De Wadden & De Duinen aan de Baskeweg in Den Helder is klaar voor de toekomst. Het renovatieproject is de grootste toepassing van 3D-geprint beton in Nederland. Over de markante golvende balkonschermen is al heel wat gezegd en geschreven. Maar even zo interessant is het verhaal achter deze in beton geprinte schermen. Hoe veranker je de relatief zware en dubbelgekromde schermen en vergroot je tegelijkertijd de buitenruimtes? Ook dat was een behoorlijke uitdaging.
- Gesponsord artikel -
De metamorfose van de twee gedateerde galerijflats uit de jaren 70 is zowel bouwtechnisch als esthetisch zeer opmerkelijk. De 154 woningen zijn dankzij de gevelrenovatie weer helemaal klaar voor de volgende levensfase. Bewoners genieten van hoogwaardig geïsoleerde gevels, grotere balkons én de unieke nieuwe esthetica. Want een mooi gebouw dat wordt gekoesterd, niet in het minst door haar bewoners, is per definitie een duurzaam gebouw, is de stellige overtuiging van Kokon architecten.
Foto 1. De Wadden & De Duinen met de nieuwe, geprinte betonschermen en balkons van ultra-hogesterktebeton
De balkons zijn achter de schermen aan elkaar gekoppeld. Ze hebben verschillende uitkragingen die per woonlaag verspringen. Daarmee creëren ze een dynamisch gevelbeeld. De betonnen schermen voor de balkons zijn via de kopgevel constructief verbonden aan de achterliggende galerijgevel. De kroonlijst volgt de golvende vormentaal van de plint en de schermen, en beëindigt het gebouw. In totaal zijn er maar liefst 125 unieke schermen ontworpen. Het produceren van zoveel verschillende elementen zou normaliter economisch niet haalbaar zijn, maar bij 3D-betonprinten kan nagenoeg elke vorm gemaakt worden tegen de kosten van serieproductie.
Waar de geprinte betonschermen het meest in het oog springen, is de constructie daarachter, hoewel maar beperkt zichtbaar, ook zeker inventief te noemen. De oude balkons zijn bewaard gebleven. Daaroverheen zijn nieuwe, grotere balkons in extreem sterk maar superslank ultra-hogesterktebeton (UHSB) geplaatst (fig. 2). Dankzij het beperkte gewicht en de zeer geringe dikte van 60-85 mm was het mogelijk om de nieuwe balkons over de bestaande te plaatsen. Dit kwam bovendien de toegankelijkheid ten goede. De balkons en vloeren in de appartementen liggen in de nieuwe situatie namelijk nagenoeg op een gelijk niveau.
Figuur 2. Dwarsdoorsnede van de Hi-Con balkons en de portaalconstructie, met het gevelscherm dat is vastgemaakt aan de balkons met de stalen handjes. Hier is goed te zien dat het nieuwe balkon fors groter is dan de bestaande constructie
De UHSB-balkonplaten zorgen voor de belastingafdracht van de zware balkonschermen naar de achterliggende constructie. De schermen zijn met behulp van stalen handjes aan ankers aan de balkonplaten verankerd. De balkonplaten zijn bij de gevel op de bestaande balkons opgelegd en aan de voorzijde van de bestaande balkons op een nieuwe kolom- en portaalconstructie in traditioneel beton. De betonnen frames zijn met stalen koppelstukken vastgemaakt aan de consoles van het bestaande gebouw. Met deze koppelstukken worden de windbelastingen, die op de nieuwe gevelschermen werken, afgedragen aan het bestaande gebouw. Tegelijkertijd zijn in deze koppelingen de maatafwijkingen in drie dimensies opgevangen. De complexe vormen, de hoeveelheid bevestigingsmiddelen en de posities van de ankers in de geprefabriceerde UHSB-balkonplaten vereisten een intensieve onderlinge afstemming tussen architect, aannemer, constructeur, installateur en de producenten.
Figuur 3. Impressie van de gevelschermen met dubbelgekromde vorm en meegolvende balkonhekken, en bevestiging aan het bestaande gebouw
Niet alleen de betonnen schermen hebben een dubbelgekromde vorm, ook de goudkleurige balkonhekken golven mee. Er zit geen recht stuk aan. Sierkaders en krullen versterken dit bijzondere effect. Uiteindelijk sluiten alle onderdelen – voor én achter de schermen – naadloos op elkaar aan, zodat het beeldbepalende 3D-geprinte beton van De Wadden & De Duinen prachtig in de schijnwerpers kan schitteren.
De oplevering staat gepland voor de zomer van 2023.
Opdrachtgever: Helder Vastgoed
Architect: Kokon Architectuur & Stedenbouw
Hoofdconstructeur: Ingenieursbureau Rijnders & de Groot
Constructeurbalkons in ultra-hogesterktebeton en frames in traditioneel beton: Pieters Bouwtechniek
Leverancier balkons in ultra-hogesterktbeton en frames in traditioneel beton: Hi-Con Nederland en Lammers Beton
Constructeur gevelschermen: Movares
Leverancier gevelschermen: Bruil
Balustrades, stalen constructiedelen en sierelementen en montage: Renovum
Hoofdaannemer: Aannemingsbedrijf A. Tuin Den Helder