Met drie pubers thuis, vervloek je wel eens de mobiele telefoon. Dat apparaat is uitgevonden voor de communicatie met anderen, maar in een gezin zorgt het er toch niet voor dat er meer en duidelijker gecommuniceerd wordt. Ik denk soms het tegenovergestelde. Doordat iedereen tegenwoordig een mobiele telefoon heeft en we ook volop over dashcams, drones, slimme deurbellen en andere camera’s beschikken, zien we steeds vaker instortingen live op beeld. Dat doet het natuurlijk goed op (social) media. Enerzijds zijn we meer met elkaar verbonden en via de algoritmen van social media komen mogelijke interessante bijdragen ook sneller bij je aan. Maar misschien zit ik in de fuik van het algoritme gevangen? Anderzijds, worden er ook veel meer beelden gemaakt en geüpload. Zeker na een week met drie grote bruginstortingen, lijkt het wel of het er ook daadwerkelijk meer zijn.

Met behulp van de grote tech apps Copilot en Google vond ik daarover het volgende. Proske [1] concludeert dat het erop lijkt dat de laatste decennia de frequentie van instortingen afneemt. Vergelijken we echter de normen voor bestaande constructies met het ontwerp van nieuwe constructies, dan is voor bestaande constructies een hogere doelwaarde van de faalkans waarneembaar. Daardoor zou je wellicht een stijging verwachten. Maar, dat kwam (in ieder geval tot 2017) nog niet terug in de cijfers.
Zhang e.a. geven op basis van een review van meerdere artikelen en onderzoeken aan wat de belangrijkste oorzaken voor bruginstortingen zijn. Dit zijn ontwerpfouten, uitvoeringsfouten, hydraulische belastingen (overstromingen), stootbelastingen (aanvaringen/aanrijdingen) en overbelasting. De laatste drie zijn meestal wel duidelijk. Een jaar geleden in Baltimore was het duidelijk een aanvaring. Begin vorig jaar nabij Maastricht was het duidelijk een hydraulische belasting (gecombineerd met een aanvaring). Recent in België was het een uitvoeringsfout tijdens de sloop van de brug. Bij de brug in aanbouw in Zuid-Korea was het mogelijk een uitvoeringsfout, waarbij de launching gantry de liggers lateraal belastte, terwijl deze hiervoor niet (afdoende) gezekerd waren. Maar mogelijk is tijdens het ontwerp hier niet voldoende aandacht aan besteed? In de Filippijnen spreken de autoriteiten van overbelasting. Hoewel de brug uit 2014 pas dit jaar geopend werd voor alleen lichte voertuigen. Er zou tijdens het ontwerp drastisch bezuinigd zijn. Maar is overbelasting dan wel de echte oorzaak?

Eigenlijk zouden we als constructeurs ons meer hard moeten maken, dat er niet onnodig bezuinigd wordt of goedkope(re) keuzes gemaakt worden. Een (kleine) besparing nu, zoals op het honorarium van de constructeur, levert vaak grote kosten later op. De echte oorzaak vinden bij de instorting van de Carolabrug in Dresden, of het Polceveraviaduct (Morandibrug) in Genua is al lastiger. Daar spelen ontwerp- en materiaalkeuzes een rol. Maar ook de over de tijd toegenomen belasting en onvoldoende onderhoud. In beide gevallen maakten keuzes in het ontwerp, het vrijwel onmogelijk om deze bruggen goed te inspecteren, laat staan adequaat te onderhouden.

De brug in Dresden stortte (gelukkig) nagenoeg onder eigen gewicht in. Helaas loopt het niet altijd zo gunstig af. Juist als constructeurs hebben we dus een zeer belangrijke taak in het ontwerp. Daar kunnen we direct al het verschil maken. Niet alleen tijdens de bouw, maar zelfs vele decennia later. Onderweg naar mijn wintersportvakantie, vallen me altijd de recente viaducten over de A5 ten zuiden van Karlsruhe op. Dit stuk snelweg is als private concession (DBFM-contract) uitgevoerd. Om de voegen en opleggingen nabij de landhoofden goed en veilig te kunnen inspecteren (en te onderhouden), zijn met vaste trappen bereikbare bordessen met leuningen aangebracht. Bovendien is er veel ruimte tussen het brugdek en de landhoofden, waarbij deze ruimtes door gaasramen zijn afgeschermd tegen dieren. Zelfs bij hoge snelheden ogen deze ruimtes schoon en droog.

In mijn ogen is juist het nauwelijks kunnen inspecteren en onderhouden ook het grootste probleem bij de tand-nokconstructies in onze Nederlandse bruggen. Ik zeg en schrijf regelmatig dat we moeten leren van het verleden. Enerzijds omdat de constructeurs destijds zeker niet dommer waren dan wij. Wat zij zonder computers hebben weten te ontwerpen, getuigt van kunde en echte vakspecialisten. Anderzijds, moeten we zeker ook leren van minder handige details en oplossingen. Ook onder druk van budget, een architect of een opdrachtgever moeten we ervoor zorgen dat nieuwe objecten goed te inspecteren en onderhouden kunstwerken zijn, zodat de dalende trend van instortingen net als het bestaande areaal aan bruggen in stand gehouden blijft.

Referenties
[1]  Proske, D., Comparison of Bridge Collapse Frequencies with Failure Probabilities, 15th International Probabilistic Workshop, Dresden 2017.
[2] Zhang G., Liu Y., Liu J., Lan S., Yang J., Causes and statistical characteristics of bridge failures: A review, Journal of Traffic and Transportation Engineering, Volume 9, Issue 3, 2022.