Opwaardering Station Tilburg Nieuw vierde perron op bestaande noordelijke entree 1 Vierde perron met nieuwe overkapping en rechts de bestaande monumentale overkapping 1 6? CEMENT 4 2024 Het kloppende hart van Station Tilburg bestaat uit de stations- passage die rond 2014 is gereali - seerd (zie Cement-artikel 'Verbouwing station Tilburg' uit Cement 2014/4). De afgelo- pen periode is gewerkt aan het aanpassen van de bestaande constructie ter plaatse van de noordelijke entree (fig. 2). Deze is omge- bouwd/uitgebreid tot perron, de constructie is versterkt, er is een technische ruimte ge- bouwd en er zijn een perronoverkapping met en enkele nieuwe stijgpunten (lift, trap, roltrap) gerealiseerd (fig. 3, 4 en 5). Constructief ontwerp bestaande noordelijke entree De noordelijke entree, die eerder is gebouwd met als idee er later een perron op te kunnen maken, bestaat uit geprefabriceerde beton - nen vloerplaten die worden gedragen door stalen portalen in langsrichting (aan beide zijden) en dwars daarop stalen dwarsbalken. In het oorspronkelijke ontwerp van de balk - structuur was al rekening gehouden met het aanbrengen van nieuwe stijgpunten, door het aanbrengen van sparingszones, die waren dichtgelegd met kanaalplaten. In de funde- ringsplaat waren in 2014 evenwel geen lift- en roltrapputten opgenomen. De langs-/dwarsbalken zijn voorzien van deuvels ten behoeve van constructieve samenwerking tussen het staal en het beton. De prefab vloerplaten zijn gekoppeld door middel van gains en stortstroken. De horizontale stabiliteit wordt ver- zorgd door drie dwarswanden (waarvan twee grondkerend) en een langswand (grondkerend). Het geheel is op staal gefun - deerd. In het navolgende worden achtereen - volgens de technische ruimte, de overkap- ping, de versterkingsmaatregelen en diverse uitvoeringsaspecten toegelicht. Technische ruimte Tussen de oostelijk gelegen fietsenstalling en de stationspassage is een nieuwe technische ruimte gerealiseerd, in een bestaand spoor- lichaam. Hiervoor is een grondkerende be- tonconstructie gemaakt, waarvan het dak fungeert als perronvloer (fig. 4b). De con - structie moet lokaal de belastingen uit de nieuwe perronkap afdragen. Het hoofdprincipe van de constructie betreft een op staal gefundeerde betonnen grondkerende L-wandconstructie die hori - zontaal is verankerd met definitieve grout- ankers. Het dak bestaat uit een breedplaat- vloer die gedeeltelijk met een inpandige staalconstructie wordt afgedragen op de L-wand. Daar waar deze ruimte grenst aan de noordelijke entree, is de constructie PROJECTGEGEVENS project Tilburg PHS, vierde perronspoor opdrachtgever ProRail architect en technisch ontwerp cepezed / Arcadis ontwerpend constructeur Arcadis geotechnisch Adviseur Arcadis aannemer Dura Vermeer coördinerend constructeur Sweco betonleverncier Mebin Station Tilburg ondergaat momenteel een grootschalige transformatie, met als doel te voldoen aan de toenemende vraag naar reizigersvervoer. Belangrijke stappen zijn al gezet, zoals de bouw van een nieuwe passage, de renovatie van het iconische 'kroepoekdak' en de realisatie van twee grote rijwielstallingen. Nu is de realisatie van een nieuw zijperron, het 'vierde perron', aan de beurt. Een complexe klus vanwege de beperkte ruimte, de sterke raakvlakken met bestaand en het belang de hinder voor de reiziger zoveel mogelijk te beperken. CEMENT 4 2024 ?7 verankerd aan de betonconstructie van de noordelijke entree, aangezien de stijgpunten gedeeltelijk onderdeel zijn van de bestaande passage en de nieuwe constructie. De noordzijde van de technische ruimte is dichtgezet met een lamellengevel. Perronoverkapping Om voldoende comfort te kunnen bieden aan de reizigers, was het nodig een nieuwe perronoverkapping