden en de
CO2 -footprint van het transport verlaagd.
Het nieuwe dijkprofiel werd vanaf het pon -
ton over de bestaande, gehandhaafde
12 Bermbloc (op de voorgrond) met Quattrobloc op het boventalud (links) (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Jan Wessels)
12
CEMENT 7 2024 ?63
dijkbekleding van de Afsluitdijk geplaatst.
Hierdoor was het mogelijk de werkzaamhe-
den ook in de winter, tijdens het stormsei -
zoen, te laten doorgaan. Voor de plaatsing van de blokken op
de dijk werd 'de Titaan' toegepast, een speci -
aal ontworpen hydraulische kraan op een
drijvende bak (foto 15). Deze kraan was uit-
gerust met een hydraulische grijper met
gps, die uitzette in het centrale conische gat
van de blokken (foto 1). De grijper, met rota -
tor, gaf volledige controle over de plaatsing
en positie van het te plaatsen element. Er
waren geen mensen op de grond nodig,
waardoor onveilige situaties werden verme- den. De kraanmachinist had een scherm
met het 3D BIM-model en kon precies zien
waar de blokken moesten worden geplaatst
(foto 16). Plaatsing van in elkaar grijpende
elementen moest worden gedaan volgens
specificaties om de vereiste stabiliteit te
bereiken [8].
Ecologie
De dijkbekleding met Xblocplus-blokken
heeft een hoge porositeit van 60% en bevindt
zich in de getijdenzone. Daarom biedt het
een habitat voor zeeleven zoals krabben,
kreeften en schelpdieren. Om de zeegroei
op de blokken verder te bevorderen, is het
13 Plaatsing Bermblocs met overloopkraan 14 Fysische modeltest in de Deltagoot
15 Plaatsing XblocPlus door de Titaan (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Topview)
14 13
15
64? CEMENT 7 2024
bovenoppervlak van de blokken ruw ge-
maakt en zijn er twee kleine getijdenpoeltjes
in dit oppervlak gecreëerd (foto 17). De komende 100 jaar
XblocPlus is een in elkaar grijpende bekle-
dingselement met een regelmatig plaatsings-
patroon. Het heeft een hoge reserve hydrau -
lische stabiliteit en is daarom geschikt voor
veranderende hydraulische randvoorwaar-
den als gevolg van klimaatverandering. Het
heeft een lage CO2-voetafdruk in vergelijking
met traditionele betonnen bekledingsele-
menten. De plaatsing is veiliger en gemakke-
lijker vanwege het centrale gat in combinatie
met de hydraulische grijper. Dit vergemak -
kelijkt ook het hergebruik van de XblocPlus-
blokken in de toekomst. De versterkte Afsluitdijk is ontworpen
om het achterland tot 2100 te beschermen
tegen hoogwater. Met XblocPlus blijft de Af -
sluitdijk een toonbeeld van de hedendaagse
waterbouwkunde, waarbij duurzaamheid,
sterkte en esthetiek zijn samengebracht.
16 3D-model op het scherm in de cabine van de kraan (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Jan Wessels)
17 Ruw oppervlak met getijdepoeltjes (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Jan Wessels)
LITERATUUR
1?Rijkswaterstaat, Masterplan Beeld-
kwaliteit Afsluitdijk. Deafsluitdijk.nl, 2015.
2?Donnelly, J., Bakker P., Reedijk B.,
Yang Z. XblocPlus the interlocking
pattern placed and efficient armour
unit. Coastal Engineering Proceedings
(36v) Structures 18, 2020.
3?Reedijk B, Eggeling, T. Bakker, P,
Jacobs R., Muttray M. Hydraulic stability
and overtopping performance of a new
type of regular placed armour unit.
Coastal Engineering Proceedings 1(36);54,
2018.
4?Jacobs R., Bakker, P., Vos-Rover I.,
and Reedijk B. XblocPlus development
of a regular placed interlocking armour
unit. Coastal Engineering Proceedings
1(36);45, 2018.
5?Muttray M., Reedijk B., Design of
concrete armour layers. Hansa,
International Maritime Journal Vol. 146,
No. 6 pp. 111-118, 2009
6?Bakker, P., de Hoop T., Muttray, M.,
Stability of XblocPlus armour layers
after initial damage. Coastal Engineering
Proceedings (36v) Structures 16, 2020.
7?Reedijk J.S., Muttray M., Bergmann H.
Risk awareness, key to a Sustainable
Design Approach for Breakwater
Armouring. Proceedings Coasts, Marine
Structures and Breakwaters, Edinburgh,
2009.
8?Van den Berg I., Hofland, B., Reedijk,
B. Influence of irregularities in the
underlayer on the stability of XblocPlus.
Coastal Engineering 157:103637, 2020.
16
17
CEMENT 7 2024 ?65
Productie
XblocPlus
De 75.000 XblocPlus-blokken zijn
fabrieksmatig geproduceerd.
Het
aantal en de vorm leent zich immers zeer
goed voor een fabrieksmatig proces. Daar-
naast is constante kwaliteit en de veiligheid
op die manier beter te garanderen vanwege
weinig externe invloeden.
Een geschikte productielocatie werd
gevonden in Harlingen, op een leeg industrie
-
terrein, gelegen aan de zeehaven (foto 18).
