Hulp bij kiezen voegovergangen8 201540Hulp bij kiezenvoegovergangenPlatform Voegovergangen en Opleggingen1) biedt sinds 1 november2015 een nieuw hulpmiddel om technici in de branche te helpen bijhet kiezen van de juiste voegovergang. De digitale MeerkeuzematrixVoegovergangen, een onlinewebapplicatie, voert een aantalbelangrijke stappen uit voor de gebruiker. Dit digitale hulpmiddelwerkt tijdsbesparend, risicoverlagend en geeft een uniform beeldvoor elke gebruiker.Nieuwe digitale MeerkeuzematrixVoegovergangen beschikbaarHet toe te passen type (asfalt) deklaag van de omliggendeverharding is bijvoorbeeld maatgevend voor de geluidseis. Alshet geluid, veroorzaakt door voegovergangen, het geluidsniveauvan de omliggende verharding te veel overstijgt, is sprake vangeluidshinder door voegovergangen. Daarbij speelt ook deontwerpsnelheid (of handhaafsnelheid) een rol. De Meerkeuze-matrix geeft voor de meest voorkomende deklagen nu eenhandreiking, door voor de gebruiker op basis van snelheid endeklaagtype de geluidseis te bepalen.Als gevolg van geluidseisen zijn er ook nieuwe producten in hetwegennet verschenen. Een herkenbaar voorbeeld is de stalenvoegovergang met geluidsreducerende sinusplaten (`haaitand'-platen, foto 1). Er zijn verscheidene producten verkrijgbaar dieVoegovergangen zijn een zeer specialistisch onderdeel van deinfrastructuur; aan deze constructies worden hoge eisengesteld. Dat is reden waarom er voor die constructies ookspecialistische kennis nodig is. Het is voor veel technici nogaltijd een gecompliceerd onderwerp. Zo zijn er in de laatstejaren geluidseisen bijgekomen die van de ontwerper meerinformatie vragen om tot een geschikte oplossing te komen.1) Platform Voegovergangen en Opleggingen (PVO) is h?t kennisplatform voor deNederlandse infrastructuur. Opdrachtgevers en opdrachtnemers werken samenaan kwaliteitsverbetering en innovatie op het gebied van voegovergangen enopleggingen. PVO geeft voorlichting, doet onderzoek, zorgt voor praktische richt-lijnen en adviseert. Meer informatie: www.pveno.nl.Hulp bij kiezen voegovergangen 8 2015 41het geluid van de voegovergang reduceren door gebruik temaken van deze platen. Dit levert automatisch een extrarandvoorwaarde op in het ontwerp, namelijk de zijdelingsebeperking van verplaatsingen in relatie tot elk product. Ditwordt, net als de geluidseis, door de applicatie getoetst voorverschillende producten.OnlineBij verschillende partijen bestaat de behoefte aan een hulp-middel dat de keuze van een geschikte voegoplossing facili-teert, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie. Naar aanleidinghiervan is de digitale Meerkeuzematrix ontwikkeld, in navol-ging van de analoge Meerkeuzematrix RTD1007-1 (RTDstaat voor Rijkswaterstaat Technisch Document). Deze onlinewebapplicatie vraagt een aantal algemene gegevens van degebruiker over het project, het contract en het specifiekeobject (fig. 2). Met deze informatie voert de applicatie eeneerste schifting uit van geschikte en ongeschikte producten,en geeft hierin tevens inzicht aan de gebruiker. De applicatiegeeft aan welke producten wel en niet geschikt zijn en ookwaarom.Op basis van ingevoerde verplaatsingen (fig. 3) voert de Meer-keuzematrix een controle uit voor toepassing van productenvoor het betreffende object. De gebruiker krijgt hiermee voorelke situatie inzicht in geschikte en ongeschikte producten (fig. 4).Hierdoor hoeft een ontwerper niet alle productinformatie vanverschillende leveranciers op te vragen om de eigenschappen tevergelijken met de verplaatsingen van het object c.q. kunstwerk.Deze functie van de digitale Meerkeuzematrix levert deontwerper een flinke tijdsbesparing op.1Barry DoornVolker InfraDesign1 Stalen voegovergang met sinusplaten,ook wel bekend als de`haaitand'-platen2 Voorbeeld van de invoer in de digitaleMeerkeuzematrix Voegovergangen3 Voorbeeld van het invoerscherm verplaat-singen in de online webapplicatie23Hulp bij kiezen voegovergangen8 201542PrestatieverklaringenDe applicatie combineert de invoer met de producteigenschappendie in de Meerkeuzematrix zijn opgenomen. Deze productenworden in de applicatie opgenomen wanneer een productdossiermet prestatieverklaring is aangeleverd bij het Platform. Deprestaties zijn gespecificeerd op basis van de Rijkswaterstaat-norm RDT1007-2 `Eisen voor Voegovergangen'. Voegovergangendie voldoen aan deze norm zijn over het algemeen berekend opde zware verkeerslasten op het actuele wegennet. Ook zijn erproducten opgenomen die (alleen) geschikt zijn voor minderintensief bereden wegen. De applicatie hanteert dus niet alleenproducten die geschikt zijn voor de zwaarst bereden wegen.Om de schijn van mogelijke belangenverstrengeling te voorko-men, is de beheerder van de digitale Meerkeuzematrix eenvertegenwoordiger van Rijkswaterstaat. Deze beheerder, tevenseen specialist op het gebied van voegovergangen, toetst globaalof prestaties worden ondersteund door het meegeleverdedossier. Als het dossier volledig is, wordt het in de Meerkeuze-matrix opgenomen. In de resultaten van de applicatie en in deproductfactsheets die bij het downloaden van de rapportageworden meegeleverd, is de