te realiseren, aangezien de bestaande monumentale perronkap niet tot het nieuwe perron reikt. Voor deze nieuwe overkapping moest een slanke constructie worden gerealiseerd, om te voorkomen dat het monument te veel aan het zicht zou worden onttrokken. De overkapping bestaat uit moment- vaste stalen dwarsportalen en is in langs- richting geschoord aan de liftconstructie, een stalen schacht die is geschoord aan de perronvloer. De basis van de dakconstructie bestaat uit twee langsbalken die de ruggengraat vormen waaraan rondom een uitkragend dak is bevestigd (fig. 5a). De uitkragende kop- zijden van de overkapping zijn demontabel gemaakt, zodat de overkapping in een later 2 Impressie noordelijke entree en vierde perron, bron: cepezed/ProRail 3 Bestaande noordelijke entree 2 IR. LUUK ALFRINK RC ConstructeurArcadis ING. DENNIS KOOIJMAN RC Senior Constructeur Arcadis ING. DIRK VAHL RC Constructief Adviseur Sweco ING. JOHAN ZUIDEMA RC Constructief Adviseur Sweco auteurs 3 8? CEMENT 4 2024 Noordelijke Entree Technische ruimte Spoormoot met voorgespannen trogbrug (sporen in dienst) Sparing t.b.v nieuwe trap Sparing t.b.v nieuwe li? en roltrappen Bestaande grondering versterkt met extra groutankers Nieuwe li?-/roltrappu?en; ontgraving onder gws in ondergrond met zand-/leemlagen en puinresten Extra kolommen Extra kolom Kapsteunpunten Fietsen- stalling Modulaire 'ruggengraat' Dwarsportalen op bestaand perron Kap geschoord aan li?schacht Nieuwe buig-/schij?rekbanden Nieuwe L -wand Noordelijke Entree Technische ruimte Spoormoot met voorgespannen trogbrug (sporen in dienst) Sparing t.b.v nieuwe trap Sparing t.b.v nieuwe li? en roltrappen Bestaande grondering versterkt met extra groutankers Nieuwe li?-/roltrappu?en; ontgraving onder gws in ondergrond met zand-/leemlagen en puinresten Extra kolommen Extra kolom Kapsteunpunten Fietsen- stalling Modulaire 'ruggengraat' Dwarsportalen op bestaand perron Kap geschoord aan li?schacht Nieuwe buig-/schij?rekbanden Nieuwe L-wand Noordelijke Entree Technische ruimte Spoormoot met voorgespannen trogbrug (sporen in dienst) Sparing t.b.v nieuwe trap Sparing t.b.v nieuwe li? en roltrappen Bestaande grondering versterkt met extra groutankers Nieuwe li?-/roltrappu?en; ontgraving onder gws in ondergrond met zand-/leemlagen en puinresten Extra kolommen Extra kolom Kapsteunpunten Fietsen- stalling Modulaire 'ruggengraat' Dwarsportalen op bestaand perron Kap geschoord aan li?schacht Nieuwe buig-/schij?rekbanden Nieuwe L-wand stadium met relatief weinig inspanning kan worden uitgebreid. Versterkingsmaatregelen Om de verticale lasten uit de overkapping op te kunnen nemen, zijn op kritische plaatsen de buig-trekbanden in het perrondek ver- zwaard met zwaargewapende opstorten, ge- integreerd in een overlaging over het gehele dek. Om het effect van deze overlaging te beperken, zijn gewichtsbesparende XPS- opvullingen toegepast op locaties waar dit vanuit de krachtswerking mogelijk was, bij- voorbeeld buiten de trekbanden (foto 7). Ook zijn lichte sandwichpanelen in het dak en een ETFE-vlakvulling in de lichtstraat toege- past. De nauwe samenwerking tussen archi - tect en constructeur in de ontwerpfase en de door opdrachtgever gegeven gelegenheid om te itereren, was hierbij onmisbaar. De fasering van de constructieve overlaging is verder toegelicht in tabel 1. 4 Doorsnede noordelijke entree (a) en technische ruimte (b) 5 Van boven naar beneden plattegrond (a) dakniveau, (b) passageniveau en (c) perronniveau 4a 4b 5a 5b 5c CEMENT 4 2024 ?9 Figuur 6 ? Van de Noordelijke Entree en de Technische Ruimte zijn separate rekenmodellen gemaakt omdat de dominante last in beide gevallen verschillend is. De interac?e is in een separaat model nader beschouwd. 