De prefab-betonnen gevel van de Faculty of Engineering is dé blikvanger van de SDU, de Zuid-Deense universiteitscampus in Odense. De een ziet een gatenkaas in de geperforeerde witte panelen waarmee het gebouw is omkleed, de ander een kanten kleed of een bellenblaaspatroon. Met deze gevel van heeft C.F. Møller architects de faculteit niet alleen een krachtige identiteit gegeven, maar ook een uithangbord gecreëerd voor het internationale onderzoek dat in het gebouw gedaan wordt naar innovaties in de bouwindustrie.
1 De begane grond heeft een glazen gevel van glas en koper, de verdiepingen zijn omkleed met geperforeerde betonnen panelen, foto: Adam Mørk
DEENS KANT
Faculty of Engineering op
de Universiteit van
Zuid-Denemarken, Odense
54? CEMENT 5 20 21
beton in beeld
door ir. Kirsten Hannema
ZWEVEND BETON
Het faculteitsgebouw, 70 x 110 m²,
drie lagen hoog, voegt zich
binnen de stedenbouwkundige
structuur van de universiteits-
campus uit de jaren 70 met
rechthoekige laagbouwpanden.
Tegelijk valt het daartussen op,
door de hedendaagse toepas-
sing van beton. De bestaande
campusgebouwen hebben een
massieve betonnen basis met
daarboven een cor-ten stalen
gevelbekleding. In het nieuwe
faculteitsgebouw heeft C.F.
Møller architects het omge-
draaid: de begane grond heeft
een gevel van glas en koper,
de verdiepingen zijn omkleed
met geperforeerde betonnen
panelen. De omkering in de
gebouwcompositie versterkt
de suggestie van lichtheid;
het beton lijkt te zweven.
CEMENT 5 2021 ?55
beton in beeld
2 Gatenkaas, kanten kleed of een bellenblaaspatroon?, foto: Adam Mørk
PROJECTGEGEVENSproject
Faculty of engineering, Universiteit van Zuid-
Denemarken, Odense (DK) (2009-2015)opdrachtgever
The Danish Universities & Building Agency en SDU
ontwikkelaar
Bygningsstyrelsen architect
C. F. Møller Architects landschapsarchitect Schønherr Landskab constructeur MOE
leverancier
gevelelementen Hi-Con
vloeroppervlak 20.000 m²
(laboratoria,
studieruimtes en
gedeelde faciliteiten voor vier
onderzoeksinstituten)
De prefab-betonnen gevel van de Faculty of Engineering is dé
blikvanger van de SDU, de Zuid-Deense universiteitscampus in
Odense. De een ziet een gatenkaas in de geperforeerde witte
panelen waarmee het gebouw is omkleed, de ander een kanten
kleed of een bellenblaaspatroon. Met deze gevel van heeft C.F.
Møller architects de faculteit niet alleen een krachtige identiteit
gegeven, maar ook een uithangbord gecreëerd voor het
internationale onderzoek dat in het gebouw gedaan wordt naar
innovaties in de bouwindustrie.
2
56? CEMENT 5 20 21
beton in beeld
1st. FLOOR PLAN
3 De verschillende diameters en positie van de ronde openingen zijn zo bepaald dat je op
ooghoogte vrij uitzicht hebt, foto: Adam Mørk
4 Plattegrond eerste verdieping
VIER INSTITUTEN
ONDER ÉÉN DAK
De vier instituten die het faculteits-
gebouw delen, doen onder meer
onderzoek naar materiaal- en
constructietechniek, nano-optica,
milieuwetenschappen en robotica.
Elk instituut heeft een eigen
gebouw, daar omheen is een over-
koepelende 'kas' gebouwd. In het
midden is een vijfde volume
gemaakt met gedeelde voorzienin-
gen. Daglicht valt binnen door de
ronde daklichten, twee lichtstraten
en de transparante gevel. De prefab
betonnen 'sluier' reduceert de inval
van direct zonlicht met 50% en
voorkomt hinderlijke schittering. De
verschillende diameters en positie
van de ronde openingen in de
gevelpanelen zijn zo bepaald dat je
op ooghoogte vrij uitzicht hebt. Ook
zorgen de openingen voor natuur-
lijke ventilatie. Tegelijk verbindt de
gevel de instituten visueel met
elkaar.
