Log in
inloggen bij Cement
Hulp bij wachtwoord
Geen account?
shop word lid
Home / Alle kennis / Artikelen

Implementatie coördinerend constructeur

Borgen van constructieve veiligheid (2) Rudi Roijakkers, Sander den Blanken - 5 april 2022

Om de constructieve veiligheid in de bouw te verbeteren, is er in het verbeterprogramma 'Veiligheid in de Bouw' onder meer gekeken naar de rol van de constructeur. Een werkgroep Constructieve Veiligheid is in 2021 gestart met de opvolging van eerdere acties. Een daarvan is de implementatie van de versterkte rol van de coördinerend constructeur.

In het kort

  • Diverse incidenten in het land van de afgelopen jaren hebben laten zien dat het bereiken van constructieve veiligheid in het gefragmenteerde bouwproces in Nederland niet vanzelfsprekend is en soms zelfs faalt.
  • In een verbeterprogramma ‘Veiligheid in de Bouw’ is onder andere gekeken naar de rol van de constructeur bij de verbetering van de constructieve veiligheid in alle fasen van de bouw.
  • Het voorstel is ervoor te zorgen dat er in elke fase slechts één constructeur eindverantwoordelijk is voor de constructieve veiligheid van het gehele bouwwerk.
  • De inzet van de coördinerend constructeur in de toetsing van het werk van deelconstructeurs moet veranderen van een inspanningsverplichting naar een resultaatverplichting.
  • Omdat kennis en ervaring de basis vormen voor een goed constructief ontwerp worden er eisen gesteld aan kennis en competenties van de coördinerend constructeur.
  • Het is het doel om de aangescherpte rol van de coördinerend constructeur zo veel mogelijk in te brengen in bestaande richtlijnen
  • Om de rol van de coördinerend constructeur tot zijn recht te laten komen, moeten constructieve ingenieursdiensten in veel gevallen op een andere wijze worden ingekocht.

Artikelenserie 'Borgen constructieve veiligheid'

Dit artikel is het tweede in de artikelenserie ‘Borgen constructieve veiligheid’ die Cement in samenwerking met VNconstructeurs in 2022 en 2023 publiceert. In de artikelenreeks wordt de manier belicht waarop procesverbeteringen moeten leiden tot meer constructieve veiligheid.

Naast het ontwerpen en berekenen is het borgen van constructieve veiligheid de kern van het vak van de constructeur. Diverse incidenten van de afgelopen jaren hebben laten zien dat het bereiken van constructieve veiligheid in het gefragmenteerde bouwproces in Nederland niet vanzelfsprekend is en soms zelfs faalt. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) trok stevige conclusies in 2018, naar aanleiding van de instorting van de parkeergarage in Eindhoven [1]. De bouw heeft nog onvoldoende lessen geleerd en te weinig verbetering laten zien om deze incidenten te voorkomen. In de aanbevelingen van de OVV werd met name aangedrongen op een meer heldere verdeling van verantwoordelijkheden, het inrichten van professionele tegenspraak en het vergroten van het lerend vermogen. Het ging hen niet alleen om de parkeergarage Eindhoven, maar het was een optelsom van verschillende incidenten zoals Theater Schouwburg Het Park in Hoorn, het parkeerdek van het Van der Valkhotel in Tiel, de balkons van het woongebouw Patio Sevilla in Maastricht, de galerij van de studentenwoningen in Lent, het stadion van AZ in Alkmaar, de parkeergarage Bos & Lommerplein in Amsterdam en meer recent (2021) Stadion De Goffert in Nijmegen.

Zoals in het eerste artikel van deze serie ‘Werken aan constructieve veiligheid’ [2] is aangegeven, hebben de vijf partijen die door de OVV zijn aangeschreven (VNconstructeurs, Koninklijke NLingenieurs, Koninklijke Bouwend Nederland, Governance Code Veiligheid in de Bouw, en het Opdrachtgeversforum in de Bouw) naar aanleiding van de oproep de handen ineen geslagen. Samen zijn ze het verbeterprogramma ‘Veiligheid in de Bouw’ gestart. Om het programma te implementeren hebben deze vijf partijen gezamenlijk een stuurgroep, kerncoalitie en werkgroepen ingericht, waaronder de eerdergenoemde werkgroep Constructieve Veiligheid. In het programma is onder andere gekeken naar de rol van de constructeur bij de verbetering van de constructieve veiligheid in alle fasen van de bouw.