6 6 Van de noordelijke entree en de technische ruimte zijn separate rekenmodellen gemaakt, omdat de dominante last in beide gevallen verschillend is. De interactie is in een separaat model nader beschouwd Ook aan de staalconstructie onder het dek zijn diverse aanpassingen doorgevoerd. Op locaties waar het aantal deuvels kritisch bleek te zijn, zijn extra stalen kolommen aangebracht, in totaal drie (fig. 5c). Vaak konden deze worden geïntegreerd in be- staande bouwkundige wanden. Door herschikking van de lasten was het nodig de buigsterkte van de verbindin - gen te verhogen. De verbindingen tussen vloerbalken onderling (delingen) zijn ver- sterkt met aan de onderzijde extra opgelaste staalplaten (fig. 8). Verder zijn drie bestaande dwarsdragers versterkt met een ingelast buisprofiel (Ø193,7/12,5) en zijn onbenutte sparingen in het lijf dichtgelast (foto 9). Hiermee is tevens de taaiheid van de con - structie vergroot. Aan weerszijden van het nieuwe trapgat zijn twee nieuwe HE400M balken gemonteerd, met daarop een beton - strook, die is geïntegreerd in de aangren - zende vloer. De aanpassingen aan de staal - constructie staan verder toegelicht in tabel 2. Ook voor de opname van de extra horizontale lasten moest de constructie worden ver- Tabel 1?Fasering constructieve overlaging Stap Hulpmaatregel(en) 1 Verwijderen bestaande dakafwerking (tegels, zand, O9 platen) op noordelijke entree Algemeen uitgangspunt alleen licht materieel toepassen op het dek tijdens de uitvoeringsfase 2 Verwijderen waterkerende afwerking ter plaatse van trekbanden / Afdichtingen ter plaatse van commerciële ruimten Specifieke maatregelen genomen ter plaatse van onderliggende in dienst zijnde commerciële ruimten 3 Opruwen betonconstructie noordelijke entree ter plaatse van trekbanden Ruwheid 3 mm voorgeschreven 4 Inlijmen (+/- 3500 stuks) stekken ten plaatse van trekbanden Hamerboren voorgeschreven 5 Aanbrengen trekbandwapening Keuring van de wapening 6 Aanbrengen XPS500-vulling (gewichtsbesparing) in de zones tussen de trekbanden 7 Aanbrengen druklaagwapening "35/50 mm dekking aan de bovenzijde Fijnmazige wapening i.v.m. scheurbeheersing Keuring van de wapening" 8 Storten trekbanden + druklaag Specifieke aandacht voor het betonmengsel 9 Nabehandeling Beton beschermen tegen uitdroging i.v.m. beheersen krimp 10 Storten krimpstroken / tijdvoegen Specifieke aandacht voor het betonmengsel 11 Nabehandeling Beton beschermen tegen uitdroging i.v.m. beheersen krimp 12 Herhaling van stappen 3 t/m 10 ter plaatse van technische ruimte 13 Aanbrengen scheuroverbruggende afwerklaag Volgens verwerkingsvoorschriften 10? CEMENT 4 2024 7 7 Overlaging perrondek bestaande uit lokale trekbanden, XPS-isolatie en betonnen druklaag 8 Versterkingen ter plaatse van delingen vloerbalken 9 Onbenutte sparingen in het lijf van dwarsbalken zijn dichtgelast Om de verticale lasten uit de overkapping op te kunnen nemen zijn op kritische plaatsen buig-trekbanden opgenomen 8 Tabel 2?Aanpassingen staalconstructie Onderdeel Locatie Plaatsing drie nieuwe kolommen onder de bestaande staal-betonligger As Q160, Q195 en Q260 Versterking vijf bestaande delingen in de staal- betonliggers As Q175, Q220 en Q240 As O240, O280 Versterking drie bestaande dwarsdragers door middel van ingelast buisprofiel Ø193,7/12,5 en dichtgelaste sparingen in het lijf As 225, 250 en 275 (tussen as Q en as O) Montage van twee nieuwe HE400M-balken aan weerszijden van het nieuwe trapgat As Q en as O 9 CEMENT 4 2024 ?11 Figuur 11 ? Fasering versterkingsmaatregelen staalconstruc?e perrondek Stap 1 Stap 2 Stap 2 Stap 3 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Stap 6 Stap 7 Stap 8 Stap 9 Stap 10 Stap 8 Stap 10 150 170 210 270 290 190 230 250 Q O K200/12,5 