Heen via Frankrijk. Mooie wegen, prima infrastructuur. Elk jaar weer het gevoel dat de tol daarvoor wel wat hoger wordt. Wil ik daarvoor nog wel betalen?

In Italië aangekomen over een mooie bergpas heb ik me verbaasd over een toren in Bologna. Superslank, 97 meter hoog, gebouwd in 1260 en…helemaal van baksteen! Toegegeven: er zitten niet veel ramen in.

Terug via Duitsland. Museum meegepakt in Stuttgart. Strak en degelijk gebouwd, prima architectuur en verzorgd tot in de puntjes. Wel weer eindeloze Baustelles om de weg een beetje naar Frans niveau te krijgen. Maar ja, mag je klagen als het gratis is?

Terug in Nederland blijkt een brug bij Genua constructief niet veilig. We gaan ook weer verder met de breedplaten. Sinds het bezwijken van de parkeergarage in Eindhoven is meer duidelijk geworden over het bezwijkmechanisme dat kan optreden tussen breedplaat en druklaag bij plaatnaden. Vervolgonderzoek is opgestart met als doel te komen tot aanpassing van de regelgeving, duidelijkere rekenregels en misschien beperkingen aan het toepassingsgebied? Dit gaat ons over een tijdje dus helpen met het uitwerken van nieuwe gebouwen.

Maar hoe zit het dan met de gebouwen die we in tussentijd moeten uitwerken? En met die gebouwen die al gebouwd zijn en nu in de problemen zitten? Ophangwapening om delaminatie tegen te gaan is vaak niet aanwezig. De maximale schuifsterkte die we aan het afschuifvlak mogen toekennen is nog ongewis. De overheid laat het initiatief over aan de markt. Misschien te begrijpen, omdat niet in elke privaatrechtelijke situatie kan worden ingegrepen.

Iets meer centrale regie is toch wel nodig. De inventarisatie van de bestaande gebouwen overlaten aan de gemeentes was niet echt een succes. Iedereen heeft z’n eigen aanpak en veel gebouwen worden meerdere keren gecheckt, omdat ingenieursbureaus, eigenaren, ontwikkelaars en aannemers ook willen bekijken of ‘hun’ gebouw wel veilig is. Niet het meest efficiënt kun je achteraf zeggen.

Vanuit VNConstructeurs proberen we hier iets aan te doen en is het gelukt de krachten een beetje te bundelen. Betrokken mensen van aannemers, leveranciers, adviesbureaus, gemeente en de RVB hebben elkaar opgezocht met als doel de kennis die er nu wel is te delen. In mei 2018 hebben we een goed bezocht seminar georganiseerd waar openhartig kennis is gedeeld over de verschillende oplossingen die in ontwikkeling zijn. Toch is dat nog niet genoeg. Gebouweigenaren of minder ingevoerden in de bouwwereld vragen zich af waarom het zo lang moet duren. En is er wel een probleem? Al die gebouwen staan toch nog steeds?

“Is er wel een probleem? Al die gebouwen staan toch nog steeds?”

Het antwoord is dat het lang duurt, omdat de regie georganiseerd moest worden en het bezwijkmechanisme van veel parameters blijkt te kunnen afhangen. Bedenk je hierbij nog een versterking dan kan het de complexiteit van het gehele mechanische nog een stuk groter maken.

Hebben we dan een probleem? Tja, er is er wel eentje ingestort, waarbij het nog veel erger had kunnen aflopen. De Morandi-brug zou ons kunnen leren dat de grenzen opzoeken met innovatieve constructies ook veel later tot problemen kan leiden. Die toren in Bologna is echt niet de eerste toren die proefondervindelijk werd gebouwd en ook nog in één keer goed was. Sterker: direct ernaast staat er één zo scheef als die van Pisa. In Duitsland is in het verleden veel meer onderzoek naar breedplaten gedaan en is er ook een grens gesteld aan de zwaarte van de koppelwapening. Misschien had ons dat in Nederland ook wel voor problemen kunnen behoeden. Onderzoek dus, dat natuurlijk veel geld kost. Willen we daar voor betalen? Dat museum in Duitsland was echt niet goedkoop. Het onderhoud aan die wegen blijkt ook een prijs te hebben.

“De grenzen opzoeken met innovatieve constructies kan ook veel later tot problemen leiden”

En wie is we? De overheid heeft zich teruggetrokken uit normalisatie en onderzoek. In de competitieve en versnipperde bouwwereld blijkt het lastig privaat geld te regelen. Het mag toch niet alleen afhangen van een handvol betrokken vrijwilligers? Onderzoek naar goede, veilige en permanente oplossingen voor de bestaande gebouwen met probleembreedplaten lijkt toch domweg nodig. Dat is wat we kunnen leren. Een beetje slim geregisseerd onderzoek en in het algemeen belang van de bouw. Hoe pakken we dat samen op?