Deze werd gehuurd van het plaatselijke
Havenbedrijf. Bijkomend voordeel was dat
een naastgelegen bedrijf het benodigde zand
en grind kon leveren via de zij-ingang. In de
fabriek zijn zowel de standaard XblocPlus-
elementen (2,5 m³) als de Bermblocs (4,77 m³)
gemaakt.
Productieproces
Het productieproces is bijna volledig geauto-
matiseerd; mensen in de fabriek waren niet
nodig behoudens voor het losmaken en vast-
18
maken van de twee malhelften. In verband
met de veiligheid is de fabriek zelfs zo ont-
worpen dat hij niet kan werken als er men -
sen binnen de beveiligde zones zijn. Bij het productieproces wordt gebruik
gemaakt van een carrousel, waarbij de mal -
len langs vaste bewerkingsstations gaan. Het
proces bestond uit de volgende stappen,
schetsmatig toegelicht in figuur 19.
1?Productie beton
2 Storten beton
Het beton is gestort in stalen mallen op een
onderkist (pallet) (foto 20). Er zijn twee type
mallen gebruikt, een voor het Levvel-bloc en
een voor het Berm-bloc. De mallen zijn uit
twee delen opgebouwd. Voor het centrale
conische gat is een sparingselement toege-
past (de doorn).
3 Verharding
Verharding van de elementen in de mal, in
de verhardingsstraat. In deze straat bevond
zich ook het afwerkingsstation, waar de
18 Productiefaciliteit Harlingen (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Topview) 66? CEMENT 7 2024
PRODUCTIE XBLOCPLUS
19
20
bovenzijde van de elementen werden afge-
werkt en de getijdenpoeltjes aangebracht.
4 Ontkisting
Hierbij werden de bekistingsdelen en het
sparingselement verwijderd. De mallen zijn
vervolgens geïnspecteerd, schoongemaakt
en opnieuw ingeolied. Elementen gingen na
ontkisting verder op de onderkist.
5 Vervolg verharding
Verdere verharding van de ontkiste elemen -
ten, in geconditioneerde verhardingsstraat.
6 Plaatsing in opslag
Met een bovenloopkraan zijn de elementen
op het tasveld geplaatst (met grijper zoals
eerder beschreven). De onderkist werd
schoongemaakt met een automatische
schoonmaakmachine, waarna deze terug in
caroussel ging (om-en-om lege en volle onder-
kist).
7 Plaatsing op ponton
Met dezelfde bovenloopkraan en grijper zijn
de elementen op een ponton in een insteek -
haven geladen. De pontons werden met be-
hulp van sleepboten verplaatst naar de dijk.
Kwaliteitsbewaking
De kwaliteit van de XblocPlus-elementen is
bewaakt door het systeem zelf, door de eigen
betoncentrale en door de fabriek te certifi -
ceren en dagelijks kwaliteitscontroles uit te
voeren op het betonmengsel en het gerede
product. Deze controles zijn uitgevoerd in
het eigen lab (naast de fabriek) door de eigen betontechnoloog en gecontroleerd
door een betontechnoloog van BAM infra -
consult.
Shifts
Na de nodige opstartproblemen, passend bij
een nieuw ontworpen fabriek, is de vooraf
geprognotiseerde productie gehaald. Er is
een deel van de tijd gewerkt met drie shifts
van vijfeneenhalve dag per week en een
paar maanden met drie shifts van zeven
dagen per week (vijf teams). Dit alles heeft
geleid tot de productie van één XblocPlus
per negen minuten.
19 Schematische inrichting productiefaciliteit Harlingen (bron: BAM).
20 Storten beton (foto: Rijkswaterstaat/Levvel/Jan Wessels)
LEGENDA:
1. Beton maken;
2. Storten in mal;
3. Uitharden in mal;
4. Ontkisten;
5. Uitharden op plaat;
6. In opslag plaatsen;
7. Op ponton laden
CEMENT 7 2024 ?67
Bij een combinatie van springtij en een langdurige uitzonderlijk zware noordwesterstorm wordt het water hoog tegen de Afsluitdijk opgestuwd en slaan de golven op de dijk. Om te voorkomen dat de dijk onder een dergelijk superstorm zou bezwijken, is aan de Waddenzeezijde een nieuwe dijkbekleding aangebracht en is op sommige delen het dijklichaam tot 2 m verhoogd.
In 2017 startte Rijkswaterstaat een aanbestedingsprocedure, met functionele eisen en een landschappelijk beeldkwaliteitsplan: het Masterplan Beeldkwaliteit [1]. Vastgelegd werd dat versterking met onregelmatig geplaatste betonnen golfbrekerblokken niet was toegestaan, omdat dit niet zou passen binnen het beeld van een klassieke zeedijk. Het was daarom niet mogelijk het eerder (in 2001) door BAM ontwikkelde Xbloc-golfbrekerelement toe te passen, omdat dat zou leiden tot een te onregelmatige uitstraling (foto 2).
Om te voldoen aan de zwaardere golfbelasting én aan de esthetische eisen, is een nieuw betonnen dijkbekledingselement ontwikkeld: de XblocPlus. Als onderdeel van de aanbieding voor de versterking van de Afsluitdijk werd dit het Levvel-bloc genoemd.
Reacties