K200/12,5 B323,9/20 Betonwand Betonwand Betonwand HE400M ? Staal-betonligger HE400M ? Staal-betonligger HE340M HE340M HE340M HE340M HE340M HE400M HE400M HE400M ? Staal-betonligger Betonwand B323,9/20 B323,9/20 B323,9/20 B323,9/20 B323,9/20 B323,9/20 Figuur 10 ? Weergave trajectoriën hoofdspanningen. Voor de schijfwerking is gerekend met een interac?emodel (boven), een star ingeklemd model (midden) en een 'scharnierend' model (onder). Door met de omhullende lasten van de drie modellen te rekenen is een robuuste construc?e verkregen. sterkt. De betonnen plaat kon oorspronke- lijk, mede door de afwezigheid van vloerspa - ringen, de horizontale last als schijf afdragen. Door de realisatie van grote sparingen, is de interne krachtswerking echter gewijzigd. De horizontale dwarskracht zal naar ratio van stijfheid worden omgeleid via de resterende vloerdelen aan beide zijden van de sparing en hiermee lokale additionele momenten veroorzaken. Ook de windbelasting op de nieuwe overkapping zorgt voor extra hori - zontale lasten. Een bijkomend effect is de interactie met de technische ruimte. Door- dat de perronvloer doorlopend is uitgevoerd, ontstaat ter plaatse van de overgang naar de technische ruimte een horizontaal inklem - mingsmoment uit de schijfwerking. De be- staande vloerwapening en trekbanden wa - ren ontoereikend om de krachtsinwerking in de nieuwe situatie op te kunnen nemen. De extra momenten in het vlak van de schijf zijn afgewapend met extra schijf-trek - banden in de constructieve overlaging. Deze trekbanden vallen soms samen met de eer- der genoemde buig-trekbanden, waarbij interactie tussen beide effecten optreedt. Om tot een economisch ontwerp te komen, is onderscheid gemaakt tussen cala - miteiten en reguliere ontwerpsituaties. Voor de bepaling van de lokale en globale momen - ten is gebruikgemaakt van verschillende schijfmodellen, met wel en geen effect van de koppeling met de technische ruimte (fig. 10). Er is hiervoor gekozen om tot een robuust ontwerp te komen. Uitvoeringsaspecten perron Twee belangrijke aspecten in de uitvoerings- fase van het nieuwe perron waren de volg- ordelijkheid van de afzonderlijke verster- kingsmaatregelen en de daarbij benodigde hulpconstructies. In verband met het draag - vermogen was het uitgangspunt daarbij dat de aanpassingen van de staalconstructie plaats moesten vinden voordat de overla - ging werd aangebracht en dat het perrondek 11 10 10 Trajectoriën hoofdspanningen. Voor de schijfwerking is gerekend met een interactiemodel (boven), een star ingeklemd model (midden) en een 'scharnierend' model (onder). Door met de omhullende lasten van de drie modellen te rekenen is een robuuste constructie verkregen 11 Fasering versterkingsmaatregelen staalconstructie perrondek De extra momenten in het vlak van de schijf zijn afgewapend met extra schijf-trekbanden 12? CEMENT 4 2024 AANPAK CONSTRUCTIEVE VEILIGHEID Constructieve veiligheid is een belangrijk aspect, waar terecht veel over is geschreven. Maar in de praktijk wordt dit aspect vaak niet expliciet gemaakt in constructieve ontwerpdocumenten. Het risico bestaat dat constructeurs zich voornamelijk richten op het ontwer- pen van een veilige constructie, terwijl de toekomstige fasen met betrekking tot kennisbehoud, verantwoordelijkheidsoverdracht en kwaliteitsborging onderbelicht blijven. Dit terwijl deze aspecten essentieel zijn voor het realiseren van een veilige constructie. Bij de realisatie van het vierde perron van Tilburg is er, in verband met het moeten verbouwen van een bestaand bouwwerk met hiaten, voor gekozen de ontwerpend constructeur en de coördine- rend constructeur als duo op te laten trekken in de uitvoeringsfase. Per deelobject is aangegeven wie voor welk