status van productbeoordelingweergegeven. De verschillende niveaus zijn:1 Prestaties op basis van eigen prestatieverklaring (Declarationof Performance).2 Prestaties aanvullend beoordeeld in relatie tot RTD1007-2 engeschikt bevonden door Rijkswaterstaat.3 Prestaties aanvullend beoordeeld door externe, gecertifi-ceerde technische beoordelingsinstantie.In geval van niveau 3 heeft een technische beoordelingsinstantiehet product beoordeeld volgens de regels van de EuropeseVerordening voor bouwproducten. Zo kan een product wordengeleverd onder CE-markering op basis van ETAG032 (EuropeanTechnical Approval Guideline), of in combinatie met deRTD1007-2 wat maatgevend is voor toepassing in het Neder-Resultaten op productniveauVergeleken met de analoge Meerkeuzematrix RTD1007-1,waarin over voegconcepten of productfamilies wordt gesproken,gaat de digitale Meerkeuzematrix een stap verder. Samen metde leden van Platform Voegovergangen en Opleggingen is hetbesluit genomen een oplossing te bieden voor de vraag naarinzicht in geschikte voegproducten. Ook hebben verschillendetechnici de behoefte geuit om vooraf beter inzicht te krijgen inoplossingen die zijn gevalideerd. De digitale Meerkeuzematrixmaakt dan ook gebruik van digitale productfactsheets met alleeigenschappen van het product. Deze eigenschappen wordenop basis van een verificatie- en validatiedossier door Rijkswater-staat beoordeeld en toegekend in de applicatie.Momenteel zijn er vooral veel producten in de matrix opgenomenop basis van de NBD00400 en NBD00710, de oude normen meteisen voor voegovergangen welke inmiddels zijn samengevoegden geactualiseerd door de RTD1007-2. Diverse leveranciers zijnnog in een afrondende fase voor het valideren van voegproductenwaarna deze worden toegevoegd aan de Digitale Meerkeuzematrix.MeerkeuzematrixDe functie van de Meerkeuzematrix kan als volgt worden samengevat:? De applicatie bepaalt op basis van geselecteerde contracteisen wat degeluidseis is voor de betreffende situatie en toetst unieke producten hieraan.Dit is een harde toets voor de resultaten.? De applicatie bepaalt aan de hand van objectspecifieke randvoorwaarden ofer producten afvallen vanwege ongeschiktheid in de betreffende situatie.? De applicatie berekent op basis van de ingevoerde verplaatsingen van hetbouwobject en de kruisingshoek van de voegovergang, de relevanteverplaatsingen in de richtingen die voor het functioneren van de voegover-gang van belang zijn. De totale capaciteit in alle richtingen wordt vergelekenmet de producten in de database en geldt als harde toets voor de resultaten.? De applicatie bepaalt op basis van ingevoerde, beschikbare ruimte of eenproduct qua afmetingen geschikt is voor de betreffende situatie. Dit geldt alseen harde toets. De helpknop geeft hierbij ook inzicht in de gevraagdewaarden.? De applicatie geeft additioneel inzicht in de praktische toepasbaarheid vanproducten bij de berekende verplaatsingen door rekening te houden met deminimaal benodigde ruimte voor het monteren van voegrubbers. Dit is eenzachte toets waarbij de gebruiker inzicht krijgt in de mogelijkheden van hetproduct.? De applicatie genereert aan het eind een rapportage waarmee binnen projec-ten kan worden gecommuniceerd. Voor iedereen eenzelfde beeld van desituatie en de gekozen uitgangspunten. Handig voor bijvoorbeeld de over-dracht van ontwerp naar inkoop, maar ook voor toetsers en opdrachtgevers.4 Voorbeeld van de resultaten5 De digitale Meerkeuzematrix Voeg-overgangen helpt technici bij hetkiezen van de juiste voegovergang4Hulp bij kiezen voegovergangen 8 2015 43en te beheersen risico's en raakvlakken die nog resteren. Dithangt onder meer af van de gemaakte keuzen in de applicatie.Digitale versus analoge MeerkeuzematrixVervangt de digitale Meerkeuzematrix nu de analoge versieRTD1007-1? In de RTD1007-1 staat vooralsnog nuttigeinformatie over oplossingen op het niveau voegconcept. HetPlatform voorziet dat deze informatie in 2015 en 2016 eerstbeschikbaar wordt gemaakt via het nieuwe onlinekennisportaal(lopende ontwikkeling). In een later stadium kan de RTD1007-1daarmee komen te vervallen en zijn het kennisportaal met dedigitale Meerkeuzematrix d? instrumenten om tot een goedproduct te komen. landse wegennet. CE-markering op het systeemniveau voeg-overgangen is geen verplichting zolang het ontbreekt aan eengeharmoniseerde Europese norm. Een prestatieverklaring iswel vereist op basis van ETAG032 en RTD1007-2.RapportageNa het gebruik van de Meerkeuzematrix kan de gebruikereen rapportage downloaden met een opsomming van invoer,berekende verplaatsingen en geschikte producten. De Meer-keuzematrix is daarmee een overzichtelijk middel om binnenprojecten te communiceren met betrokken ontwerpers, werk-voorbereiders, inkoper, toetsers en opdrachtgevers. De rappor-tage geeft de gebruiker tevens inzicht in belangrijke verificatiesVerkrijgbaarheidDe digitale MeerkeuzematrixVoegovergangen is beschikbaarvoor leden van het PVO en te vinden op dewebsite www.pveno.nl.Meer overvoegovergangenLees ook het artikel`Voegovergan-gen in een goed ontwerp'uit Cement 2014/4. Ditartikel is te raadplegen op www.cementonline.nl.5