De meest duurzame constructie is de constructie die we niet hoeven te bouwen. De oproep om bestaande gebouwen meer te waarderen hoor en lees je steeds vaker. Voor de start van een ontwerptraject wordt een belangrijke afweging gemaakt: behouden, of slopen en vervangen door nieuwbouw? Hier ligt voor constructeurs een belangrijke rol voor het grijpen: de beoordeling van de restwaarde, met haalbaarheidsstudies de mogelijkheden inzichtelijk maken en ontwerpend onderzoek.

In januari publiceerde De Architect een artikel over de ‘duurzame’ verbouwing van de AMN Amro Bank in Amsterdam-Zuid. Het bestaande gebouw, amper 25 jaar oud, wordt volledig gestript. De gevel wordt vernietigd om extra verkoopbare vierkante meters te realiseren. Er wordt nu geprobeerd om het gebouw tot monument te laten verklaren. Dat verhoogt de waarde van het bestaande materiaal.

Alleen een monumentale status kan op dit moment sloop of aanpassingen van een gebouw(deel) voorkomen. Vaak gaat het om oude gebouwen die we belangrijk vinden. Ontbreekt die monumentale status, dan ben je als gebouweigenaar vrij om ermee te doen wat je wilt en ben je daarover vrijwel geen verantwoording schuldig. De waarde van het bestaande gebouw en materiaal speelt dan geen rol. Ook in de MPG-regelgeving word je hier niet voor afgestraft. Verbouw je, dan moet je het resterende materiaal nog voor een deel meerekenen. Sloop je, al is dat al na 25 jaar, dan kom je overal mee weg. Dat vind ik raar en achterhaald. In deze tijd van hoge CO₂-uitstoot kunnen we het ons toch niet zomaar veroorloven om gebouwen te slopen omdat ze niet meer voldoen aan onze smaak? Of omdat herontwikkeling niet meer haalbaar lijkt? En wat is er dan precies niet haalbaar? Vinden we het niet mooi meer? Is de technische kwaliteit slecht? Past het programma niet? Of is het financieel niet haalbaar?