aspect van het object verantwoordelijk is en welke aspecten er nog moesten worden uit - gewerkt. Om de uitgebreide dossierkennis mee te nemen in de uit -werking van het uitvoeringsontwerp is ervoor gekozen het defini- tieve ontwerp te laten toetsen door de coördinerend constructeur (als ingangscontrole) en het uitvoeringsontwerp te laten toetsen door de ontwerpend constructeur. Het vierogenprincipe heeft zich in de afgelopen decennia bewezen als een essentiële maatregel om interpretatiefouten van de verder uit te werken constructieve hoofdopzet te voorkomen. Door gere- geld constructieve overleggen te voeren tussen de ontwerpend constructeur en de coördinerend constructeur waren de lijnen tij- dens de uitvoeringsfasen kort en konden zaken snel en laagdrem- pelig besproken en opgelost worden. De onderlinge controle kan soms confronterend zijn in de ontwerpfasen, maar is des te belangrijker om realisatie van fouten te voorkomen. De ervaring op dit project is dat het vierogensysteem over en weer voor een verhoging van de kwaliteit heeft gezorgd. Tabel 3?Fasering versterkingsmaatregelen staalconstructie perrondek Stap Hulpmaatregel(en) 1 Het dichtlassen van de sparingen en inlassen van één buisprofiel in de dwarsdrager op as 275 Tijdelijke hulpconstructie CV3 2 Het vijzelen en per positie lassen van de versterking van de delingen in de hoofdliggers op as O280 en Q175 Vijzelkolommen onder de 'hangende' balk in de gerberligger toegepast 3 Het plaatsen en vijzelen van de kolommen op as Q160 en Q260 Vijzelkolom toegepast naast de nieuwe kolom as Q160 en tijdelijke hulp constructie CV3 4 Het plaatsen en vijzelen van de kolommen op as Q195 Vijzelkolom toegepast naast de nieuwe kolom 5 Het verwijderen van de kanaalplaatvloeren ter plaatse van het toekomstige trapgat Ondersteuningsconstructie toegepast (zie 'Ontsporings- en ondersteuningsconstructie') 6 Het per positie lassen van de versterking van de delingen op as O240 en Q240 Zwaarlaststempels toepassen onder de 'hangende' balk 7 Het vijzelen en lassen van de versterking van de deling in de hoofdligger op as Q220 (fig. 8) Vijzelkolom toegepast onder de 'hangende' balk in de gerberligger 8 Het dichtlassen van de sparingen (fig. 9) en inlassen van één buisprofiel in de dwarsdragers op as 225 en as 250 Zwaarlaststempels toegepast aan de zijde van as O 9 Het aanbrengen van twee nieuwe HE400M-balken aan weerszijden van het trapgat Ondersteuningsconstructie in verband met staal-betonwerking ligger 10 Het aanbrengen van de aanstort (d = 300) mm aan weerszijden van de trapsparing Ondersteuningsconstructie toegepast (zie 'Ontsporings- en ondersteunings constructie') pas verder kon worden belast na het aan - brengen van de overlaging. De verschillende faseringsstappen met de bijbehorende maatregelen zijn in figuur 11 en tabel 3 weergegeven. Ontsporings- en ondersteunings- constructie In de uitvoeringsfase zijn diverse hulpcon - structies toegepast om de constructieve vei - ligheid tijdens de bouw te borgen. Eén van de bijzondere hulpwerken was de ontspo- rings-en ondersteuningsconstructie nabij het trapgat. Deze hulpconstructie hangt samen het verwijderen van de kanaalplaat- vloeren waarmee het trapgat in het bestaan - de dek in 2014 was dichtgelegd. Deze hulp- constructie vervulde in de bouwfase de volgende functies: het borgen van de horizontale stabiliteit van het bestaande dek in het geval van trein- ontsporing (belangrijk aangezien er reizigers onder het bestaande dek aanwezig zijn); het dragen van het gewicht van de te ver- wijderen kanaalplaatvloer met druklaag tijdens het inzagen; het dragen van het stortgewicht van de nieuw te maken betonstroken aan weers- CEMENT 4 2024 ?13 Rondom dichtzetten met houten schotten Underlayment