Een deel van het gedachtegoed van het verbeterprogramma heeft inmiddels zijn weg gevonden naar de BRL 5022: ‘Engineering van bouwwerken in de woning- en utiliteitsbouw door de coördinerend constructeur’ [3].

Voorstellen borgen van de constructieve veiligheid

De belangrijkste door de stuurgroep van het verbeterprogramma ‘Veiligheid in de Bouw’ vastgestelde voorstellen ten aanzien van het borgen van de constructieve veiligheid zijn:

  • Eén eindverantwoordelijke op constructieve veiligheid in elke fase van het ontwerp
  • Resultaatverantwoordelijkheid voor de coördinerend constructeur
  • Eisen aan kennis en competenties van constructeurs

Deze voorstellen worden in dit artikel nader toegelicht, soms aangevuld met relevante passages uit de BRL 5022 [3].

Eén eindverantwoordelijke op constructieve veiligheid in elke fase van het ontwerp

De OVV constateert in zijn onderzoek naar constructieve veiligheid [1] onder andere dat de versnippering in de bouwketen een organisatorische complexiteit met zich meebrengt, die de kans op veiligheidsgebreken vergroot. Dit is jaren door de bouwsector als een gegeven beschouwd. De OVV beargumenteert dat opdrachtgevers en opdrachtnemers zich moeten realiseren dat bij elk project opnieuw een keuze moet worden gemaakt in de mate van complexiteit van het proces. Een opdrachtgever kan bijvoorbeeld voorwaarden stellen aan de mate van onderaanneming en uitbesteding. Een opdrachtnemer op zijn beurt kan ook zelf besluiten dat het vanwege de complexiteit van een project beter is de constructieve taken niet in onderaanneming op te splitsen.

Veiligheid is gebaat bij duidelijke taak- en rolverdelingen en daarmee ook bij zo min mogelijk versnippering van taken en werkzaamheden en dus het beperken van overdrachtsmomenten.

Ten aanzien van de rol van de constructeur zien we deze versnippering ook. In figuur 2 is een schema getekend dat de rol van de constructeur toont in veel projecten van de afgelopen jaren. Over deze rol is het volgende te zeggen:

  • De ontwerpend constructeur, vaak aangesteld door de opdrachtgever, stelt het constructief ontwerp op. Maar vanaf een bepaald moment deelt hij deze taak met de coördinerend constructeur, vaak aangesteld door het bouwbedrijf.
  • Het bouwbedrijf stelt een aantal deelconstructeurs aan, ieder verantwoordelijk voor deelaspecten zoals staalberekeningen of berekeningen van betonnen producten.
  • De coördinerend constructeur heeft geen ontwerpverantwoordelijkheid. De ontwerpend constructeur kan zijn ontwerp niet tot in uitvoering borgen.
  • In de overlap tussen beide rollen zijn er leemtes en dubbelingen. Dit is een potentiële bron van onveiligheid.

Volledige bericht lezen?

Het volledige item is gratis beschikbaar voor onze leden.
Nog geen lid? meld u aan bij ons netwerk.

Reacties

BubbleDeck International LWC 08 april 2022 11:37

In bovenstaand artikel wordt weer verwezen naar de aanbevelingen die de OVV heeft gedaan naar aanleiding van hun onderzoek naar de gedeeltelijke instorting van de parkeergarage in Eindhoven. Op zich zijn de aanbevelingen die worden gedaan niet verkeerd, maar het is wel een open deur intrappen. De vraag is hierbij dan ook: wat zijn de aanbevelingen naar aanleiding van dit onderzoek eigenlijk waard, als men weet dat in het rapport van de OVV een vloer is onderzocht en is geanalyseerd die helemaal niet is toegepast in de parkeergarage?

x Met het invullen van dit formulier geef je Cement en relaties toestemming om je informatie toe te sturen over zijn producten, dienstverlening en gerelateerde zaken. Akkoord
Renda ©2024. All rights reserved.