Het is inmiddels alweer een paar jaar geleden dat ik mijn eerste column schreef voor Cement. Vandaag schrijf ik mijn slotakkoord. Het schrijven van deze columns heeft mij veel gebracht. Elke column leverde mooie gesprekken op over relevante maatschappelijke thema’s waar ik me bij betrokken bij voel. Vandaag kijk ik terug op de reis die ik de afgelopen jaren met jullie deelde.

‘Mevrouw, waar kan ik mijn jas ophangen?’ werd mijn meest gelezen column en maakte veel los in mijn omgeving. Vrouwen deelden hun ervaringen onder mijn LinkedIn-post; allemaal met een positieve en veelal humoristisch noot. Ik merkte dat het lezen van deze ervaringen van vrouwen, mánnen in mijn omgeving aan het denken zette. We werden ons bewust van de verschillen en het onderliggende verlangen naar meer diversiteit in onze sector. Ik dacht hieraan terug bij de verschillende koordelen uit de Messiah. Juist de diversiteit aan stemmen en toonsoorten maken het een prachtig stuk. Met alléén bassen en tenoren is het geheel incompleet. Ik ben heel benieuwd of er inmiddels aan de bestuurstafels iets veranderd is. Of er andere keuzes zijn gemaakt en er ook ruimte is gekomen voor de alt en sopraan.

Mijn eerste column schreef ik nadat ik, op de Betondag 2019 in een interview met Paul Lasseur, het woord ‘betonschaamte’ introduceerde. Het was bedoeld als oproep aan de sector om kennis en inspanningen te delen om daarmee de verduurzaming van beton te versnellen. Mijn uitspraak kwam net na de uitzending van het programma Tegenlicht met als thema houtbouw. Zaten we toen als sector wellicht nog wat in de ontkenning, nu – ruim drie jaar later – is het een vanzelfsprekendheid dat we ons daarvoor gezamenlijk inspannen. Toen we als Voorbij Prefab ons CO₂-arme beton lanceerden, kozen we er bewust voor om het niet te patenteren en juist onze kennis met iedereen te delen. Daarbij stelde ik wel een belangrijke voorwaarde: je kunt niet alleen komen ‘halen’, ik verwacht dat je ook brengt. Inmiddels werken we in diverse samenstellingen aan innovaties. Geopolymeerbeton, gecalcineerde klei, vulkanisch as, allemaal gezamenlijke onderzoeken met collega-betonfabrieken. We delen kennis en onderzoeksresultaten met elkaar. Dat dit zo goed is gelukt, doet me persoonlijk erg goed. Nog steeds lees ik met een grote glimlach alle labonderzoeksresultaten.

De rode draad in bijna al mijn columns is de verduurzaming van beton. Ik heb mijn reis open gedeeld; een reis waarvan ik niet wist of deze zou leiden tot een goed resultaat en een gewenste bestemming. Telkens ontving ik direct na publicatie van een column veel berichten van mensen met ideeën en suggesties. Soms leidden die tot ontmoetingen en samenwerkingen. Alle samenwerkingen die we zijn aangegaan, heb ik te danken aan het open delen van mijn ambities. Door me uit spreken en een oproep te doen, op een podium, in een artikel of via deze columns. Voor mij is het duidelijk: delen is vermenigvuldigen.

Alhoewel mijn vuur nog lang niet is gedoofd, is dit wel mijn slotakkoord. Tijd om het stokje door te geven en een ander geluid de ruimte te geven.
Een groot woord van dank aan Cement om mijn gedachten een podium te geven en mijn ideeën breed te kunnen delen. Dank voor alle reacties en inspiratie. Laten we deze positieve vibes vasthouden.

Tot slot nog een advies aan de echte techneuten (als constructeur mag ik het zeggen). Start niet pas met delen als je met tevredenheid terugkijkt en weet hoe alles zit en werkt. Deel juist je zoektocht, en laat je inspireren door anderen. Daarmee ontwikkel je veel sneller, hoef je minder hard te werken en is het ook nog eens heel leuk! Dan wordt het een samenspel. Dan vormen we met elkaar een orkest met enorm veel kennis en ervaring. Voeg daaraan een diversiteit aan klanken en kleuren toe, dan zit ik op het puntje van mijn stoel. Als we op elkaar ingespeeld raken, hebben ook wij genoeg aan een klein knikje. Dan staan de vakman en vakvrouw vooraan op het podium te schitteren. Amen!