d =18 mm Kinderbalken 59 x 156 mm h.o.h. 490 mm Onderslagbalken HE140B Kolommen HE180B Verbanden L50/50/5 Randprofiel HE100B Figuur 12a en 12b ? Ontsporings- en ondersteuningsconstructie zijden van de trap inclusief de staal-beton - ligger (HE400M). In figuur 12 is de hiervoor toegepaste con - structie afgebeeld. De buitenste portalen functioneren als ontsporingsconstructie. Het middenportaal functioneert uitsluitend als drager voor de ondersteuningscon - structie. Overlaging? In de uitvoeringsfase is ervoor gekozen geen tegels te verlijmen op de con - structieve overlaging maar de constructieve overlaging te voorzien van een scheurover- bruggende afwerklaag. Daarnaast is in de uitvoeringsfase besloten de overlaging ? om esthetische redenen ? door te zetten tot aan de oostzijde van de technische ruimte, om aan te sluiten op de fietsenstalling. De ge- maakte keuzes hebben gevolg gehad voor de uitvoeringswijze, de wapening en het beton - mengsel. Vanwege de grote lengte van de con - structieve overlaging is ervoor gekozen deze uit te voeren met tijdvoegen (stortstroken). Het doel van deze tijdvoegen was het be- heersen van de krimpeffecten. De wapening in de overlaging is uitge- rekend op volledig verhinderde vervorming. In de berekeningen is rekening gehouden met temperatuurafname, vrijkomen van hydratatiewarmte, uitdrogingskrimp, auto- gene krimp en kruip. De toegepaste wape- ning is #Ø8-100 met in de lengterichting bijlegstaven Ø10-600. Deze wapening is gecontroleerd op een maximale scheurwijdte van w = 0,2 mm. De wapening is aangebracht op een dekking van 50 mm (ontwerpwaarde) met een minimum van 35 mm (op basis van EC2). De extra dekking is gebruikt om een - voudig het afschot in meerdere richtingen te kunnen realiseren. Het toegepaste betonmengsel (sterkteklasse C25/30, milieuklassen XC2, XD1 en XF2) is in overleg met de betontechnoloog geopti - maliseerd om de optredende krimp te beperken. Uitvoeringsaspecten technische ruimte De technische ruimte is in het talud van de spoordijk gebouwd en wordt belast door gronddruk en belasting vanuit het spoor. In de bouwfase kon voor het maken van de L-wand gebruik worden gemaakt van de damwandconstructie die deels rond 2014 was aangebracht. Omdat het aanlegniveau van de technische ruimte lager is dan het aanlegniveau van de naastgelegen gebouwen en dus dieper moest worden ontgraven, is de damwandconstructie versterkt met een extra rij groutankers (foto 13). De oorspronkelijke damwanden waren uitgevoerd als tijdelijke grondkering, waarbij ervan werd uitgegaan dat deze zouden wegroesten, onder andere door zwerfstromen, en op den duur hun functie zouden verliezen. De betonnen L-wand - constructie neemt deze grondkerende Eén van de bijzondere hulp- werken was de ontsporings- en ondersteunings- constructie nabij het trapgat 12a 12b 12 (a) Ontsporings- en (b) ondersteuningsconstructie 14? CEMENT 4 2024 Verhinderde vervorming? Vanwege de rol- trappen die vanaf de begane grond van het entreegebouw op het perrondek van de technische ruimte landen, is de nieuwe be- tonconstructie van de technische ruimte direct aan de bestaande betonconstructie van het entreegebouw gekoppeld. Een dila - tatie, en dus vervorming, tussen beide bouw- delen is niet wenselijk vanwege de aanwezig - heid van de roltrap hier. Onder andere functie over voor de ontwerplevensduur van 100 jaar. De extra groutankers zijn dubbel ge- isoleerd uitgevoerd, in verband met zwerf - stroomcorrosie, en zijn doorgekoppeld naar de betonconstructie van de L-wand, om zo de horizontale krachten uit gronddruk en treinverkeer op te kunnen nemen. De anker- koppen zijn permanent inspecteerbaar (foto 14), en de ankers zijn overgedimensio- neerd ter compensatie van