Nog meer bewijzen nodig? Ik ben opgegroeid in Castricum, een mooie plaats in Noord-Holland op de grens van de duinen en de polders. Een ideale plaats om als jonge jongen op te groeien, zou je zeggen. Dat was het ook en zo herinner ik het mij ook. Maar ik herinner mij ook dat na een prachtig winterse nacht met sneeuwval er 's ochtends een klein laagje zwarte as op de sneeuw lag. Resultaat van de noordwestenwind en de rook van Hoogovens bij IJmuiden. Als ik in de jaren zestig ? tijdens het inzamelen van zilveren melkflesdoppen voor de hongersnoodslachtoffers in India ? als jeugdige onheilsprofeet had voorspeld dat binnen veertig jaar de Hoogovens Tata Steel uit India zou heten, was ik meteen met zwaaiende sirenes per ambulance naar de dichtstbijzijnde krankzinnigeninstelling (dat heette toen nog zo) afgevoerd. Dat was trouwens Duin en Bosch in de duinen bij Castricum, het complex wordt nu omgebouwd tot luxeappartementen. Als ik dat uit de ambulance had geroepen, had ik waarschijnlijk een acute voorhoofdslobotomie gehad (dat deden ze toen nog graag bij onhandelbare patiënten). Terwijl ik in beide gevallen de waarheid sprak. Trouwens, ook de naam Tata Steel is merkwaardig voor Nederlandse begrippen; het klinkt als de geluidjes die een tevreden baby maakt: tata tata et cetera. We kunnen er dus om glimlachen, maar het blijft lachen als een boer met kiespijn.

Nog een vergane glorie in mijn ogen: Rijkswaterstaat. Vroeger een machtige organisatie die de Deltawerken uit de klei stampte. Terecht door Adriaan Geuze in een aflevering van Zomergasten opgevoerd als beeldmerk voor de scheppende ingenieur. Sinds die glorieuze tijden zijn de eisen van de tijd aan deze machtige organisatie gaan knagen. Alles moest efficiënter, marktconform en, zoals de Amerikanen het zo treffend omschrijven, lean and mean. Dat laatste betekent in gewoon Nederlands mager en gemeen. Dus snijden, concentreren, niet meer alles willen doen en vooral goedkoper. In de loop der jaren, na de voltooiing van de Deltawerken, trok de overheid zich terug uit het beheer van de openbare ruimte. Dit werd het meer en meer uitbesteed aan het bedrijfsleven, dat het efficiënter en vooral met minder geld zou kunnen doen. Niet meer een kunstwerk helemaal ontwerpen en berekenen, maar zeggen: 'we willen een brug van hier naar daar die aan deze eisen voldoet en hier is de zak met geld waarvoor het allemaal moet gebeuren. Wie wil hem bouwen? En waarschuw ons maar als het klaar is'. De gevolgen worden beschreven in de volgende parabel, waarin ik het trieste verhaal van de grote python Balli N en het uit de manage Rijwa ontsnapte renpaard Avijftien vertel.

Moedeloos zwierf de grote python Balli N door de stedelijke jungle van de Randstad, in de buurt van Rotterdam. Op zoek naar een prooi om zijn grote honger te stillen, want zo'n groot lijf is natuurlijk een machtig wapen maar heeft ook veel voedsel nodig. Al zijn soortgenoten had hij al opgegeten en eigenlijk was door de crisis in de gezondheidszorg het aantal prooien aanzienlijk gedaald. Moedeloos slingerde Balli N zich een weg langs gebouwen en rivieren.

Het renpaard Avijftien had al dagen geen eten gehad in de grote manege Rijnwa; eens een bijenkorf vol activiteiten, nu brandde nog maar hier en daar een enkel gloeilampje. Met een wanhopige ruk lukte het Avijftien zijn tuig te verbreken en opgelucht galoppeerde het ernstig vermagerde paard de vrijheid tegemoet, op zoek naar de eeuwige graasvelden.

De lezer zal begrijpen dat de paden van Balli N en Avijftien elkaar kruisten. Balli N schrokte gulzig Avijftien op, zonder goed na te denken of dat wel kon voor zijn vermagerde lichaam. Na een tijdje werd Balli N erg ziek, buikpijn, en het leek wel of Avijftien niet te verteren was. Op dat moment kwam er een Turkse natuurliefhebber langs die de lijdende Balli N met een stevige stok de hersens insloeg en zijn (mooie) vel afstroopte om er een tentje van te maken.

Sic transit gloria, zo vergaat de glorie. De weg van elke instantie van het Romeinse Rijk tot Ballast Nedam. Een troostende gedachte: op de puinhopen, ook van de maatschappij, groeien de mooiste bloemen.

Senior adviseur ABT bv / hoogleraar Structural Design Fac. Bouwkunde TU Delft

Cement start met ingang van nummer 2015/6 met een nieuwe serie columns. Rob Nijsse zal, onder de titel 'Visie van de werkvloer', daarin een aantal actuele kwesties op een directe en komische manier bespreken.