Er worden momenteel veel belangrijke tunnels gerealiseerd, zowel in Nederland als in het buitenland. In Cement 5 geven we u een state-of-the-art van de ontwikkelingen op het gebied van tunnelbouw en nemen we u mee in het ontwerp en de uitvoering van een aantal bijzondere tunnelprojecten binnen én buiten onze landsgrenzen.

Zo leest u in deze editie over de landtunnel in de Gaasperdammerweg A9, de 2 km lange Ketheltunnel in de A4, en de boortunnels in de RijnlandRoute en de Rotterdamsebaan. Ook leest u over de herberekening van de Schipholspoortunnel ter voorbereiding op de uitbreiding van bovenliggende parkeergarage en we bekijken het effect van scheepsbelastingen, explosies en aardbevingen op afgezonken tunnels. Over de grens nemen we u mee in het ontwerp van de nieuwe Femernbeltverbinding tussen Denemarken met Duitsland, de langste zinktunnel ter wereld, en we bekijken hoe de Unkapani Golden Horn Highway tunnel in Instanbul is ontworpen op aarbevingsbelasting.

Het themanummer over tunnels is 5 september verschenen. Leden lezen alle artikelen of het hele vakblad ook online (inloggen vereist).

Hoofdredacteur prof. Dick Hordijk schreef voor dit themanummer het volgende voorwoord. 

Wereldspeler? Met ongeveer 30 tunnels langer dan een kilometer heeft Nederland veel minder tunnels dan veel bergachtige landen. En onze langste tunnel, de Groene Harttunnel, steekt met 7,2 km schril af tegen de 57 km lange Gotthard treintunnel. Daarmee lijken we op tunnelgebied dus op het eerste gezicht geen wereldspeler. Maar als je beter kijkt, zie je wat anders. Want bovenstaande feiten gaan over aantal en lengte. Op het gebied van tunneltechniek kunnen we ons zeker meten met de wereldtop. De in Nederland toegepaste technieken hebben voor een belangrijk deel bijgedragen aan de maritieme Hollandse glorie!

Zo hebben wij voor het eerst een boortunnel gebouwd onder stedelijk gebied op paalfunderingen in slappe grond. En onze kennis van zinktunnels wordt over de hele wereld geëxporteerd. In dit themanummer zijn diverse voorbeelden van toepassing van Nederlands vernuft in binnen- en buitenland terug te vinden. Voor een buitenstaander mogen het misschien minder spraakmakende voorbeelden zijn dan de 1,5 km lange tunnel waardoor in 2015 drugsbaron El Chapo uit de gevangenis wist te ontsnappen, maar voor de civiel ingenieur zijn het hoogstandjes om van te smullen. Steeds wordt er gezocht naar integrale oplossingen ten aanzien van techniek, veiligheid, onderhoud, levensduur, beschikbaarheid en invloed op de omgeving. En de ontwikkelingen staan niet stil, zoals u kunt lezen in deze Cement-editie.

Een pessimist zit in een donkere tunnel. Een optimist ziet licht aan het einde van de tunnel. Een realist leest deze Cement om te vernemen dat we in Nederland een sterk staaltje tunneltechniek in huis hebben en wereldwijd meespelen.

Tot slot: heeft u genoten van de interessante en soms prikkelende columns van Rob Nijsse, dan kan dat nog één keer. Want na twee jaar neemt Erik Middelkoop het stokje over. Bedankt voor je bijdragen Rob!

Veel leesplezier gewenst!  

Dick Hordijk