potentiële anker- uitval. De betonnen L-wand is aan de onder- zijde tegen de damwand aan gebouwd, zodat de horizontale druk direct door de betonconstructie en de groutankers kan worden opgenomen. Aan de bovenzijde van de wand is de betonconstructie vrijgehou - den van de damwandconstructie en is de ruimte gevuld met schuimbeton. In het onderste deel van de wand zijn inkassingen opgenomen waarin de groutankers zijn verankerd. De groutankers zijn vanwege obstakels in de ondergrond van eerdere bouwwerkzaamheden en als gevolg van toleranties tijdens uitvoering onder ver- schillende hoeken geplaatst. Van ieder groutanker is de hoek en de helling achteraf ingemeten en is een unieke bekisting voor de inkassing gemaakt. 13 Versterkte damwand bij de technische ruimte 14 Inspecteerbare ankerkoppen 14 13 CEMENT 4 2024 ?15 Bestaande Passage Noordelijke entree Lift/roltrapput Kolom As Q275 Kolom As O275 Spoordragende kolom (trogligger) Bestaande kolom Bestaande kolom Nieuwe kolom 3 260 270 250 280 280 5 O Q `` Kolom As Q275 Kolom As 0275 Spoordragende kolom Lift/Roltrapput Perrondek Staalconstructie Liftschacht Jetgroutwand (9 kolommen) Jetgroutwand Spoortrog Bestaande passage Perronkap `` ```` Figuur 15 en 16 Bestaande Passage Noordelijke entree Lift/roltrapput Kolom As Q275 Kolom As O275 Spoordragende kolom (trogligger) Bestaande kolom Bestaande kolom Nieuwe kolom 3 260 270 250 280 280 5 O Q `` Kolom As Q275 Kolom As 0275 Spoordragende kolom Lift/Roltrapput Perrondek Staalconstructie Liftschacht Jetgroutwand (9 kolommen) Jetgroutwand Spoortrog Bestaande passage Perronkap `` ```` Figuur 15 en 16 15 Plattegrond maatregelen bij liftschacht 16 Doorsnede maatregelen bij liftschacht door de koppeling van de nieuwe constructie aan de bestaande constructie is er sprake van verhinderde vervorming. Ook de schuifweerstand van de beton - vloer met de ondergrond bleek zodanig groot te zijn dat ook hier enigszins sprake was van verhinderde vervorming. Boven - dien zorgde de haakweerstand van de vloer in de damwandkassen voor verhinderde vervorming. Er is in overleg met de bouwer, de betontechnoloog van de betonleverancier, de ontwerpend constructeur en de coördine - rend constructeur gekeken naar krimpbe - perkende maatregelen. Echter door de hoge eisen die het contract stelde aan de toe te passen milieuklasse met daaraan gekoppeld een hoog cementgehalte, waren de mogelijk - heden hierin beperkt. Om te voorkomen dat door krimp van de nieuwe constructie te gro - te trekspanningen in de bestaande construc - tie zouden optreden, is ervoor gekozen om ook hier een tijdvoeg toe te passen. Daarbij is er een strook van circa 1,0 m in de vloer en in de grondkerende wand tussen het bestaande en nieuwe beton vrijgehouden. Circa vier we - ken na het storten van de laatste fase van de wand zijn deze tijdvoegen alsnog gestort. Uitvoeringsaspecten inpassing lift en roltrappen Een belangrijk onderdeel van het project was de realisatie van een vaste trap, lift en roltrappen naar het nieuwe perron. Met name de toepassing van de lift en de roltrap was complex aangezien hier in het oor- spronkelijke ontwerp uit 2014 maar beperkt rekening mee was gehouden. De positie van de liftput/roltrapput is zodanig dat deze conflicten geeft met de be- staande draagstructuur van de noordelijke entree en de passage. Als gevolg van sloop- werk en ontgravingswerkzaamheden moes- ten resterende funderingsonderdelen wor- den ontlast of extra gesteund. Zo moest er moest een oplossing worden gevonden voor de bestaande perrondragende kolommen (op as O275 en as Q275, fig. 15 en 16). Daar- naast moest de spoordragende betonkolom in de passage zijn functie blijven behouden met een maximaal toelaatbare zakking van 3 mm. In de uitvoeringsfase