De sociale media hebben een belangrijke impact op ons dagelijks functioneren. In de taal die hierbij wordt gebruikt is het weglaten inmiddels gemeengoed. Een boodschap wordt verpakt met hashtags, afkortingen en smileys. Waar gaat het naartoe? Wordt dat de algemeen geaccepteerde manier waarop we in het komende decennium gaan communiceren?

In de architectuur is de kunst van het weglaten een bepaalde stroming. We noemen het minimalisme, dat de kracht van eenvoud nastreeft. Of we het aantrekkelijk vinden, en of je in dit soort objecten wil wonen, werken en recreëren is dan weer een ander verhaal. Een mooie metafoor in de kunst van het weglaten die wat dichter bij me staat, is die van de Spaanse bouwvakker Lorenzo Duran. Op zijn 36e zag hij een rups zich een weg door een groen blaadje eten. Dit gaf hem de inspiratie om in zijn kunst verschillende technieken van het snijden en knippen toe te passen. Na vele proefblaadjes heeft hij verfijnde kunstwerken gecreëerd uit gedroogde bladeren. Ik raad u aan zijn website te bezoeken.      

Ook in de constructieve wereld is de kunst van het weglaten inmiddels tot een bepaalde kunst verheven. Onder commerciële druk zijn er blijkbaar redenen verzonnen om werkzaamheden of adviezen weg te laten en door te schuiven naar andere partijen. Hierdoor is het de kunst voor de opdrachtgever om te beoordelen of constructies enige mate van samenhang hebben. Vandaag de dag stel ik vast dat het zelfs in mijn eigen werkomgeving een kunst is om vast te stellen of een en ander wel goed berekend is door derden. Een constructief industrieel product gaat inmiddels langs meerdere constructieve bureaus, met als resultaat dat als er echt iets aan de hand is, een discussie ontstaat wie er nu eigenlijk verantwoordelijk is.       

Nog zo’n fenomeen dat tot kunst is verheven: de zogenaamde kruisjeslijst. Gestart in 2004 als een hulpmiddel waarin taken en verantwoordelijkheden worden beschreven. En tel daarbij de DNR/STB, KIWA Criteria 73, Gedragscode van NEPROM, Kennisportaal Constructieve Veiligheid: stuk voor stuk kunstwerken in de ontwikkeling van kruisjeslijsten. En dan nog die aanvullende lijsten die binnen organisaties worden ontwikkeld. Allemaal producten waarin de kunst van het weglaten de ruimte krijgt om positie te nemen. Waarbij, als er sprake is van een dispuut, de leveringsvoorwaarden een rol gaan spelen. En daar is overigens sowieso al geen overeenstemming over. En dat allemaal om een constructief veilig bouwproject te realiseren.

Hoe lang gaat het nog duren tot het opzetten van een kruisjeslijst een aparte studie gaat worden? En de exacte vakken in de constructieleer naar de achtergrond gaan verdwijnen? Het zou een bijzonder slechte ontwikkeling zijn.

Ik spreek mijn hoop uit dat de kunst van het weglaten gekoppeld blijft aan architectonische objecten en presentaties. En dat we allemaal nu eens goed gaan kijken wat het gevaar is van het weglaten. Mijns inziens zal dat op het bouwkundige vlak tot een onveiligere leef- en werkomgeving gaan leiden.

Laten we onze verantwoordelijkheid nemen en in discussie gaan. Bezoek de Dag van de Constructeur op 22 mei 2019. Een mooie dag waar het thema verbinding aan de orde is en in het avondprogramma de constructieve veiligheid op de agenda staat. Ik hoop u daar te ontmoeten!