3
4
CEMENT 5 2021 ?57
beton in beeld
6
5
5 Een van de toegepaste mallen6 Aanbrengen elementen
ULTRA-HOGESTERKTEBETON
De gevelelementen zijn
uitgevoerd in ultra-hoge-
sterktebeton (CRC, Compact
Reinforced Composite). Hier
is om meerdere redenen
voor gekozen. CRC heeft
door zijn dichte structuur en
lage porositeit een zeer hoge
druksterkte. De leverancier
rekent met een druksterkte
van 110 MPa. Deze extreme
sterkte is belangrijk om de
geperforeerde elementen
te kunnen storten zonder
kans op bezwijken. Naast traditionele wapening is het
beton voorzien van staalve-
zels, waarmee de scheurvor-
ming wordt beheerst.
De gevel is opgebouwd uit
292 elementen van 5 x 3 m²,
65 mm dik, die elk ten minste
een gat van 1,2 m in diameter
omvatten. Het geperforeerde
deel beslaat 65% van het
gevelelement. De panelen
zijn met roestvaststalen
beugels bevestigd aan de
vliesgevel.
58? CEMENT 5 20
21
8
7
7, 8 Daglicht valt binnen door ronde daklichten en twee lichtstraten, foto's: Jørgen True
ZEVEN
PANEELVARIANTEN
Praktisch was de uitdaging
om het beeld van een gaten-
kaas, waarbij de ronde
openingen ogenschijnlijk op
willekeurige plekken zitten, te
maken met zo min mogelijk
verschillende panelen ofwel
mallen. De mallen zijn name-
lijk het kostbaarste onderdeel
bij de ontwikkeling van de
gevel. Het gevelontwerp is
erop gericht om een zo geva-
rieerd mogelijk gevelbeeld te
creëren, waarbij je geen repe-
titie ervaart. Zo bedachten de
ontwerpers om panelen te
spiegelen. Op deze manier
werd het project financieel
haalbaar. De houten mallen
zijn met de hand vervaardigd.
Uiteindelijk zijn daarmee
zeven paneelvarianten
gemaakt voor de hele gevel.
De Faculty of Engineering op de
Universiteit van Zuid-Denemarken
in Odense staat ook uitgebreid
beschreven en geïllustreerd op
www.tektoniek.nl.
Tektoniek is het kennisnetwerk
voor architectuur in beton. Via
lezingen, projectbezoeken, work-
shops, expert meetings en online
communicatie wordt informatie,
inspiratie en ondersteuning
geboden aan (toekomstige) archi-
tecten, constructief ontwerpers,
bouwkundig adviseurs en produ-
centen. Daarbij gaat het altijd om
de relatie tussen vormgeving,
constructie en maakbaarheid.
CEMENT 5 2021 ?59
beton in beeld
Projectgegevens
Project: Faculty of engineering, Universiteit van Zuid-Denemarken, Odense (DK) (2009-2015)
Opdrachtgever: The Danish Universities & Building Agency en SDU
Ontwikkelaar: Bygningsstyrelsen
Architect: C. F. Møller Architects
Landschapsarchitect: Schønherr Landskab
Constructeur: MOE
Leverancier gevelelementen: Hi-Con
Vloeroppervlak: 20.000 m2 (laboratoria, studieruimtes en gedeelde faciliteiten voor vier onderzoeksinstituten)
Het faculteitsgebouw, 70 x 110 m2, drie lagen hoog, voegt zich binnen de stedenbouwkundige structuur van de universiteitscampus uit de jaren 70 met rechthoekige laagbouwpanden. Tegelijk valt het daartussen op, door de hedendaagse toepassing van beton. De bestaande campusgebouwen hebben een massieve betonnen basis met daarboven een cor-ten stalen gevelbekleding. In het nieuwe faculteitsgebouw heeft C.F. Møller architects het omgedraaid: de begane grond heeft een gevel van glas en koper, de verdiepingen zijn omkleed met geperforeerde betonnen panelen. De omkering in de gebouwcompositie versterkt de suggestie van lichtheid; het beton lijkt te zweven.
Reacties