U weet het, inmiddels is er een abrupte rem gekomen op het prille herstel van de bouw. We zijn wederom beland in tijden van onzekerheid en hebben te maken met de volgende crises: PFAS en Stikstof. De gevolgen kent u ook: de bouw ging op slot omdat bouwvergunningen niet meer konden worden afgegeven en werken ernstige vertraging opliepen of stil kwamen te liggen. Om hier aandacht voor te vragen trokken we in grote getalen naar het Malieveld. De bouw mag niet op slot, was het credo en iedereen, inclusief de minister, was het hier mee eens. Er moest met spoed een oplossing gevonden worden voor deze problemen.

Dit laatste bevreemde me dan weer, omdat de problemen niet nieuw zijn. De schadelijke effecten van PFAS zijn al decennia bekend en het Europese stikstofbeleid is ook lang geleden met elkaar afgesproken. In plaats van tijdig voorbereidingen te treffen en actie te ondernemen, zijn de problemen genegeerd, vooruitgeschoven of gepoogd te ontwijken. Hierdoor is kostbare tijd verloren gegaan en moet er nu op het laatste moment onnodig veel tijd en geld besteed worden aan noodoplossingen, met alle risico’s van dien. Mij bekruipt daarom het gevoel dat we door deze struisvogelpolitiek de crises op onszelf afroepen.

Zelf ben ik al jaren betrokken bij de totstandkoming van een verandering in het bouwproces met grote impact. Dit is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen of kortweg Wkb. Deze wet is, na een voorgeschiedenis van meer dan 10 jaar, in mei 2019 aangenomen en zal samen met de Omgevingswet in januari 2021 in werking treden. Het gehele proces van vergunningverlening gaat hierdoor op de schop en deze wijziging heeft gevolgen op de totale bedrijfsvoering in de bouwketen. De grootste wijzigingen zijn: 1) De gemeente zal geen toets meer uitvoeren op de eisen uit het Bouwbesluit. Deze taak wordt overgenomen door private kwaliteitsborgers die tijdens het gehele bouwproces valideren of het bouwwerk conform wettelijke en contractuele afspraken is gebouwd; 2) De aannemer krijgt een belangrijke centrale rol en moet aantoonbaar gaan bouwen en de eigenaar van het bouwwerk, de bouwconsument, kan langjarig de aannemer aansprakelijk stellen bij niet geleverde bouwkwaliteit door fouten en gebreken.

Ik verwacht dat het een hele opgave wordt om deze veranderingen voor januari 2021 gestructureerd en procesmatig in te voeren in de gehele bouwketen, maar er is nu nog tijd. Laten we lering trekken uit het recente verleden en onze kop niet in het met PFAS en stikstof vervuilde zand steken. Tijdige voorbereiding op deze wet is nodig om een volgende crisis in de bouw te voorkomen.