Misschien loop ik wat hard van stapel met een lofrede, maar ik geloof er stellig in dat citizen developers de toekomst van ingenieursbureaus volledig gaan veranderen. Wellicht ten overvloede, maar voor diegenen die niet weten wat een citizen developer is [1]:

“Een citizen developer is een werknemer die applicaties creëert voor gebruik door zichzelf en anderen […] Zij rapporteren aan een andere business unit of functie dan IT”.

Met andere woorden: citizen developers zijn enthousiastelingen zonder formele IT-achtergrond die toch automatiseringen kunnen maken. Binnen een ingenieursbureau zijn dit bijvoorbeeld collega’s die bedreven zijn in computational design, Power Automate of kunnen programmeren in een taal als Python of C#. Zo maken ze het ontwerp met behulp van zelfgemaakte tools beter of formaliseren een workflow die eerder veel langer duurde. Ik vind ook dat bedreven Excel-schrijvers in deze groep vallen – hoewel zij natuurlijk al decennia bestaan en misschien nooit een lofrede kregen.

Bijna zonder uitzondering zijn citizen developers jonge collega’s die alles uit de kast willen halen om beter te ontwerpen. Althans, daar begint het vaak mee. De geest is uit de fles als duidelijk wordt dat productiviteit flink kan worden verbeterd, je jouw scope kunt uitbreiden (denk aan duurzaamheid) of het werk domweg vele malen leuker kan worden.

Het valt niet altijd mee om als citizen developer te starten. Enkele jaren geleden was er bij Arcadis nog niet veel geregeld om hen te ondersteunen. Ze stonden er dus alleen voor. Met wilskracht en het vermogen vele rollen te vervullen is de weg vrij gemaakt. Ik grap soms nog dat je als citizen developer ingenieur moet zijn, en daarnaast ook nog uitvinder, projectleider, visionair, salesman en een heel IT-team. Er is een aardige portie ambitie en talent nodig om dit avontuur aan te gaan. Bovendien kleur je buiten de kaders en dat is niet altijd makkelijk.

Een ingenieursbureau is een echte projectenorganisatie, waarmee ik bedoel dat het werk zich doorgaans kenmerkt als een project met een begin en een eind en waarbij de baten direct volgen. Dit organisatorisch model past niet goed op digitaliseringswerk, want daarbij gaat het vaak om een doorlopend traject zonder een harde deadline. De winst wordt pas in de toekomst gehaald, waarbij deze vaak ook nog zit in een verborgen verbetering zoals productiviteit. Daardoor belandt de ontwikkelingstijd in de tijd die overblijft als het wat rustiger is en verlopen ontwikkelingen tergend langzaam. Want wanneer is het tegenwoordig nu echt rustig? Een goede citizen developer moet dus in staat zijn om digitalisering als prioriteit te oormerken, samen met de rest van het bedrijf. Het helpt hierbij om digitalisering als een regulier project te beschouwen, waarbij de KPI’s worden vastgesteld en er achteraf wordt getoetst op de gehaalde verbeteringen.

Gelukkig worden de inspanningen vaak goed begeleid en positief ontvangen. Bij Arcadis zijn er nu opleidingstrajecten, budgetten om digitale ontwikkelingen te maken en zelfs een ‘innoverse’ – een plaats om je ideeën te pitchen en gelijkgestemden te vinden. Het wordt dus steeds gemakkelijker om te starten. De uitdaging is deels teruggebracht tot het hebben van een goed idee en het vermogen dit uit te werken. De voorwaarde is dat de organisatie wil veranderen naar een broedplaats voor innovaties en zich zo organiseert dat dit op gecontroleerde wijze tot stand komt. Ook zie ik steeds meer niet-citizen developmentcollega’s betrokken worden bij digitaliseringen, wat het draagvlak flink vergroot. Daarmee is de ontvangst van nieuwe tooling onder de collega’s beter, want de ontwikkeling is afgestemd op de praktijk en dus nuttig inzetbaar.

Citizen developers weten elkaar steeds beter te vinden binnen onze organisatie. Denk aan ‘digital teams’ en ook ‘communities of practice’, waar ze van elkaar leren hoe het anders kan. Over teams gesproken – als citizen developer ben je teamspeler pur sang. Ik heb zelf nog nooit een ‘lone wolf’ een succesvolle ontwikkeling zien doorvoeren in een bedrijf. Hoe beter je team, hoe groter je kansen.

Er zijn eindeloos veel redenen waardoor het geweldig is om citizen developer te zijn. Zelf vind ik het fantastisch om anderen te helpen met tools en te kunnen zeggen dat een automatisering het ontwerp een stukje beter heeft gemaakt. Of dat een automatisering de basis vormt voor andermans automatiseringen. Of denk aan het wauw-effect – als je een klant verstelt doet staan met de geboden kennis of snelle uitwerking. 

De veelzijdigheid van het de rol van de citizen developer maakt het werk uitdagend. Het biedt een unieke kans om meerwaarde te brengen. Voor de ingenieursbureaus de taak om deze talenten te ondersteunen. Zorg goed voor hen en laat ze jouw bedrijf naar het volgende niveau te brengen!


[1] Gartner Glossary, vertaald vanuit het Engels. https://www.gartner.com/en/information-technology/glossary/citizen-developer