1  De architecten bedachten om het betonnen gevelbeeld als een raamwerk in te vullen. Foto: Cyrille Weiner GROTE VRIENDELIJKE MONOLIET Multifunctioneel gebouw Pierre Mendès, Saint-Médard-en-Jalles, Frankrijk 50? CEMENT 6 2024 beton in beeld door ir. Kirsten Hannema RAAMWERK Het complex, bestaande uit een parkeerkelder, gemeentekantoren, een gezondheidscentrum, een multifunctionele zaal met 400 plaatsen en daarboven drie lagen met 26 sociale huurwo- ningen, moest verrijzen op een binnenstedelijke bouwlocatie achter het gemeentehuis in het centrum van Saint-Médard-en-Jalles, omringd door woningen, twee scholen en een histori- sche kerk. Het moest passen bij de bestaande stenen gebouwen, zowel wat betreft het ritme van de ramen in de gevels als het materiaal- gebruik. Als voorwaarde aan het werken met beton eiste monumentenzorg dat een soortge- lijke steen zou worden toegepast in de gevels. De architecten bedachten om het betonnen gevelbeeld dat zij voor ogen hadden als een raamwerk in te vullen met ? lokaal gewonnen ? Brétigny steen. De stenen zijn in gesloten en halfopen metselverbanden in de gevelvlakken verwerkt. CEMENT 6 2024 ?51 beton in beeld 2 De slanke kolommen in de gevels en galerijen contrasteren met de massiviteit van het bouwblok. Foto: Cyrille Weiner PROJECTGEGEVENS project Multifunctioneel gebouw Pierre Mendès, Saint-Médard-en-Jalles, Frankrijk ontwerp 2017 start bouw 2020 oplevering 2022 bouwtijd 23 maanden ontwerp W Architectures opdrachtgever Aquitanis - Ville de Saint-Médard-en Jalles aannemer/beton CARI - FAYAT construction group gebouwoppervlak 3500 m2 bouwsom ?10 miljoen Voor architect Yann Courrech van W Architectures was meteen duidelijk dat hij het multifunctionele gebouw in Saint-Médard-en- Jalles, een dorp ten noorden van Bordeaux, van beton zou maken. De kunst was om het er niet uit te laten zien als een woongebouw of stadskantoor, maar de functies tot een eenheid te smeden in een 'iconisch bouwwerk met een verfijnde structuur'. Het gebouw ? 34 x 38 m², 20 m hoog ? is geconstrueerd met in het werk gestort beton, waarbij de slanke kolommen in de gevels en galerijen fraai contrasteren met de massiviteit van het bouwblok. 2 52? CEMENT 6 2024 beton in beeld 3 Pronkstuk is de spiraaltrap die met een houten bekisting is gemaakt. Foto: W Architectures LOGISTIEK COMPLEX Op de bouwplaats was weinig ruimte voor de bouwkraan en opslag en men moest voorzich- tig te werk gaan, rekening houdend met de omringende monumenten. Er bleken maar een paar bouwbedrijven in de regio die de complexe logistiek konden organiseren en de beno- digde (stalen) bekisting op deze hoogte maken. Gekozen is voor de CARI - FAYAT construction group. Allereest werd de funde- ring met de parkeerkelder en de begane grondvloer gestort. Daarop is de doos-in-doos-con- structie voor de multifunctionele zaal gemaakt, gevolgd door de kern met lift en trappenhuis, de verdiepingsvloeren, wanden, kolommen en het dak. Pronkstuk is de spiraaltrap die vanuit de publiekshal op de begane grond naar de eerste verdieping voert. Deze is met een houten bekis- ting gemaakt. 3 CEMENT 6 2024 ?53 beton in beeld 4 Betonnen delen zijn in het zicht gelaten en voorzien van een matte glazuurcoating waardoor vuil wordt geweerd.Foto: Cyrille Weiner GLAZUURLAAG Om de gewenste witgrijze kleur van het beton te bepalen, zijn vooraf veel tests gedaan. Beeldbepalend zijn ook de 325 kolommen in de gevels en galerijen, die 20 x 20 cm2 in doorsnede meten. Deze konden zo slank worden uitgevoerd door een deel van de constructie als wandlig- ger uit te voeren; de hoogte varieert van 0,3 tot 3,5 m. De gesloten geveldelen zijn aan de binnenzijde voorzien van een harde isolatielaag, afgewerkt met strakke witte panelen en houten kastwanden. De overige betonnen delen zijn in het zicht gelaten en voorzien van een matte glazuurcoating waardoor vuil geweerd wordt. 4 54? CEMENT 6 2024 Ms Ms Ms Li Li Pc Pc Ms Ms Platelage bois PVC Module 3 Module 3 Module 2 Bande stérileBande stérile Module 3B B B Bouchearrosage Bouche arrosage Bouche arrosage Attente arrosage Attentearrosage Attente arrosage Module 2 Schindler 3300 FR LV TRI (3 m²) LL LL+SL FR TRI(3 m²) LV LL+SL TRI(3 m²)FR LV LL+SL TRI (3 m²) FRLV LL+SL TRI (3 m²) FRLV FR LV LL+SL TRI (3 m²) TRI (3 m²) FR LL+SLLV LL+SL LV TRI (3 m²) FR FR LV LL+SL TRI (3 m²) FR TRI (3 m²) LV LL Xréf \\KAPLAN\Agence\PROJETS\KAPLAN\17K01 St-Médard-PMF\2 P\ HASES\5-PRO DCE\MOE\WAA\PIECES GRAPHIQUES\CAO\Cartouches\x2-EMP\ M-WAA-C-Cartouches.dwg Plan R+2 (Habitation) ARC05 ARC05 PLN N2TZ RV CF-SN A0 1/50 WAA 5 6 5 De constructie is in het werk gestort, een deel is uitgevoerd als wandligger. Foto: W Architectures 6 Plattegrond tweede verdieping COMPLEXE EENVOUD Naast esthetische eisen speelde duur- zaamheid een belangrijke rol bij het ontwerp. De bomen op de bouwlocatie zijn behouden, er zijn grote beplante terrassen tussen de woningen aange- legd en het gebouw is compact ontworpen. De architect wijst op het gebruik van daglicht dat overvloedig door de hoge ramen binnenvalt, waar- door beperkt kunstlicht nodig is. Het licht helpt bij de oriëntatie door het gebouw, en de ruwe betonnen wanden worden fraai aangelicht. De architect is trots op hoe het gebouw, ondanks zijn forse hoogte, past in zijn omgeving; complex als de bouwopgave was, oogt het eindresultaat vanzelfsprekend. Multifunctioneel gebouw Pierre Mendès staat ook uitgebreid beschreven en geïllustreerd op www.tektoniek.nl. Tektoniek is het kennisnetwerk voor architectuur in beton. Via lezingen, projectbezoe- ken, workshops, expert meetings en online communicatie wordt informatie, inspiratie en ondersteu- ning geboden aan (toekomstige) architecten, constructief ontwer- pers, bouwkundig adviseurs en producenten. Daarbij gaat het altijd om de relatie tussen vormge- ving, constructie en maakbaarheid. CEMENT 6 2024 ?55 beton in beeld