Als er geen ei is, is er ook geen kip! Ik heb met verbazing de discussie aangehoord over ‘de kip en het ei’. We zijn het wellicht al weer vergeten: de zaak rond het middel Fipronil. Het middel werd gebruikt om stallen makkelijker schoon en/of vrij te maken van bloedluis. Maar bij een bepaalde dosering bleek het schadelijk te zijn voor de consument. Het gevolg was dat twee ministeries naar elkaar wezen wie nou verantwoordelijk was voor deze situatie.

Als er geen constructeur is, is er ook geen gebouw! Voor het maken en controleren van een constructieve opzet en het ontwerp hiervan moet je hebben doorgeleerd. Dat moet ons een veilig gevoel geven. Constructieve veiligheid noemen we dit. Het beroep constructeur is dus heel belangrijk en het op niveau houden van kennis nog veel belangrijker. Maar die veiligheid wordt in de praktijk ondermijnt door een grote mate van versnippering van verantwoordelijkheden. Het ontwerpen en toetsen van industriële elementen wordt doorgeschoven naar een leverancier en de verantwoordelijkheid voor elke vorm van samenhang verdwijnt naar de achtergrond. Waren we in de Fipronil-affaire nog verbaasd over de ontstane problemen, in de constructieve wereld kun je er eigenlijk op wachten.

Vergelijk het eens met de medische wereld. Stel, je hebt een fysiek probleem. Je wordt opgenomen in het ziekenhuis en met enige vanzelfsprekendheid laat je je onder narcose brengen. Aansluitend leg je de verantwoordelijkheid van de vervolgactie volledig bij de chirurg neer. Waarom? Omdat je weet dat hij goed is opgeleid en deskundig is en zijn verantwoordelijkheid neemt. En bij het ontwaken ga je ervan uit dat alles weer in orde is. Of stel, je hebt een nieuwe heup nodig, een belangrijk onderdeel in het functioneren van het lichaam. Het is in feite een industrieel element, dat is getoetst, maar onder de verantwoordelijkheid van de chirurg wordt geplaatst. Hij is uiteindelijk verantwoordelijk voor de samenhang en het weer goed kunnen functioneren van het lichaam. Waarom lukt dit in de bouwwereld niet?

Terug naar de constructeur. Hij heeft een belangrijke rol in het goed kunnen functioneren van een bouwwerk en dus in onze leefomgeving en veiligheid. Ook hij is over het algemeen deskundig. Toch gaat het op diverse fronten nog steeds mis. Ook nu na het vervelende incident van afgelopen zomer in Eindhoven, ontstaan er weer situaties die lijken op het ‘syndroom van Hullie en Zullie’ (zie blog van juli 2016). Er moet echt iets veranderen. Het digitale tijdperk kan ons wellicht helpen in het parametrisch ontwerpen en honoreren, dit om een en ander echt SMART te maken. Een goede selectie van een constructief adviseur, de juiste leveringsomvang en taakbeschrijving en toezicht op de bouwplaats zou een stap in de goede richting zijn.

Tijdens een vakantie heb ik het boek gelezen dat ik bij mijn afscheid kreeg van een van mijn waardevolle oud-collega’s. De titel: ‘Kun je een rups leren vliegen’ geschreven door Jan Bommerez. Het gaat over de noodzakelijke sprong van verandering naar transformatie. Veranderen is iets wat je doet. Transformeren gebeurt vaak pas na een of meerdere doorbraken. De crux is dat zolang je vasthoudt aan allerlei overtuigingen, je dingen niet echt inziet. Als je gelooft dat de wereld plat is, dan zie je daar met je eigen ogen bevestiging van. In de bouw kunnen we hiervan leren. We moeten vanuit onszelf de transitie op gang brengen en zo het bouwproces veranderen. Ik raad u van harte aan kennis van dit boek te nemen, het is de moeite waard. Ik kan deze blog niet mooier afsluiten met een tweetal citaten uit het boek:

“Transformationeel leiderschap is alleen mogelijk als eigen belang niet langer de drijfveer is van het gedrag”

“Er komt een moment dat een individu onweerstaanbaar wordt en zijn acties alles doordringend. Dat moment komt als hij of zij zichzelf kan herleiden tot nul” - Gandhi