zijn hiervoor de volgende oplossingen gekozen: tijdelijk functievrij maken van de perron - dragende kolom op as Q275 door middel van tijdelijk gevijzeld hulpwerk; borgen van de dragende functie van de kolom op as O275 en de spoordragende kolom in de passage door middel van een wand bestaande uit negen jetgroutkolommen. Hulpconstructie? Het functievrij maken van de kolom op as Q275 is uitgevoerd door mid - del van een hulpconstructie. Deze hulpcon - structie bestond uit (zie ook figuur 17): 15 16 16? CEMENT 4 2024 Bestaande passage Noordelijke entree Sparing liftput Jetgroutkolommen (9 stuks) Kolomlasten Figuur 18 ? Plaxis berekening jetgroutwand 260 270 280 290 5 Lift/Roltrapput Lift/Roltrapput Tijdelijk te verwijderen kolom as Q275 A HE240B B HE240B C HE240B D HE240B E HE240B HE450B Nieuwe kolom as Q260 Bestaande kolom as Q275 Bestaande kolom as O275 Pos. A Pos. B Pos. C Pos. D Pos. E Ligger HE450B Contour Lift/Roltrapput HE400M Staal -betonligger HE400M Staal-betonligger HE400M Staal -betonligger Bestaande dwarsdragers HE340M (3x) Onder het perrrondek Positie A t/m E Vijzelkolommen HE240B ten behoeve van het functievrij maken van de bestaande kolom op as Q275 Nieuwe kolom as Q260 Figuur 17 ? Hulpwerk functievrij maken perrondragende kolom as Q275 vijzelkolommen HE240B op positie A t/m C onder de bestaande staal-betonligger op as Q; een portaal halverwege de liftschacht (op as P) met vijzelkolommen HE240B (D en E) en ligger HE450B. Voor elk van de vijzelkolommen is berekend welke belasting moest worden gevijzeld. In een werkplan is de vijzelvolgorde vastgelegd en zijn tevens de stopcriteria per vijzelkolom aangegeven (zowel kracht en vervorming). De te vijzelen belasting is gerelateerd aan de berekende aanwezige permanente belas- ting. Deze hulpconstructie is ook gebruikt voor enkele versterkingsmaatregelen in de staalconstructie. Zodra de betonconstructie van de lift/roltrapput voldoende uitgehard was en deze versterkingen uitgevoerd waren, kon de kolom op as Q275 worden terugge- plaatst. De hulpconstructie is vervolgens verwijderd. Jetgroutkolommen De dragende functie van de kolommen op as O275 en van de spoordragende kolom in de passage zijn geborgd door een wand te maken bestaande uit jetgroutkolommen. Hiermee werd het mogelijk om naast de in dienst zijnde spoorbereden fundering, 17 Hulpwerk functievrij maken perrondragende kolom as Q275 18 PLAXIS-berekening jetgroutwand 17 18 CEMENT 4 2024 ?17 een afgraving, de verdiepte lift en roltrap- putten te realiseren. Er zijn in de bestaande vloer sparingen geboord waarna deze jet- groutwand in een aantal stappen kon wor- den gerealiseerd. Eerst werden de vier pri - maire jetgroutkolommen gemaakt en na 48 uur wachttijd de resterende vijf secundaire. Het ontwerp van de wand is gemaakt met behulp van een 3D-PLAXIS-model. In dit model is een gedeelte van de bestaande passage en een deel van de noordelijke entree ingevoerd (fig. 18). Door middel van dit model is aangetoond dat de zakking van de spoordragende kolom ruim binnen de vereiste 3 mm valt. Uit monitoring tijdens de uitvoering bleek dat de daadwerkelijk opge- treden zetting verwaarloosbaar was. Op zijn Tilburgs Met de uitbreiding van Station Tilburg is de volgende stap gezet in de verdere ontwikke- ling van deze infra-hub. Het fundament van deze succesvolle verbouwing ligt in de nau - we samenwerking en betrokkenheid van de opdrachtgever, architect, ontwerpers, con - structeurs, bouwer en nijverheid van het uitvoerend personeel. We zullen ongetwij- feld voor alle betrokkenen spreken als we op zijn Tilburgs het gevoel beschrijven als: dikke mik meej zuure zult. 19 Aanleg zandperron in noordelijke entree (nog geen overkapping zichtbaar) 19 18? CEMENT 4 2024