In veel grote steden is bouwgrond dermate kostbaar en schaars dat voor nieuwe projecten steeds vaker de combinatie wordt gezocht met bestaande bebouwing. Goed voorbeeld daarvan is het OKU House, dat boven en tussen het bestaande Fashion House wordt geplaatst. Het project bestaat uit twee woongebouwen die deel uitmaken van de wijk-op-wijk in het gebied rond het World Fashion Centre in Amsterdam-West. Met een openbaar plein en loopbrug wordt de verbinding gelegd met de rest van het stedelijke gebied.
- Gesponsord artikel -
Het project, een ontwerp van KCAP Architect&Planners, wordt vanaf augustus 2021 gebouwd door Dura Vermeer in opdracht van vastgoedontwikkelaar Boelens de Gruyter. Beide gebouwen staan op funderingspalen en zijn onderling verbonden door een tweelaagse kelder, waarmee enorm veel woonoppervlak wordt toegevoegd. De palen en kolommen van één van de gebouwen gaan zelfs door de constructie van het bestaande Fashion House heen. Het stedenbouwkundige plan behelst in totaal vijf slanke schijven die als het ware zweven boven de oorspronkelijke bebouwing. Het plein tussen de gebouwen wordt met verschillende faciliteiten een levendige plek voor zowel bewoners als werknemers. Ook de toevoeging van veel groen en steigers aan het water zorgt voor een prettige omgeving.
“We zijn er nog wel even druk mee”, zegt constructeur en projectleider Hasana Haidari van Van Rossum Raadgevende Ingenieurs, het bureau dat al zeventig jaar bij projecten in de hoofdstad adviseert en momenteel de voorbereidingen treft voor de bouw van het naastgelegen Berghaus. Haidari blijft bij OKU House betrokken voor onder meer de berekeningen van de wapening en de controles van de staalconstructies en installaties. “Heel bijzonder”, noemt ze het project. “Er zit van alles in: bestaande bouw, nieuwbouw, beton, staal, sloopwerk en gedeeltelijk slopen en aanvullen van het Fashion House, dus het hergebruiken van de bestaande constructies. Heel speciaal hoe de nieuwbouw om het gebouw heen en er dóórheen gaat en we de bestaande inritvloer gebruiken om een mobiele kraan over te laten rijden.”
De integratie tussen de nieuwe en de bestaande bouw was meteen ook de grootste uitdaging. “De funderingspalen maken we door de oude keldervloer heen, tussen de bestaande palen. Het meest complexe puzzelstuk was om deze zo te positioneren, dat het gebouw en de fundering hier niet door beïnvloed worden. Met adviseur Crux hebben we aanvullend onderzoek gedaan, om te kijken wat er nog mogelijk was in de afstand tussen de palen. Dat heeft ons uiteindelijk iets meer speelruimte opgeleverd.”
Een andere belangrijke uitdaging was de constructie van de ogenschijnlijk willekeurig geplaatste sparingen in het ontwerp. “Het is een heel puzzelwerk geweest om die constructief mogelijk te maken. Hierbij hebben we gebruikgemaakt van Scia Engineer, voor de plaatberekeningen van de wanden met sparingen.” De vloeren en wanden van de nieuwbouw zijn van beton met sterkteklasse C30/37. De JumboDeck-vloeren kunnen zonder stempeling worden aangebracht. Dat verhoogt de bouwsnelheid, maar heeft wel iets extra gevergd van de detaillering rond het opleggen van de schil.
De staalconstructie, met als langste een overspanning van circa 20 m, behelst twee grote tafels van 17 m hoog. De constructie bestaat uit samengestelde kokerprofielen van 1 m hoog en elementen van 2 m breed, die geprefabriceerd worden. Hierdoor is het laswerk op de bouw minimaal. Onder de stalen kolommen staan grote poeren van 1,80 m dik en 30 m lang, zowel buiten als binnen in het bestaande gebouw, in de 3 m hoogte van de kelder. Haidari: “Daardoor zijn er geen grote sparingen in de begane-grondvloer nodig, blijft het bestaande gebouw intact en zijn tijdens de uitvoering geen extra verstevigingen nodig.” De stalen balkons worden achteraf gebouwd en gekoppeld aan korte consoles in de vloeren. Op het Fashion House komt een daktuin. “Vroeger waren ze wel wat zuinig met beton en wapening. Het dak is destijds alleen berekend op onderhoudsbelasting. We zijn nog niet zo ver in de verbouwing, maar tijdens de uitvoering wordt de capaciteit verhoogd.”
Bij de vertaling van het ontwerp werd nauw opgetrokken met alle bouwpartners. Van Rossum maakt daarbij gebruik van Revit-modellen in een online omgeving, zodat deze konden worden gedeeld met de partijen. In Scia Engineer zijn 3D-berekeningen gemaakt van de stalen tafelconstructie, waarin ook de betonwanden zijn meegenomen. Hiermee zijn de te verwachten doorbuigingen van de tafels onderzocht in relatie tot de glazen gevels die erop rusten.
Voor de vigerende regelgeving maakt Van Rossum gebruik van het Startpakket Constructeur van BRISwarenhuis. Dat wordt al sinds 2009 door alle constructeurs en projectleiders van het bureau geraadpleegd, met name voor de Eurocodes voor beton, staal en hout en de Eurocodes 0 en 1. “BRISwarenhuis is hier echt standaard. We gebruiken het ook bij alle andere projecten. Het is up-to-date, digitaal en het zoeken is eenvoudig. Je kunt het overal openen, of je nu thuis bent, op kantoor of onderweg. Een systeem dat we heel graag gebruiken. Door de heldere systematiek is het bovendien makkelijk navigeren. Vergelijk dat eens met papier, waarbij je mappen moet meezeulen en fouten niet uitgesloten zijn.”
Van Rossum is door zijn ervaring in de overwegend dicht bebouwde hoofdstad bijzonder sterk in complexe ontwerpen. Het bureau nestelt zich stevig in het bouwproces door zijn rol van adviseur van de opdrachtgever en aannemer en als onderdeel van het ontwerpteam. Haidari: “Het gaat ons niet alleen om het construeren, maar ook het integraal ontwerpen van de constructie en het meedenken met de andere disciplines, heel vroeg in het ontwerpproces. Wij zijn als constructeurs een soort vaste schakel vanaf het begin tot het eind, voor de architect, de aannemer en de opdrachtgever. Daarmee voorkomen we dat het ontwerp ergens in het proces mogelijk moet worden aangepast. Dat scheelt tijd en voorkomt ook dat je uiteindelijk zal moeten inleveren op de esthetica.”
Hoe ervaren het bureau dan ook mag zijn, volgens Haidari is elk project toch nét even anders. “Zeker projecten als deze. Je kunt bij een bestaand gebouw niet even snel in het beton kijken, of in de grond naar de staat van de fundering. Tekeningen uit het archief zijn vaak heel anders dan de uitvoering. Onze missie? We willen een gebouw zoveel mogelijk intact houden en er tegelijkertijd zoveel mogelijk uithalen, door met alle partijen mee te denken en de grenzen op te zoeken van wat de constructie in zich heeft.”
Wilt u meer weten over het ontwerp van het OKU House en de rol die BRISWarenhuis bij Van Rossum speelt, kijk dan op www.bris.nl. Voor informatie over het project kunt u mailen naar info@vanrossumbv.nl.